Oostenrijk & Italië, september-oktober 2015.

 

De plannen voor deze vakantie.

Bijna elk jaar gaan we net na het hoog seizoen de bergen in. De sneeuw is weg, het weer in de regel stabiel en tot half oktober dient zich meestal nog geen of weinig nieuwe sneeuw aan. Oostenrijk is een geliefd wandelland voor ons, maar ditmaal willen we ook in Noord Italië een kijkje nemen. Het is immers maar een klein stukje verder dan Oostenrijk en doordat het vroeger lange tijd bij Oostenrijk hoorde, kun je in Noord Italië ook met Duits goed uit de voeten. We beginnen eerst met twee stops in Tirol (Westendorf en Hollersbach) waarna we via het Defereggen dal de grens met Italië over gaan. Voor Italië heeft Aukje een flink aantal locaties geselecteerd waarvan de eerste net over de grens is. Of we daar allemaal aan toe komen….. ik denk het eerlijk gezegd niet. In de praktijk blijkt dat ons ambitieniveau vaak hoger ligt dan we kunnen (of willen) waarmaken. Het is tenslotte vakantie en ons devies is: ‘we handelen naar bevinden’.

Dag 1 - Zaterdag 29 augustus – Een reisdag met hindernissen.

Afgelopen nacht hebben we in de camper geslapen terwijl deze nog op onze oprit stond. Dit bood de mogelijkheid alle op reis benodigde spulletjes gisteren op ons gemak naar de camper over te brengen. Vanmorgen daarom koffiedrinken en tanden poetsen in de camper en nog een finaal rondje door het huis en dan op pad. Om acht uur rijden we de straat uit maar we zijn nog niet de hoogte op of de TomTom vraagt om onze aandacht. Ondanks een hele nacht aan het infuus reclameert hij dat de batterij bijna leeg is en dat terwijl de stroomvoorziening ogenschijnlijk op orde is. Nader onderzoek in de kabel wirwar achter het dashboard wijst uit dat er een stekkerverbinding slecht contact maakt. Nadat dit verholpen is werkt alles weer naar behoren en kunnen we verder. Het is stralend weer en op zaterdagochtend een genot om te rijden. Vlak voor de grens houden we een pauze voor het ontbijt en even voorbij Dortmund stoppen we voor de koffie. We vorderen goed en hoewel de we tel van het aantal ‘baustelles’ inmiddels kwijt zijn hoeven we nergens in een file aan te sluiten.Na de lunchpauze is er nog zo’n 170 km te gaan

Geen Dettelbach... maar toch een mooie plek

en we rekenen er op om rond vijf uur in Dettelbach te arriveren. Na korte tijd laat de TomTom ons een stukje heen en weer rijden. Zou hij een ‘hersenbeschadiging’ hebben opgelopen vanwege het stroomtekort van vanmorgen? Later wordt duidelijk dat na een routewijziging via ‘locatie op kaart’, de TomTom bij een snelweg de rijrichting voor de terugweg heeft gekozen. Opletten dus in het vervolg.  In de buurt van Dettelbach moeten we opnieuw opletten omdat de westelijke toegangsweg afgesloten blijkt en het vanwege de gebrekkige aanwijzingen een hele toer is om alsnog de camperplaats te bereiken. Bij aankomst blijkt deze bovendien overvol zodat al onze moeite ook nog tevergeefs is. Een paar kilometer verderop is er in Mainstockheim nog een camperplaats en hier vinden we tenslotte een prachtig plekje vlakbij de rivier en met alle voorzieningen. Het is inmiddels wel na zessen geworden. Nadat we gesetteld zijn maken we een rondwandeling door het dorpje dat, hoewel minder historisch dan Dettelbach, toch de moeite van het bekijken waard is. Om half acht is de temperatuur nog rond de 29 graden en ’s avonds genieten we buiten van een lekkere avond.

Binnenplaatsje in het dorp Mainstockheim

Natuurlijk ook het kerkhof bekijken

Sfeervol plaatje voordat het donker is

Dag 2 - Zondag 30 augustus – Nogmaals een reisdag met hindernissen.

Vanmorgen worden we rond half acht met het zonnetje op de camper wakker. Na de koffie en het ontbijt maken we de boel in orde om te vertrekken. De veerman van het nabijgelegen pont meldt zich voor de betaling van de zeven euro en even na tien uur gaan we op pad. Gisteren hebben we een flink stuk afgelegd zodat we nu nog maar ruim vierhonderd kilometer van Westendorf in Oostenrijk verwijderd zijn. We zijn nog maar een klein half uur op weg wanneer zich een file aandient die een vertraging van een half uur veroorzaakt. Het is druk op de weg met terugkerend vakantieverkeer maar de oorzaak van de file blijkt een defecte vrachtauto die op de rijbaan staat. Even voorbij Neurenberg stoppen we voor een koffiepauze en ook wordt er  diesel getankt. De rit verloopt tot even voor Munchen verder vlot totdat we weer een paar maal in een file belanden. Niet steeds een half uur maar bij elkaar telt het toch wel aardig op.  Met nog 125 km te gaan stoppen we voor onze ‘warme hap’ die we gemakshalve door een BurgerKing laten verzorgen.  

Nog even een foto voor vertrek

Het is vandaag weer ruim dertig graden en zolang we rijden houdt de airco het wel lekker binnen, maar het lijkt geen goed idee om met dit weer zelf te koken. Je moet er niet aan denken om met je hoofd boven een pot heet eten te hangen. Bovendien winnen we op deze wijze weer wat van de verloren tijd terug. Met nog zeventig kilometer te gaan verlaten we de snelweg en slingeren via binnenwegen en een gemakkelijk te berijden bergpas bij Kössen Oostenrijk binnen. Het laatste stuk verloopt verder ook zonder vertragingen en even voor zessen melden we ons bij de receptie van Panoramacamping Westendorf. We mogen zelf een plekje uitzoeken. Het blijkt een goed aangelegde en onderhouden camping. Opvallend is het grote aantal Hollanders, zowel met vaste plaatsen als met de caravan. We kiezen een prachtig plekje met puik gras rondom. Ook het sanitair blijkt uitmuntend met douches die niet onderdoen voor die van thuis. Het is ook vandaag nog tot laat in de avond behoorlijk warm zodat we lekker gaan douchen en het daarna voor gezien houden.

 

Dag 3 - Maandag 31 augustus – Even bijkomen en boodschappen doen.

Het belooft vandaag weer een warme dag te worden. Het is windstil en de zon doet al vroeg zijn best. Voor ons het sein om het vandaag rustig aan te doen. Na het ontbijt en de koffie gaan we het dorpje Westendorf verkennen en op de terugweg halen we gelijk wat boodschappen op bij de plaatselijke Hofer, de Oostenrijkse variant van Aldi. Vanaf de camping kunnen we via een binnendoor pad een stukje afsnijden maar om in het dorp te komen moeten we ongeveer 1 kilometer lang flink omhoog. Onderweg natuurlijk wel een mooi uitzicht op het dal, maar door de inspanning en vooral de zon komen we bezweet het centrum van het dorp binnen. Westendorf is een leuk, niet al te groot, dorp met een keurig onderhouden levendige kern en volop huizen met bakken met geraniums en petunia’s aan de balkons. Een dorp zoals er waarschijnlijk honderden zijn in Oostenrijk. We lopen eerst het VVV binnen op zoek naar aanvullende wandelinformatie. Weer buiten gaan we de Dorfstrasse in beide richtingen een stukje verkennen totdat we besluiten dat het toch te warm is en we beter weer omlaag kunnen richting de Hofer. Thuisgekomen maakt Aukje spaghetti met veldsla erbij en na de afwas brengen we de avond op de camping door. 

Daar kom je met één gietertje per dag niet mee toe!

 

Dag 4 – Dinsdag 1 september – Een inloopwandeling.

In Nederland is het weer gisteren al omgeslagen en voor vandaag werd dit ook hier verwacht. Vanmorgen blijkt het echter weer als vanouds zonnig en warm. Volgens de laatste berichten komt de weersomslag pas vanavond dus kunnen we vandaag nog een mooie wandeling maken. We kiezen voor een rondwandeling vanaf de camping met zo’n 300 meter hoogteverschil die voor een deel door het bos gaat. Op die manier kunnen we de zon een beetje ontwijken en toch aan onze conditie werken. We vertrekken na de koffie om één uur via de achter uitgang van de camping en komen na een bospad en grasweg op asfalt terecht. Vroeger waren het waarschijnlijk allemaal onverharde wegen maar ook hier heeft het asfalteren toegeslagen zodat het merendeel van de wandeling over een verharde weg gaat.

Gezicht op het Muhltal

Onze camping vanaf een afstand

Via de golfbaan komen we langs een snelstromende beek te lopen en vervolgens gaan we na een steile klim het bos weer in. Tijdens het laatste deel van route hebben we steeds een weids uitzicht over het dal ten westen van Westendorf. Uiteindelijk zijn we na ruim twaalf kilometer tegen half vijf weer terug op de camping. Het weer is nog steeds goed al komt er in de verte wel al een donkere lucht opzetten. Voldaan na de inspanning genieten we buiten van een pilsje. Tegen zeven uur is het al dusdanig gaan waaien dat we nog juist en met enige moeite buiten de afwas kunnen doen. De rest van de avond blijven we binnen en vermaken ons bij de TV en met de laptop. De regen tikt inmiddels op het camperdak en ook onweert het zo nu en dan.

Houtzagerij... van dik hout zaagt men planken

De naderende bewolking kondigt de weersverandering aan...

Dag 5 en 6 – Woensdag 2 en donderdag 3 september – Regen, een heleboel regen.

Volgens de beelden bij het weerbericht blijven we tot zondag in een luchtstroming waarbij periodiek clusters met buien worden aangevoerd. Gelukkig is het vrijwel windstil en ook de temperatuur blijft met rond de 20 graden aangenaam. Om duidelijk te maken wat men hier met een bui bedoelt regent het vandaag, woensdag, vrijwel onophoudelijk en is er geen bergtop meer te zien. Donderdagmorgen lijkt het vriendelijker met af en toe periode met zon, maar in de middag dient zich opnieuw regen aan.

Vanaf een uur of zes regent het zo hard dat het een leuk schouwspel is om, staande onder de luifel, te zien hoe het water zijn weg vindt over de daken van de aanbouwsels bij de caravans met permanente staanplaats. Natuurlijk kunnen de regengoten het hierbij niet bolwerken. Onze Duitse buren hebben het duidelijk minder getroffen. Ze komen met de fiets thuis op het moment dat het stort en draaien eerst de luifel uit voordat ze zich omkleden om niet drijfnat de camper in te gaan. Na anderhalf uur kalmeert de bui alhoewel het de hele avond en tot in de nacht blijft regenen.

 

Dag 7 – Vrijdag 4 september – Rondwandeling door het Brixental.

Vanmorgen ziet het er zonnig uit en ook de temperatuur in de camper loopt al snel op tot aangename waarden. Voor ons het sein om plannen te maken voor een wandeling. Nog niet naar de hoge toppen omdat al het vocht in de lucht en op de grond er voor zorgt dat de bergtoppen zich nog in nevelen hullen, maar een rondwandeling door het dal moet wel kunnen. Het dal waarin wij verkeren heet eigenlijk Brixental maar om het makkelijk te maken noemen ze het kleine stukje bij onze camping weer Muhltal. Om kwart over een gaan we op stap voor een tocht van zeventien kilometer die ons over paden langs de randen van het dal naar Brixen voert en via een andere route door de plaatsjes Bichling en Westendorf weer bij onze camping terugbrengt. De lucht is inmiddels bewolkt en er dreigen ook al donkere wolken maar voorlopig is het nog droog en desnoods kunnen we ook met de bus terug. Het eerste stuk is bekend terrein omdat we daar dinsdag op de terugweg hebben gelopen. Vervolgens gaan we het bos in en voert een steil pad ons langs enkele watervallen naar de Zieplhof.

Steil pad maar leuke waterval..

Mooie uitzichten over het Brixental

Hoe kan het zo groeien...

Dit stukje van de route was eigenlijk niet voorzien en het wandelpad erheen staat ook niet op onze kaart. Vanaf de Zieplhof volgt een mooi pad door weilanden naar het gehucht Achenberg. Na de lunchpauze belanden we in Brixen dat we doorsteken en waarna we langs een leuk struinpaadje verder bovenlangs het dorp in westelijke richting de terugweg kiezen. We verlaten Brixen niet voordat we de plaatselijk kerk en het bijbehorende kerkhof hebben bekeken. Gelukkig blijkt de kerkdeur niet op slot zodat Aukje ook de binnenkant op de foto kan zetten. Na het kerkbezoek lopen we ontspannen langs een geasfalteerde weg de laatste kilometers naar Westendorf waar we bij de Spar nog een boodschapje ophalen. Om kwart over zes zijn we thuis en  is het tijd voor de warme hap die we buiten kunnen nuttigen.

 Dag 8 – Zaterdag 5 september – Het is weer mis met het weer.

Gisteravond laat begon het te regenen. De hele nacht is het doorgegaan met regenen en ook vanmorgen plensde het nog. Voor de koffie hoeven we de camper niet uit en ook de eieren voor het ontbijt kan ik buiten onder de luifel bakken omdat er gelukkig geen wind bij is. Maar voor de inmiddels volle WC-cassette moet ik toch, gewapend met paraplu, op pad om te voorkomen dat deze overloopt. In de camper is het maar veertien graden zodat we het elektrische kacheltje aanzetten. Na een kwartiertje is het binnen op temperatuur en vermaken we ons wel en… volgens het weerbericht ligt er vanaf morgen weer een periode met beter weer in het verschiet.

 

Dag 9 – Zondag 6 september – Een wandeling op de zondagmiddag.

Vanmorgen regent het nog, hoewel niet echt hard maar al met al hebben we nu toch al 36 uur met vrijwel onafgebroken regen achter de rug. Na de middag wordt het droog maar de wolken hangen nog wel zo laag dat het geen optie is om de bergen in te trekken. We besluiten een rondwandeling die we vanaf internet hebben gedownload te doen. Het is opvallend hoeveel je hier in de omgeving kunt wandelen en ook deze wandeling is weer anders dan de twee voorgaande die we afgelopen week hebben gedaan. 

Kunst of alleen maar kunstig?

Vanaf de hoogte leuke uitzichten.

Een kip als fotomodel.

Op onze Kompass kaart worden de wandelpaden goed aangegeven maar niet altijd is duidelijk of het een geasfalteerde weg, een track of een onverhard pad betreft. En juist die laatste vinden we het leukst om te lopen. De mensen die deze internetwandeling hebben gepost lijken dit ook door te hebben dus gaat onze wandeling over allerlei binnenpaadjes die we zelf niet snel zouden hebben gespot. Al met al is het een tocht van twaalf en halve kilometer en is onze zondagmiddag daarmee al weer leuk gevuld. Het is ’s avonds met ongeveer tien graden te fris om buiten te zitten maar met behulp van ons kacheltje is het binnen goed uit te houden en kijken we naar twee afleveringen uit de serie ‘De Tudors’.

 

Dag 10 – Maandag 7 september – Op de fiets naar Kitzbühel.

Het is vanmorgen droog en we kunnen vanaf de camping de bergtoppen in de omgeving zien. Een blik op het TV-scherm in de wasruimte met een web-cam beeld geeft echter aan dat het daar boven maar 1,7 graden is. Voor een ijsbeer misschien een lekker temperatuurtje maar voor ons net iets te fris. Het wordt vandaag dus niet klimmen maar fietsen. In Oostenrijk doet men zijn best om het fietsen populair te maken. Vandaar dat men, als het even mogelijk is, een bike trail uitzet. Inmiddels is Bike Trail Tirol ruim 1000 km lang en voert behalve door de dalen ook over pittige berghellingen die alleen met een mountainbike en topconditie te doen zijn. Vanaf Westendorf waar we nu zijn loopt er een gelukkig vrij vlak traject naar de bekende wintersportplaats Kitzbühel, een afstand van heen en weer een kleine veertig kilometers.

We vertrekken na de koffie van één uur en rijden naar het centrum van Westendorf en via Brixen en Kirchberg over goede vrij-liggende fietspaden en landweggetjes naar Kitzbühel. We parkeren onze fietsen vlak voor de McDonalds waar onze route info ons naar toe heeft geloodst. Na het eten van een frietje en inmiddels lekker opgewarmd gaan we het centrum verkennen. Aan het straatbeeld kun je zien dat er hier wat meer geld dan gemiddeld omgaat en het winkelbestand is daarop natuurlijk aangepast. Na een rondwandeling door het centrum hebben we het echter wel gezien en maken we weer aanstalten om huiswaarts te rijden. De wind blijkt gedraaid en met de wind in de rug is het lekker fietsen waarbij we beurtelings een beetje moeten klimmen maar daarna de benen weer even stil kunnen houden. Even na zessen zijn we weer thuis en met een voldaan gevoel sluiten we ons op in de camper waar een pilsje op ons wacht.

 

Dag 11 – Dinsdag 8 september – Eindelijk de berg op.

Na bijna een week wachten kunnen we vandaag een bergwandeling maken. Het is vandaag niet geheel onbewolkt maar de zon schijnt en naar volgens de webcam hebben boven voldoende uitzicht. Na het ontbijt en de afwas sluiten we de boel af en gaan te voet op weg naar de gondelbaan die ons in twee etappes ongeveer negenhonderd meter omhoog zal brengen. Je kunt ook te voet de berg op maar dan ben je  versleten wanneer je boven bent. We hebben een rondwandeling via de top van de Gampenkogel gepland. Vanaf het bergstation van de lift is het een half uurtje lopen naar het punt waar de eigenlijke beklimming begint. Het komt ons goed uit dat men er een bankje voor ons heeft neergezet zodat we voor het zweten begint nog even kunnen bijtanken. Via een goed beloopbaar pad gaat het pittig omhoog. 

Opvallend is dat de berghelling geheel met bosbessen en andere planten is begroeid, terwijl we toch al snel op zo’n 1800 meter hoogte komen. Na ruim een half uur krijg ik de top in zicht en een paar minuten later is ook Aukje, die onderweg natuurlijk de foto’s moet maken, boven. Vanaf de top op 1957 meter hoogte hebben we een prachtig uitzicht. Rondom ons de begroeide berghellingen van de Kitzbüheler Alpen en naar het zuiden op de achtergrond de besneeuwde toppen van de Venediger Gruppe. Hiervoor waren we de berg opgeklommen en we genieten heerlijk in de zon met vrijwel geen wind van de prachtige vergezichten. Na een kwartiertje beginnen we aan de afdaling die vooral voor Aukje een beetje lastig is omdat ofwel de keien te ver uit elkaar liggen ofwel haar beentjes te kort zijn. Na drie kwartier, met ook een korte pauze onderweg, geraken we toch weer beneden en gaan langs een breed track verder. Omdat de korte weg terug ons wat te kort lijkt lassen we een omweg via een leuk bergpad in. Teven vier uur zijn we terug bij het bergstation van de lift die ons in een kwartiertje weer beneden brengt. Terug bij de camper drinken we eerst een pilsje waarna het werk weer wacht. Eten koken en de was draaien is het devies. ’s Avonds kijken we terug op een geslaagde bergwandeldag.

 

Dag 12 – Woensdag 9 september – Een dal verkassen.

Om negen uur hebben we het ontbijt al achter de kiezen. Dat is voor ons doen op vakantie iets vroeger dan normaal. De aanleiding hiervoor is het vertrek vanaf de camping dat volgens de campingregels uiterlijk om elf uur moet plaatsvinden. De gebruikelijke afbreek- en opberg- werkzaamheden verlopen vlot zodat we op tijd de weg richting Kitzbühel inslaan. Evenals gisteren is het vandaag ook wisselend bewolkt en ook de temperatuur van rond de twintig graden kan er mee door. We rijden vandaag maar vijftig kilometer dat volgens de TomTom in een uurtje te doen is. Eén dal zuidelijker naar het dorpje Hollersbach betekent dat we tussen Kitzbühel en Mittersill een bergrug over moeten hetgeen een aantal leuke bochtjes, klimmetje en afdalingen meebrengt.

Hollersbach is een dorp zonder supermarkt en daarom slaan we in Mittersill voor de komende dagen alvast de boodschappen in. En zoals gebruikelijk combineren we dit met een koffiepauze. Om twee uur arriveren we bij de camping van Hollersbach. Te voet inspecteren we de camping voordat we ons bij de receptie melden. Deze camping is in vrijwel alles het tegengestelde van de vorige. Klein en wat vervallen met oubollig sanitair. De mevrouw die de camping beheert is vriendelijk en geeft de indruk dat het allemaal niet zo precies komt, hetgeen we in Oostenrijk niet gewend zijn. Uiteindelijk staan we op een leuk plekje en omdat er maar een paar andere campinggasten zijn hebben we het gevoel dat we het rijk alleen hebben. We doen het voor de rest van de dag rustig aan en omdat de BVN-TV vanavond alleen over vluchtelingen en Joost Zwagerman gaat, besluiten we de DVD box maar weer eens te openen.

Camping Hollersbach

 

Dag 13 – Donderdag 10 september – Hollersbach verkennen.

Vandaag hebben we uitgekozen om te acclimatiseren en onze nieuwe omgeving te verkennen. Het weer is goed, af en toe zon en rond de twintig graden, en tegen het middaguur gaan we op stap richting het centrum. Nou is centrum een groot woord want het hele dorp is een verzameling van een paar honderd huizen die schijnbaar willekeurig zijn neergezet en met een paar straatjes ertussen. Een huis dat als informatiecentrum is ingericht trekt onze aandacht. Binnen blijkt de informatie echter beperkt tot een paar folders die ons niet veel verder helpen en een presentatie over Hollerbeeren (vlierbessen) die in deze streek gemeengoed zouden zijn. Uitgelegd wordt dat deze vruchten, die in de bloeitijd mooie bloemen geven, vroeger gebruikt werden als kleurstof voor haar en leer. In natuurlijke vorm zijn de bessen licht giftig, maar na verwarmen kunnen ze in gelei, jam, sap of wijn worden gebruikt. Weer wat wijzer lopen we verder richting de spoorbaan waar de Panoramabahn, de skilift die ons morgen omhoog moet brengen, zou moeten zijn. Hoe we ook kijken geen skilift te bekennen. Pas als we een eindje buiten het dorp zijn ontdekken we in de verte de gondeltjes. Men heeft de lift vernieuwd en verplaatst zonder de informatieborden daar op aan te passen. Weer terug in het dorp lopen we terug naar de camping en is het hoog tijd voor de koffie en daarna voor de shoarma die op ons menu voor vandaag staat.

Bauern herbst...

..... tijd voor versiering langs de straat

Natuurlijk ook even een kerkbezoek

Na het eten willen we wandelen in plaats van uitbuiken. Daarom hebben we een niet al te lange wandeling opgezocht die een schot in de roos blijkt. Eerst via een steil maar mooi bospad ruim 250 meter omhoog klimmen en vervolgens langs een track met een omweg terug. In de verte zien we de besneeuwde toppen en onder ons een woest stromende beek, de Hollersbach, waar we even later langs lopen. Als enig minpuntje geldt de regenbui die ons de laatste anderhalve kilometer besprenkelt, maar daar hebben we gelukkig de regenjas en de plu voor meegenomen.

 

Dag 14 – Vrijdag 11 september – Nog een bergwandeling.

Na de avondwandeling van gisteren willen we hier ook een keer de berg op. Van het weerbericht worden we niet veel wijzer, dus spreken we af dat we de situatie vanmorgen zullen bekijken en eventueel de wandeling tot de dag erna kunnen uitstellen. We worden wakker met wolken en nevel rondom. We zitten hier op 820 meter hoogte en de wolkennevel hangt tot een paar meter boven de grond. We hebben derhalve niet veel haast maar even na negenen blijkt toch dat de zon zijn best doet om ons te hulp te komen. Binnen een half uur is de meeste nevel verdwenen en kijken we tegen een blauwe lucht. Dat verandert de zaak. We maken ons zo snel mogelijk klaar voor vertrek en omdat we gisteren hebben gezien dat de bergbahn op een half uurtje lopen ligt haal ik de fietsen van stal. Om half twaalf verlaten we de camping en om tien over twaalf heeft de gondellift ons op 1900 meter hoogte afgezet. Zodra we buiten zijn zien we direct het prachtige schouwspel van de besneeuwde bergketen met drieduizenders die de Venediger Gruppe vormt. Voor de uitzichten hoeven we eigenlijk niet verder te lopen want met de zon erop en de wolken in de verte erboven kan het nauwelijks mooier.  

Toch gaan we op pad. Ik heb een route uitgezet die via de Panorama Alm naar de top van de Tweeduizender gaat. De naam duidt al aan dat de berg net 2000 meter hoog is en we staan al op 1900 meter. Het brede track waarop we lopen golft omhoog en omlaag zodat we toch het idee krijgen dat we moeten klimmen en dalen. Na bijna anderhalf uur staan we op de top van de berg, dus op 2000 meter. Na de afdaling lopen een stuk verder waar de klim naar de Rossgruberkogel begint. Deze top lijkt ons ook wel wat maar doordat de lift omlaag al om kwart over vier stopt hebben we hiervoor helaas geen tijd. In plaats hiervan keren we terug maar nu via een alternatief pad dat in ieder geval geen track is. Het staat op de kaart maar in werkelijkheid is het vrijwel verdwenen. Dat vinden we niet erg want verdwalen kun je hier niet en een beetje spoorzoeken maakt het voor ons een stukje avontuurlijker. Onderweg krijgen we een buitje waar op deze hoogte geen regen maar hagel uit valt. Tegen half vier zijn we weer terug bij de lift en schijnt de zon inmiddels ook weer. Thuisgekomen drinken we een pilsje in de herfstzon waarna Aukje aan het maken van de spaghetti begint terwijl ik de spullen alvast opruim voor ons vertrek van morgen.

 

Dag 15 – Zaterdag 12 september – Op naar Italië.

Vandaag gaan we naar Italië. Nou ja, een beetje overdreven natuurlijk want de plek die we op het oog hebben ligt nauwelijks 10 km over de grens met Oostenrijk. De zon schijnt al vroeg uitbundig en als we om ons heen kijken hoeven we eigenlijk niet weg, zo mooi is het hier met mooi weer. Ik raak aan de praat met onze Nederlandse buren en die hebben in het verleden dezelfde route als wij nu van plan zijn naar Italië gereden. Volgens de buurman is het wel opletten geblazen omdat de weg over de Stellar Sattel pas smal is en de bochten erg krap. Even na elven vertrekken we van de camping in Hollersbach en rijden richting Mittersill waar we boodschappen willen inslaan. In het plaatsje Antholz waar we heen gaan is wel een camping maar er schijnen geen winkels in de wijde omgeving te zijn. Dus eerst naar Hofer (Aldi) voor de simpele boodschappen en dan naar de tegenoverliggende dure Billa voor de producten die Hofer niet of niet goed genoeg beschikbaar heeft. We drinken ook nog even koffie voordat we uit Mittersill wegrijden op weg naar de Felbertauern tunnel. Deze 5,3 km lange tunnel doorboort de uitlopers van de Grossclockner en de Grossvenediger en kost ons een tientje, maar bekort de reis aanzienlijk. Even voorbij het plaatsje Matrei, ons wel bekend van eerdere vakanties, slaan we rechtsaf het Deferreggental in. Hier moeten we direct een flinke klim nemen maar daarna gaat het langs een snelstromende beek verder langzaam omhoog. Aukje zou in dit dal graag een paar dagen doorbrengen maar er is in het hele dal geen camping te vinden, alleen pensions. We rijden door tot achter in het dal waar de klim naar de Staller Sattal pas begint. Boven op de bergpas op 2052 meter hoogte sluiten we aan bij de wachtenden voor ons. Doordat aan de Italiaanse kant van de pas de weg erg smal is mag je maar een kwartier per uur over dit stuk van de weg rijden (en de tegenliggers een half uur later ook een kwartier) en dat duurt nog twintig minuten. 

Gezien in Mittersill

Op de top stroomt het vol met auto's en motoren

Wachten voor de start....

Tegen de tijd dat we mogen rijden heeft zich er een hele stoet auto’s en vooral ook motorrijders gevormd. Wij staan redelijk vooraan en zodra het licht op groen gaat schieten de motorrijders ons voorbij en sluit een hele stoet auto’s zich achter ons aan. In de tweede versnelling gaat het omlaag waarbij de motor dus flink toeren maakt maar ook redelijk afremt. Na ongeveer vijf kilometer is het stuk met eenrichtingverkeer voorbij en kunnen we concluderen dat het een leuk traject is maar dat het met de moeilijkheid ervan (vooral door het ontbreken van tegenliggers) wel mee valt. Nog maar vijf minuten daarna doemt onze camping op. We mogen zelf een plekje uitzoeken en inspecteren daarna de camping. Het ziet er allemaal tiptop uit en we concluderen dat we het hier wel een paar dagen kunnen uithouden. Het weer is nog steeds goed dus eten we buiten in het zonnetje de pilav die Aukje op tafel tovert.

Het licht op groen en weg zijn ze...

Smalle weg met vooral krappe bochten

Mooie plek in het Antholzertal

 

Dag 16 – Zondag 13 september – Rustig aan de omgeving verkennen.

Vanmorgen schijnt de zon maar in de loop van de dag komt er bewolking die in de avond in regen zal overgaan. Ondanks dat we op 1270 meter hoogte zitten is de temperatuur is goed dus kunnen we lekker buiten koffiedrinken. In de namiddag gaan we na de warme hap op pad om de omgeving te verkennen. Het Antholzer Tal, in het Italiaans: Valle di Anterselva, is smal en langgerekt. Wij zitten (vanuit het zuiden gerekend) in relatief achter het dal precies tussen het kerkdorp Antholz Mittertal en het gehucht Antholtz Obertal. De zondagswandeling van vandaag gaat via een wandelpad eerst naar Antholtz Mitterdal. Het dorp is groter dan we vooral hadden ingeschat. De huizen zien er zeer verzorgd uit en geheel in Oostenrijkse stijl. Aan het aantal restaurants en pensions kun je wel afleiden dat het toerisme de gemeenschap flink sponsort.  

 

De dorpskerk van Antholz Mitterdal

Sociale controle... zelfs op het kerkhof

Onze camping.. wij staan in het midden

Nadat we dit dorpje bekeken hebben lopen we langs een landelijke weg naar Antholz Obertal. Dit laatste is niet meer dan een verzameling van ongeveer 20 huizen en boerderijen. Voor de weg terug kiezen we een wandelpad dat ons via een leuk parcours door het bos terug bij de camping brengt. We arriveren juist op het moment dat de regen inzet. De luifel gaat uit zodat we een droog plekje voor de deur houden en wij trekken ons binnen terug waar we de avond doorbrengen met TV kijken (nieuws &sport) en de DVD kijken (de Tudors).

 

Het ideaal van elke boer.... de verse melk wordt thuis afgeleverd

 

Dag 17 – Maandag 14 september – Plannen maken en beter weer afwachten.

Het regenfront dat gisteren in Zuid Frankrijk voor flinke wateroverlast heeft gezorgd (30 cm water in een paar uur tijd) staat voor ons vandaag op de weersagenda. Afgelopen nacht heeft het continu geregend maar vanmorgen ten tijde dat ik buiten de eieren voor het ontbijt bak is het droog. Het blijft wel bewolkt met af en toe een paar druppels regen en het is niet koud. Toch hebben we besloten om vandaag op de camping te blijven en ons nuttig te maken met wat huishoudelijk werk en het maken van plannen voor de komende dagen. Hoewel het geen stralend weer zal worden, wordt er toch een weersverbetering verwacht.

 

Dag 18 – Dinsdag 15 september – De Mittertaler Höhenweg.

Voor vandaag hebben we een leuke wandeling opgezocht. Het is een rondwandeling vanaf de camping waarbij we langs enkele watervallen komen. Om half twaalf hebben we onze spulletjes ingepakt en gaan we op stap. Het is prima wandelweer, rond de twintig graden, geen wind en de zon doet af en toe zijn best om zich te laten gelden. We lopen via een pad omhoog naar de Egger Höfe, het beginpunt van de rondwandeling voor vandaag. Vandaar gaat het langs een gemakkelijk beloopbaar pad steeds omhoog tot we bij de Klammbach waterval aankomen. Op een bankje met zicht op de mooie waterval is het tijd voor onze meegebrachte koffie. Na de koffie gaat het langs een stijl pad verder omhoog langs de Bergeralm hut tot we op een kruising van paden uitkomen. Een stel koeien staat aandachtig een auto te inspecteren hetgeen een koddig tafereel oplevert. Van hier moeten we volgens de kaart een pad parallel aan een track gaan volgen, maar hoe we ook zoeken geen pad te zien. Tijdens het zoeken moeten we enkele keren vlak langs een stel koeien die ons wat meewarig aankijken maar verder geen krimp geven. We besluiten het track te volgen dat ons nu nog steeds verder omhoog voert. 

In het echt is de waterval veel hoger en mooier.

Een stel koeien aanbidden in vervoering een heilige koe...

Onverstoorbaar...  ook al loop je er tienmaal vlak langs.

Onderweg houden we even halt voor de lunchpauze waarna we doorlopen tot het punt waar we steil omlaag een kronkelig wandelpad af moeten. We zijn inmiddels op ruim 1800 meter aangekomen en dus vanaf het begin ongeveer 550 meter gestegen. Vanaf nu gaat het steeds omlaag waarbij het soms zo steil gaat dat je goed moet uitkijken. Onderweg komen we een paar koppels tegen die omhoog moeten en aan ons vragen hoe lang dit voor hen nog zo moet doorgaan. Omlaag lopend is het wel uitkijken geblazen maar qua energie is er geen vuiltje aan de lucht. We komen onderweg langs verschillende watervallen en moeten ook steengruishellingen over en tussendoor hebben we leuke doorkijkjes over het dal. Al met al een prachtig pad om te lopen en het gaat maar door totdat we bijna terug bij de Egger Höfe zijn. Het laatste stukje terug naar de camping gaat vlot en om kwart over drie kunnen we bij de camper tevreden een pilsje opentrekken.

Over de keien...

Ook in Italië wordt het herfst...

Het Antholzer dal richting Oostenrijk....

 

Dag 19 – Woensdag 16 september – De Antholzer See rundweg.

Vanaf vlakbij onze camping wordt bovengenoemde rondwandeling al met bordjes aangegeven. De eigenlijke wandeling gaat alleen rondom de Antholzer See (Lago di Anterselva) en is ongeveer 3 km lang. Vanaf onze camping gerekend komt de totale route op ongeveer 15 kilometer. We vertrekken om kwart voor twaalf en nemen het wandelpad dat naar Antholz Obertal voert. Vanaf hier volgen we de gemarkeerde route die begint met een stuk waarbij we over een graspad langs een snelstromende beek omhoog gaan. Nadat we zo’n drie kilometer van huis zijn gaat het pad de berg op en moeten we flink klimmen over een bospad met stenen en boomstronken. Weer verderop volgen we een track waar ook mountainbikers overheen mogen en gaat het weer langs de beek. Onderweg kruisen we verschillende beekjes hetgeen de wandeling geen moment saai maakt. Uiteindelijk komen we bij een centrum waar jaarlijks de wereldbeker wedstrijden biathlon (een combinatie van langlaufen en schieten) worden georganiseerd. Momenteel is er weinig omhanden zodat wij doorlopen naar het meer, de Antholzer See. We lopen een stukje langs de oever over een plankier omdat de onderliggende grond moerassig is. Het is inmiddels tijd voor de lunch dus komen de bankjes langs de oever goed van pas. Kijkend over het water valt het op hoe ondiep het meer aan de oevers is en bovendien dat het water turquoise van kleur is. 

De route: Linksonder de camping

Verschillende beekjes onderweg

Turquoise kleur van het water

Na de lunch vervolgen we onze weg en na het stuk over het plankier gaat de route slingerend langs het meer omhoog en omlaag waarbij we steeds mooie doorkijkjes krijgen. Vooraf hadden we ingeschat dat drie kilometer langs het water wel wat saai zou worden maar dit blijkt beslist niet het geval. Men heeft er een afwisselend traject van gemaakt. Ook nadat we het meer gerond hebben en het pad naar huis inslaan gaat de route over steeds wisselende ondergronden en moet er voortdurend geklommen en afgedaald worden. Tevreden komen we om half vijf terug bij de camper waar we ondanks dat het maar veertien graden is nog even buiten kunnen zitten om bij te komen van de geleverde inspanning.

Leuke doorkijkjes

Houtsnijwerk uit boom langs de oever

Huisje met schuur langs de route

 

Dag 20 – Donderdag 17 september – De Grente Alm

We sluiten de wandelingen in het Antholzer dal af met een bergwandeling naar de Grente Alm op 2002 meter hoogte. We hebben een rondwandeling uit lokaal verkregen documentatie gekozen die we verlengen met een stuk vanaf en terug naar de camping. In dit dal zijn geen skiliften dus moeten we het hele stuk met de benenwagen afleggen. Het eerste deel, tot waar de oorspronkelijke wandeling begint, gaat over asfalt en relatief langzaam omhoog. Vandaag is het bewolkt met een magere 15 graden. Toch voelt het zacht aan omdat er totaal geen wind is. We zijn drie kwartier onderweg als ik over een koffiestop begin. Aukje wil liever nog een kwartiertje doorlopen maar ik krijg hulp van boven want er doemt een boom met daaronder een bankje op en tegelijkertijd begint het te regenen. Tijd voor koffie dus. Na de koffie is het weer droog dus tippelen we verder richting de parkeerplek waar het asfalt ophoudt. Hier slaan we een graspad in en vanaf nu gaat het serieus omhoog. Over een afstand van minder dan twee kilometer moeten we nog ruim vijfhonderd meter stijgen. Dat betekent een steile klim die meestentijds over een bospad met boomwortels gaat. Een leuke uitdaging maar je moet wel goed uitkijken waar je je voeten neerzet. Onderweg halen we de paraplu tevoorschijn voor een tweede bui die zich aandient. Deze blijkt mee te vallen en is kennelijk alleen bedoeld om de bovenkant van de plu te wassen. Tegen half drie komen we bij de alm hut en vieren we het hoogste punt van deze wandeling met een prachtig uitzicht op het dal waar we zijn gestart. 

Vanaf hier begint het echte werk...

Een pad tussen mos en boomwortels

Af en toe een alm ertussen loopt lekker

Een stukje omlaag houden we onze lunchpauze en daarna volgt de rest van de afdaling. Deze is net zo steil als de klim, maar omlaag lopend is het nog meer uitkijken geblazen want je ligt zó op je achterwerk of nog erger. Met nog een stop onderweg bereiken we toch weer veilig het gebied waar we op asfalt overgaan en rustig omlaag lopend naar de camping terug kuieren. Al met al een wandeling die minder mooi en afwisselend was dan gisteren, doch wel een goede dagbesteding en vooral goed voor onze conditie.

Pad omlaag langs paddenstoelen links

Schattig saampjes...

Water molen met aanvoer buiten gebruik

 

Dag 21 – Vrijdag 18 september – Via Bruneck naar Predazzo.

We hebben afgelopen nacht voor het laatst in het Antholzdal geslapen en vertrekken vandaag naar Predazzo dat ongeveer 130 kilometer zuidelijker midden in de Dolomieten ligt. We zijn benieuwd wat we daar zullen aantreffen maar de kans dat de camping daar nog beter is dan die van Antholz lijkt niet al te groot. Het is vandaag goed weer, half bewolkt en opnieuw windstil. Ondanks dat we een beetje trage start hebben zien we toch kans om rond elf uur vanaf de camping te vertrekken. Onderweg hebben we een stop in Bruneck (Brunico) voorzien. Hier hebben we een Lidl gespot en bovendien kunnen we het centrum van het oude stadje even bekijken. Na een halfuurtje rijden arriveren we bij Lidl maar daar blijkt parkeren niet mogelijk zonder met het achterwerk van de camper boven de rijbaan te staan. En achterin zit nou juist ons bed dus dat willen we nog wel even intact houden. Geen nood, even verder is een camperplaats waar we voor twee euro kunnen parkeren. Terwijl de koffie doorloopt maakt Aukje het boodschappenbriefje zodat we na de koffie op stap kunnen. We nemen de onderdoorgang van het station want we moeten het spoor kruisen, maar daarmee zijn we met vijf minuten bij de Lidl. Het assortiment komt overeen met wat we van Lidl gewend zijn maar dan met een Italiaans sausje. Nadat we de boodschappen aan boord hebben gaan we opnieuw dezelfde weg en weer vijf minuten voorbij de Lidl staan we midden in het centrum. Het is inmiddels al bijna twee uur maar het patatje dat Aukje terloops heeft besteld geeft ons weer brandstof om nog even verder te gaan. We maken een zigzag beweging door de oude straten, het centrum van Bruneck is niet groot, en we belanden bij een kerk waar we snel even naar binnen piepen. De kerk zit vol en er blijkt een dienst aan de gang voor een begrafenis. We zien nogal wat mensen in jagersuniform waaruit ik opmaak dat de overledene zich ook op dat gebied verdienstelijk heeft gemaakt voordat hij zelf het loodje heeft gelegd. 

Poort uit 1256

Voorgevel van weverij

Een kerk, dus even naar binnen

De overledene was een goed jager...

 

Terug in de camper beginnen we aan de eigenlijke rit naar Predazzo. Het is nog maar krap honderd kilometer, maar onze TomTom heeft er bijna twee en half uur voor uitgetrokken. Dat belooft nogal wat bochtjes draaien. Het eerste stuk slingert langs een rivier en gaat vrij vlot. Daarna komen er een stuk of vijf flinke tunnels die we ook snel door kunnen. Met nog vijftig kilometer te gaan wordt het menens. We moeten een pittige berg op en met een stijgingspercentage van gemiddeld tien procent komen we boven bij de Gardena pas. Vandaar gaat het uiteraard weer omlaag maar al snel volgt de beklimming naar de Sella pas die op 2236 meter nog honderd hoger ligt dan de vorige en waarvan de helling ook nog een procentje steiler is. Vanaf hier gaat het almaar omlaag en zien we meewarig en ook met bewondering hoe meerdere wielrenners zich uit de naad trappend ons tegemoet komen. De rest van de rit verloopt soepel en even voor half zes melden we ons bij de camping. We mogen weer zelf een plek uitzoeken maar het valt nog niet mee om een plaatsje met goed gras, een beetje privacy en ook nog zon te vinden. Er zijn veel seizoenkampeerders en die weten wel hoe ze met hun voortenten het gras eronder moeten krijgen. Maar ook nu blijkt een compromis mogelijk zodat we na geïnstalleerd te zijn nog even van de avondzon kunnen genieten.

De Sella-pas op 2236 meter vormt de verbinding tussen het Duitstalige Val Gardena en het Italiaanse Valle di Fassa 

 

Dag 22 – Zaterdag 19 september – Vakantiedag op de camping.

Na een koude nacht worden we wakker met de zon al op de camper. Binnen is het maar tien graden en buiten zelfs nog frisser. Ons ventilatorkacheltje komt goed van pas en snort de temperatuur, geholpen door de zon op het dak, al snel een stuk omhoog.

Het is stralend weer en vandaag willen we het rustig aan doen en een dag op de camping lummelen. Nou ja behalve Aukje dan, die ontdekt heeft dat we hier een super wasmachine hebben welke er om vraagt om volgestopt te worden. Ook nu doet het gezegde van de vrouwenhand en de paardentand kennelijk weer opgeld. Om ons heen beginnen de seizoenkampeerders hun spulletjes in te pakken hetgeen vanaf onze observatieplek een boeiend schouwspel is. De camping sluit aan het einde van de maand. Sommigen laten de caravans ingepakt de winter over staan en anderen worden afgevoerd. De luifels en voortenten met inboedel moeten wel het veld ruimen en hetgeen nog een hele klus is. In ieder geval hebben zij, net als wij, er goed weer bij.

Dag 23 – Zondag 20 september – Voor herhaling vatbaar.

Vandaag lijkt een herhaling van gisteren. Wat het weer betreft, maar ook wat betreft onze invulling van de dag. Dit houdt in dat we rustig ontbijten en in het zonnetje koffiedrinken en eten. Tussendoor doen we wat klusjes. Aukje draait nog een wasje en ik maak intussen de wandelroute voor morgen. Morgen willen we een pittige bergwandeling maken en ja…. daar gaan we zelfs de wekker voor zetten.

 

Dag 24 – Maandag 21 september – In de Dolemieten de berg op.

De Dolomieten in Italië is een bergketen die deel maakt van de Zuidelijke Kalkalpen. Typisch voor de Dolomieten zijn de steile rotswanden, die zijn ontstaan door erosie en verwering. Nu we in Predazzo zijn willen we natuurlijk ook hier een bergwandeling maken. Even buiten Predazzo gaat een berglift naar de Passo Feudo op 2200 meter hoogte. Van hieruit kunnen we verder wandelen. De wandeling die we op het oog hebben is niet bijzonder lang maar de beschrijving geeft een netto wandeltijd van ca. 6 uur aan. De laatste lift omlaag gaat om half zes. Aukje wil geen risico nemen dus hebben we de wekker gezet zodat we voor ons doen vroeg uit de veren komen. Het weer is prachtig, zon en onbewolkt en de beste dag van de week om de berg op te gaan. Morgen wordt bewolking verwacht en voor woensdag zelfs regen. Vanaf de camping naar de lift is het ongeveer vijf kilometer en omdat er van openbaar vervoer hier nauwelijks sprake is hebben we de fietsen van stal gehaald. De eerste lift met gesloten gondels brengt ons van 1050 naar 1650 meter. Meestal gaat een lift alleen tegen de bergwand omhoog maar nu steken we in één beweging ook een paar kleine dalen over hetgeen de tocht extra lang maakt. Boven gekomen lopen we naar de tweede lift, een open stoeltjeslift, die ons naar 2200 meter brengt. Uiteindelijk kunnen we om kwart over tien van start. We lopen via een track over een afstand van 1 kilometer naar 2340 meter hoogte waar we bij een splitsing komen. Voor ons tijd om de meegebrachte koffie te nuttigen.  

Niet alleen omhoog maar ook een eind

Van een afstand ziet het er lieflijk uit

Dichterbij is het kaal en grillig

 

Hierna begint de wandeling pas echt. Het pad omhoog is steil en rul en het is lastig om je voeten goed te plaatsen. Over een afstand van ongeveer één kilometer moeten we ruim driehonderd meter klimmen en in dit terrein is dat geen sinecure. Niettemin houden we vol en stilaan zien we de hut op de top boven ons steeds dichterbij. Boven gekomen lopen we langs de Rifugio Torre di Pisa naar een nog iets hoger gelegen helikopterplatform van de Cima di Valbona. Hier is het, samen met een flink aantal andere wandelaars, genieten geblazen. Lekker uitrusten, om je heen kijken en het meegenomen eten oppeuzelen.

Erosie en verwering zorgen voor prachtige grillige rotsformaties

Nadat we dit een tijdje volgehouden hebben wordt het tijd om verder te gaan. We moeten omlaag maar ook dit is niet gemakkelijk. De route volgt een passage tussen twee bergtoppen en het is soms klauteren en glijden om over het gruis de weg omlaag en wat later weer omhoog te vinden. Om ons heen kijkend genieten we van de ene grillige rotsformatie na de andere maar daartussen ligt een enorme hoeveelheid gruis op ons te wachten. Ongelooflijk wat de natuur er hier een puinzooi van heeft gemaakt. Met korte pauzes gaan we steeds een stukje verder totdat we bij het punt komen waar het pad alleen nog naar omlaag gaat. We zien in de verte het bergstation van een andere lift waar we langs moeten, maar op de route erheen moet je voortdurend uitkijken dat je niet onderuit roetsjt. Vanaf het bergstation moeten we het resterende deel van de wandeling afleggen over een pad dat vrij gemakkelijk beloopbaar is. Het gaat nog wel steeds omhoog en omlaag hetgeen ook energie kost maar uiteindelijk arriveren we even na vijf uur bij ‘onze’ lift. We hebben nog een klein halfuurtje speling tot de laatste lift omlaag. Beneden gekomen fietsen we terug naar de camping waar we voldaan terugkijken op een prachtige wandeldag met schitterend weer. 

Je weg vinden tussen het puin

Mooi uitzicht op de omgeving

Bomen proberen terrein terug te winnen

 

Dag 25 – Dinsdag 22 september – Rondwandeling in de omgeving.

De eerste twee dagen zijn we rond de camper blijven hangen en gisteren zijn we de berg op geweest, maar Predazzo en de directe omgeving ervan hebben we nog niet bekeken. Daar gaan we vandaag wat aan doen. Uit de folder van de camping met daarin verschillende korte wandelingen heb ik een rondwandeling samengesteld die ik vervolgens in onze GPS heb gestopt. Zo krijgen we in één dag een goed beeld van de omgeving. We starten richting Predazzo dat op ruim twee kilometer van de camping ligt, maar vlak voordat we daar zijn nemen we een zijweg omhoog zodat we een goed overzicht over het stadje krijgen. Predazzo ziet er als een kleine stad uit maar is met minder dan vijfduizend inwoners eigenlijk niet groter dan een gemiddeld dorp. Gezien het gebrek aan industriële activiteit vermoed ik dat het vroeger een boerendorp was en tegenwoordig vooral van het toerisme leeft. We lopen een beetje kris kras door de straatjes, bezoeken de kerk, en gaan verder richting het riviertje de Travignolo. Het dal waarin onze camping ligt is een zijdal van het grotere Val di Fiemme en is ook naar het riviertje genoemd. Niets bijzonders natuurlijk ware het niet dat naar het schijnt uit het Val Travignolo het hout voor de Stradivarius violen werd gekapt. Aan de stapels gekapte bomen langs de weg kun je zien dat Stradivarius al een tijdje niet meer actief is. 

Gezicht op Predazzo in het Val di Fiemme

Precisiewerk van boomstammetjes...

De winter is in aantocht....

 

We steken het riviertje over en lopen in de richting van de waterval Cascata di rio Pozze. Voor we bij de waterval aankomen houden we een stop voor de lunchpauze. Na dit oponthoud zijn we snel bij de waterval nadat we via een drietal hangbruggen het riviertje een paar maal zijn overgestoken. De waterval is niet bijzonder hoog maar wel heel leuk om te zien omdat het water op talrijke kleine rotspuntjes in waaiertjes uiteenvalt. We vervolgen de rondwandeling in de richting van Miola hut en vandaar steil omhoog tot we op het begin van een bospad uitkomen. We zijn inmiddels van 1000 meter naar 1200 meter geklommen en langs het mooie bospad gaat het verder omhoog tot we het hoogste punt van de wandeling op 1420 meter bereiken. Vanaf hier gaat het uiteraard weer omlaag en dat loopt gemakkelijk totdat het pad plotseling ophoudt. Een stukje lager zien we een track en we klauteren de steile helling af zodat we via het track verder kunnen. In de buurt van de camping aangekomen blijkt nog eens dat ons kaartmateriaal te wensen overlaat. Paden staan niet op de kaart en omgekeerd blijken sommige paden in werkelijkheid niet (meer) aanwezig. Niettemin komen we via een mooi omlaag kronkelend pad weer bij onze camper terug en kijken we terug op een mooie wandeling.

Driemaal over een hangbruggetje...

Cascata di rio Pozze

Mos in een mooi bos

 

Dag 26 – Woensdag 23 september – Regen en nog eens regen.

Al een paar dagen voorspelde het weerbericht dat het vandaag zou regenen. Gisteren lieten de satellietbeelden op de TV zien dat een flink regengebied vandaag Noord Italië zou bezoeken en in de hogere gebieden zelfs voor tot veertig centimeter sneeuw zou zorgen. En, men heeft woord gehouden. Vannacht begon het te druppelen (we staan onder een boom) en nu vanmorgen giet het van de lucht en de temperatuur buiten is gezakt tot ongeveer 6 graden. Wij hebben ons hierop ingespeeld door vandaag tot een dag van de huismussen te verklaren. Lekker cocoonen, een beetje computeren en een boekje lezen. Morgen willen we naar Verona vertrekken dus morgenochtend moet de regen als het even kan over zijn, we wachten af. De weergoden hebben vanaf morgen weer goed weer beloofd en…. belofte maakt schuld.

 

Dag 27 – Donderdag 24 september – Vanuit de natuur naar de cultuur.

We laten de bergen achter ons voor een bezoek aan Verona in de Po-vlakte. Vanmorgen is het droog maar nog wel geheel bewolkt dus ideaal weer om te reizen. We gaan eerst richting Trento en vandaar langs de rivier de Adige naar camperplaats Porta Palio in Verona, in totaal een afstand van ongeveer 170 kilometer. Al snel na vertrek vanaf de camping duiken we een paar lange tunnels in en daarna gaat het langs de rivieroever steeds omhoog en omlaag en bovendien ook steeds kronkelen natuurlijk. Met een prachtig uitzicht op de dorpjes die tegen de berghellingen liggen geplakt schiet het niet snel op, maar de rit verveelt geen moment. Naarmate we de hoge bergen achter ons laten zien we steeds meer wijngaarden met druiven. Ook ontvouwt zich een meer open landschap, al is het opvallend dat we vrij kort voor Verona nog een kloof moeten passeren waarna het pas echt een vlakte wordt. De camperplaats waar we de komende nachten gaan staan is niet gratis, maar wel vlak bij het centrum en betrekkelijk rustig en dat is ook wat waard. Nadat we de slagboom zijn gepasseerd parkeren we de camper in een smal vak. Het wordt meteen duidelijk dat we vanwege de bomen geen TV kunnen kijken en ook dat we net zo dicht op elkaar staan als auto’s op een parkeerplaats. Maar ja, we komen hier niet voor de TV of om te zonnen. Na de warme hap gaan we direct op pad om een eerste indruk van de omgeving te krijgen. Verona stamt uit de tijd van de Romeinen en was toen ingeklemd in een lus van de rivier de Adige. Voor het deel dat niet door de rivier werd beschermd bouwde men verdedigingsmuren met toegangspoorten die in de loop der tijd natuurlijk geregeld werden aangepast.

Sneeuw.... wegwezen !

Verona in vroeger tijden...

Het is jammer dat men de rand van het centrum heeft opgeofferd aan het autoverkeer. De verdedigingsmuur is op een groot aantal punten doorsneden door wegen en ook de straten zijn voor de auto’s verbreed. Het lijkt wel of iedereen dagelijks even door de stad moet zo druk is het verkeer. De muur vormt nu een onderdeel van een park en we starten onze wandeling door het park en over de muur. Het park wordt ‘bewoond’ door donkere mensen, migranten waarschijnlijk, die het geheel een beetje unheimische indruk geven. Daarna buigen we af en lopen een stuk langs de rivier de Adige voordat we via het centrum terug 

Zwerver met huisdieren

naar de camperplaats gaan. Bij het VVV haalt Aukje terloops nog wat info op zodat we ons ‘s avonds in de camper al kunnen voorbereiden op de dag van morgen.

 

Dag 28 – Vrijdag 25 september – Rondwandeling door Verona.

Stralend ansichtkaartenweer met een temperatuur van een kleine vijf en twintig graden staat ons vandaag ten dienste. Gewapend met een rondwandeling uit een boekje gaan we vandaag Verona ontdekken. Het Piazza Bra, waar de beschrijving ons laat beginnen ligt op ongeveer 1 km afstand en via de Strada Porta Palio lopen we daar in 10 minuten naar toe. Piazza Bra is het belangrijkste plein van Verona en ligt midden in het centrum. Rond het plein staan verschillende imposante gebouwen uit de middeleeuwen, waaronder het gebouw dat thans als stadhuis wordt gebruikt. Het meest in het oog springt de Arena die uit de eerste eeuw vóór Christus stamt en daarmee nog iets ouder is dan die van Rome. De gladiatoren van vroeger hebben plaatsgemaakt voor de muziekoptredens van nu. Sinds de opvoering van Verdi’s Aida ter gelegenheid van de honderdste geboortedag 1913, worden er in de zomermaanden opera’s opgevoerd. In totaal kunnen er zo’n 22000 mensen een plaatsje vinden. Nadat wij ons entreekaartje hebben gekocht zien we echter de voorbereidingen voor een popconcert. 

Arena gezien vanaf Plazza Bra

De binnenkant van de Area

Tijdens een opera opvoering

 

Vanaf het Piazza Bra lopen we door de drukke winkelstraat Via Mazinni naar het volgende plein de Piazza delle Erbe. Dit was vroeger het forum waar de wagenrennen werden gehouden. In het midden staat de roepstoel, een soort ondersteunde baldakijn, vanwaar in vroeger dagen proclamaties en vonnissen werden voorgelezen. Nu is er omheen een gezellige groente- en fruitmarkt. Rondom het plein een serie bijzondere en versierde gebouwen uit de middeleeuwen waarmee de toenmalige elite hun belangrijkheid kon benadrukken. We verlaten het

plein even voor een uitstapje door de Via Capello naar het huis met het balkon waar Giuletta Capuletti woonde (van Romeo en Julia). Het huis aan het hofje is nu een commercieel succes en na het kopen

van een ticket kun je jezelf op het balkon (laten) vereeuwigen. Wij zien hier van af en troosten ons met de gedachte dat Shakespeare het balkon nooit in het echt heeft gezien… en wij lekker wel. Even verder in de straat is het wegdek opgebroken en heeft men de fundamenten van een vroegere Romeinse poort blootgelegd. We keren terug naar het Piazza delle Erbe en gaan vandaar door een poort met een boog naar het Piazza dei Signori, een rechthoekig plein dat omsloten wordt door monumentale gebouwen. Midden op het plein staat een standbeeld van Dante en een van de gebouwen op het plein is het Palazzo degli Scaligeri waar ooit zowel Dante als Giotto hebben vertoefd. De Scaligeri was een belangrijk geslacht in het Verona van de middeleeuwen hetgeen men kan zien aan de protserige en rijk versierde baldakijnen en tombes vlak naast het plein, waar de verschillende generaties van de Scaligeri familie zijn opgebaard. 

Mooie gebouwen op Piazza delle Erbe...

... geen ffruit maar echt fruit

Het balkon van Julia

 

We lopen verder naar de basiliek Santa Anastatia, de grootste kerk van Verona. Binnen in de kerk vergapen we ons aan de pracht en praal waarbij men indertijd geen stukje muur onberoerd heeft gelaten en er een kunstwerk van heeft gemaakt. Na de basiliek is de dom aan de buurt en ook hier, hoewel anders, is het ook pracht en praal wat de klok staat. Weer buiten gaan we via de oude Ponte Pietra naar het Theatro Romano. Een openluchttheater in de vorm van een halve cirkel uit de tijd van keizer Augustus. Hier wordt elke zomer een Shakespeare festival gegeven maar het blijkt nu gesloten vanwege herinrichting. 

De Dom... orgels beide zijden

Geen stukje muur ongebruikt gelaten..

Gedeelte van Theatro Romano

 

We lopen terug naar het centrum en vandaar naar het oude kasteel, Castelvecchio met de bijzonder brug over de Adige. De brug, de Ponte Scaligero, is in de oorlog verwoest maar nadien heeft men de stenen uit de rivier gevist en de brug in oorspronkelijke vorm herbouwd. Inmiddels vijf en half uur op pad vinden het langzaamaan wel genoeg voor vandaag. We keren terug naar onze camper, ’s avonds kijken we een paar DVD afleveringen van de Tudors en houden het daarna voor gezien.

De zwaluwstaart is kenmerkend in Verona

Bedelaar met (m/h)ondvoorraad ernaast..

Ponte Scaligero gezien vanuit Castelvechio

 

Dag 29 – Zaterdag 26 september – Nog even een toegift en daarna verkassen.

Tijdens onze inloopwandeling van eergisteren zagen we een bijzonder bouwwerk. Op onze plattegrond heeft Aukje ontdekt dat dit de toegangspoort tot een groot kerkhof zou moeten zijn en het knaagt aan haar om daar ook een kijkje te willen nemen. Gisteren hadden we er geen tijd meer voor en vandaag zouden we eigenlijk naar onze volgende bestemming verhuizen. Als compromis lassen we in de ochtend een bezoekje in. We zijn wat vroeger dan gewoonlijk uit de veren en omdat het weinig tijd kost om de camper verhuisklaar te krijgen gaan we te voet op stap. Het is een klein halfuur lopen maar dan gaan we ook onder de poort door het kerkhof op. Dit blijkt geen werkje van een achternamiddag. Een enorm ommuurd vierkant met twee rijen gangen en nissen en daarbinnen een groot gebied met honderden graven. 

Nog even langs het kerkhof..

Galerijen met nissen...

.... en een grote open ruimte.

 

Al kijkend en fotograferend gaan we in het rond en zien dat men het allemaal met gevoel voor drama, getuige de levensgrote grafornamenten, goed onderhouden voor elkaar heeft gekregen. Een schril contrast met bijvoorbeeld het kerkhof van Pére Lachaise in Parijs. We zijn nog niet halverwege of we ontdekken dat ernaast nog een kerkhof, zo mogelijk nog groter, is aangelegd. We gaan ook dit geheel nader bekijken. Op enige afstand zien we dat er juist een begrafenis plaatsvindt. Ja, met deze aantallen graven zal het begraven wel een routineklus zijn. Nadat Aukje het geheugen bijna vol en de accu nagenoeg leeg heeft geknipt besluiten we dat we een goede indruk hebben gekregen en het tijd wordt om terug te gaan waar de camper op ons wacht. Voordat we vertrekken drinken we nog even koffie en daarna beginnen we aan het ritje van 100 km naar onze volgende etappeplaats, camping Covelo bij Iseo. 

Drama, een Italiaanse specialiteit

Kijkje aan het Gardameer

Zonsondergang aan het Iseomeer

 

Onderweg kennen we nog een tweetal uitdagingen. We moeten voor de komende dagen boodschappen inslaan en Aukje heeft haar zinnen gezet op een kijkje bij het Gardameer waar we nagenoeg vlak langskomen. De eerste uitdaging wordt ingelost zodra we plots een Lidl vestiging langs de weg tegenkomen. Ook het bezoekje aan het Gardameer verloopt soepel. Op een halve kilometer van het meer is een parkeerplaats en vijf minuten later staan we aan de oever van het meer in het zonnetje. We lopen een stukje heen en weer en houden het daarna voor gezien. Op de camping waar we vervolgens arriveren krijgen we een persoonlijk onthaal. We worden met de camper aan de kant gedirigeerd en krijgen een drankje aangeboden. Even later blijkt dat de vrij kleine krappe camping nagenoeg vol is en dat men ons tijdelijk op een soort noodplekje wil onderbrengen. Omdat we hebben aangegeven een aantal dagen te willen blijven en er morgen mensen vertrekken, krijgen we de toezegging dat we morgen een plekje aan het water zullen krijgen.  Hierna worden we naar onze naar onze noodopvang begeleid waarna Aukje direct met het klaarmaken van het inmiddels avondeten begint.

 

Dag 30 – Zondag 27 september – Een plekje aan het Iseomeer.

Om ongeveer tien uur moeten we ons melden waarna we naar de nieuwe plek kunnen verkassen. In Italië betekent dat in de regel een halfuurtje later maar…. rond kwart voor elf worden we door beheerder Lucca naar ons beloofde plekje direct aan het meer gedirigeerd. Hij heeft er rekening mee gehouden dat wij ook TV willen kijken hetgeen op de plek waar we afgelopen nacht hebben gestaan ook met enige moeite is gelukt. Op onze nieuwe plek blijken de boombladeren echter onverbiddelijk en ook als we de camper een beetje heen en weer manoeuvreren komt er onvoldoende verbetering om vanaf het camperdak de satelliet te kunnen zien. Lucca biedt nog aan om, indien er morgen elders nog een plek beschikbaar komt, opnieuw te verkassen maar dat aanbod slaan we af. We hebben een prima plek en de TV is tenslotte geen eerste levensbehoefte. Vandaag is het grotendeels bewolkt al is de temperatuur nog dik in orde. Er staat echter een dwarrelig windje. Door het opzetten van ons windscherm creëren we niet alleen een privé plekje maar 

houden we ook ons buitenkooktoestel een beetje uit de wind. De rest van de dag doen we het rustig aan en genieten we van onze nieuwe omgeving. Daarnaast werken we aan de foto’s en dit weblog. Daar biedt het prima gratis internet hier ook alle gelegenheid voor.

 

Dag 31 – Maandag 28 september – Rustig aan naar Iseo.

Net als gisteren is het vandaag meestentijds bewolkt maar beslist niet koud. We doen het vanmorgen rustig aan en maken uitgebreid kennis met onze Duitse buren. Na de warme maaltijd besluiten we te voet het nabijgelegen stadje Iseo te gaan verkennen. We lopen een paar kilometer langs de hoofdweg tot we besluiten om naar het centrum af te buigen. Iseo heeft een treinstation dat uit rond 1900 stamt en aan de afrastering langs het spoor heeft men een leuke collage foto’s opgehangen met afbeeldingen uit het begin van de vorige eeuw. Verschillen afbeeldingen van stoomtreinen natuurlijk, maar ook de haven en de binnenstad komen uitgebreid aan bod. Een leuk initiatief dat navolging verdient. We steken het spoor over en lopen het oude centrum in. Iseo wordt al sinds de prehistorie bewoond en was sinds de Romeinse tijd een belangrijke havenstad aan het meer. Aan de huizen te zien heeft men nog niet veel moeite gedaan om zich aan de moderne tijd aan te passen. Smalle steegjes waar geen auto door kan en hoge huizen waarbij er in de zomer nauwelijks zonlicht naar binnen kan. Wel lekker koel natuurlijk en misschien was dat de bedoeling wel.

Midden in de stad aan het centrale plein is een bonte verzameling stamgasten luidkeels aan het werk om gemakkelijk in het gehoor liggende liederen ten gehore te brengen. Ondersteund door een paar gitaren en de nodige drank op tafel weet men de stemming er in te houden. Vanuit het centrum gaan we door naar het meer waar men langs de gehele oever een mooie wandelpromenade heeft aangelegd. De temperatuur is de hele avond nog uitstekend en al kuierend komen we verschillende groepjes mensen tegen die langs het water flaneren. Nadat wij nog wat kriskras door het centrum hebben gezworven gaan we weer richting de camping. Aukje zit hierna, gehuld in een plaid, nog geruime tijd buiten van de avond en de lichtjes en geluidjes rond het meer te genieten.

 

Dag 32 – Dinsdag 29 september – Met de fiets naar Monte Isola.

Het meer van Iseo waarvan we nu aan de oever staan is ongeveer 23 kilometer lang en gemiddeld ruim 2 kilometer breed. De bergen die het meer omsluiten bepalen de vorm ervan, waardoor het in dit geval op een S lijkt. Midden in het meer ligt het eiland Monte Isola dat, zoals de naam al aangeeft, eigenlijk een berg is waarvan de top boven het water uitsteekt. Het eiland is ongeveer drie kilometer lang en twee kilometer breed. Al sinds de prehistorie vindt bewoning plaats. Nu zijn er een tiental kerkdorpjes die samen een paar duizend inwoners tellen. Vandaag willen wij op het eiland gaan fietsen. Vanaf de camping rijden we eerst naar het dorpje Sulzano dat een kleine vijf kilometer naar het noorden ligt. Daar nemen we de pont naar Peschiera Maraglio, het eerste kerkdorp bij aankomst op het eiland. Op Monte Isola rijden maar een paar auto’s maar het wemelt van de scootertjes. Ook is er een minibus die het openbaar vervoer verzorgt. De meeste wegen zijn nog van vóór het gemotoriseerd verkeer en als fietser is er natuurlijk niets leukers dan over dit soort wegen te rijden. We volgen de oostkant van het eiland tot we in het dorpje Carzano komen. 

We naderen Monte Isola... ons doel is de top !

Erehaag voor ons...

Nóg een eilandje... zelfs met een kasteeltje er op.

 

 

Daar worden we onthaald op een serie erebogen versierd met bloemen. Tevens gaat de weg over van smal naar een breedte van ongeveer één meter. Het hele dorpje is voorzien van straatjes van een dergelijk formaat. De minibus zet zijn passagiers af aan de buitenkant van het dorp nadat hij eerst het halve eiland is rondgereden om er te komen. Met onze fietsen gaat het goed door de straatjes, al ontbreken er wegwijzers en fiets je voor je het weet weer een doodlopend stukje in. Na het dorp gaat onze route steil omhoog naar het dorpje Olzano. Van fietsen komt niets terecht. Enerzijds omdat het te steil is maar ook omdat het pad alleen uit een verzameling keien bestaat. In Olzano besluiten we de weg midden over het eiland te nemen. We willen naar het kerkje dat op de top van de berg op 600 meter hoogte is gelegen. We zijn al naar vierhonderd meter geklommen dus die winst willen we niet graag uit handen geven. De weg gaat steil omhoog en omlaag zodat we geregeld naast de fiets te vinden zijn. Het laatste stuk omhoog hoeven we helemaal niet aan fietsen te denken, maar niettemin komen we toch met fiets en al bij de kerk op de top. We worden verwelkomd door het lawaai van een groep schoolkinderen die ons net voor zijn. Nadat die uitgeraasd en weer verdwenen zijn bekijken wij het kerkje en vooral het uitzicht dat we vanaf deze plek hebben. 

Huisjes van oud materiaal

Mooi uitzicht op het meer

Ook op de berg is het goud dat er blinkt

Vandaag is voor wat betreft de zon de beste dag van deze week dus ook geknipt voor het maken van foto’s. Net onder de top zijn er een paar picknickplaatsen. Prima geschikt voor ons voor de lunchpauze. Na de lunch gaan we het eerste stuk met de fiets aan de hand omlaag en daarna hoeven we bijna geen trap te geven tot we op meerniveau zijn aangeland. De rest van het stuk terug naar de boot en naar huis gaat moeiteloos, waarbij we ons koesteren in de najaarszon.

 

Dag 33 – Woensdag 30 september – Natuurreservaat.

Even ten zuiden van Iseo ligt het natuurreservaat Torbiere del Sebino. Het bestaat uit een grote zoetwaterplas met een groot aantal kleine eilandjes erin. De oevers van het meer bestaan uit moerasland met een rijke vegetatie, een ideale broedplaats voor vogels. Onze Kompas kaart geeft een rondwandelmogelijkheid om het meer en ook een optie om een pad dwars door het meer te nemen. Met een leuke route in de GPS gaan we er met de fiets naar toe zodat we niet een heel stuk over asfalt hoeven lopen. Vanaf de parkeerplaats gaan we in T-shirt op pad. De temperatuur is goed al trekt de lucht stilaan dicht met wolken. Over een pad tussen de waterpoelen door bereiken we een observatietoren vanwaar we een uitstekend zicht hebben over een groot deel van het reservaat. Weer beneden willen we verder maar het vervolg op het pad blijkt verdwenen. Er zit niet anders op dan terug te lopen en voor een alternatief rondom het meer te kiezen. Dit blijkt ook een leuke wandelroute die gevarieerd is en langs het water gaat, maar een andere keer ook door bossages slingert. Duidelijk wordt dat het pad niet de route van de Kompas volgt en dat onze kaart info minstens een kwart eeuw over de datum is. Niettemin is het wandelpad goed gemarkeerd en kost het geen moeite de route te volgen. 

We besluiten ter afwisseling een uitstapje naar het kerkdorpje San Pietro te maken. Op onze kaart staan vier kerktorens en de eerste die we zien lijkt een voorbode van nog beter. Voorbij het kerkje lopen we door verschillende straatjes tussen hoge muren door met oude huizen erachter. Waar we ook kijken, we zien alleen een verzameling oude huizen en geen kerk of kapel meer te bekennen. Met een beetje een kater verlaten we het dorpje weer en keren terug naar onze wandelroute. Met nog vijf en halve kilometer te gaan loopt het lekker weg en er is steeds wel iets leuks te zien. We kruisen de spoorlijn wat Aukje een leuke foto van de trein oplevert en nemen een kijkje bij een inmiddels verlaten klooster uit de elfde eeuw. Met een voldaan gevoel we bij onze fietsen terug, waarna we rustig terug peddelen naar de camping.

Oud klooster uit de elfde eeuw....

... of wat er nog van over is

Bij het uitkijkpunt over het natuurgebied

 

Dag 34 – Donderdag 1 oktober – Fietstocht in de omgeving.

We willen behalve vlakbij het meer ook de wat verdere omgeving gaan verkennen. Op Wikoloc heeft Aukje een paar fietstochten in de omgeving van Iseo gevonden. Bij nader inzien gaan deze echter allemaal steil de bergen op en bovendien veelal over brede wegen. Nou willen wij best een beetje op de pedalen gaan staan, maar als het al te gortig wordt leggen we de uitdaging graag op iemand anders zijn bordje. We hebben tenslotte (voorlopig nog) geen e-bikes. Onze Kompas kaart biedt aanwijzingen om zelf een mooie route samen te stellen, dan kunnen we meteen een beetje letten op de hoogteverschillen die moeten worden overwonnen. Zo gezegd, zo gedaan en rond twaalf uur gaan we op pad voor een tocht van een kleine dertig kilometer. We zijn nog maar even op pad of ik kom er achter dat de GPS aangeeft dat we een stuk naast de weg fietsen, terwijl dit uiteraard niet het geval is. Het vermoeden bekruipt me dat ik een foutje heb gemaakt tijdens het ijken van onze routekaart en na thuiskomst zal blijken dat dit inderdaad het geval is geweest. Aan teruggaan willen we niet denken dus we fietsen de route met de wetenschap dat de GPS er af en toe een potje van maakt. De eerste kilometers volgen we drukke doorgaande wegen maar daarna worden we het binnenland in gedirigeerd tussen vooral wijngaarden en door kleine dorpjes. Het is niet warm maar op de fiets tegen een heuveltje op moet de jas al snel uit. We kronkelen, genietend door het landschap, tot een punt waar we via een obscuur pad dwars het druivenland door zouden moeten. Zonder nauwkeurige GPS is de toegang van het pad echter niet gemakkelijk te vinden. Aukje neemt het voortouw en op haar gevoel rijden we een track op dat de goede richting in lijkt te gaan. Regelmatig naast de fiets en dan weer even op het zadel slingeren we van de ene afslag naar de andere en komen we uiteindelijk via het erf van een wijnboer weer in de bewoonde wereld. Hier zien we snel weer een aanknopingspunt en vanaf nu raken we het spoor niet meer bijster. We komen nog door een paar leuke dorpjes en over dito weggetjes en vervolgens belanden we in Iseo. Vandaar is de weg naar huis bekend en om kwart over drie beginnen we aan een lekker pilsje ter afsluiting van de tocht.

'Il Castello' ... een modern kasteeltje

Leuk fietsen langs dit soort weggetjes

Weer thuis met 'vrienden' aan een pilsje

 

Dag 35 – Vrijdag 2 oktober – Naar het Lago Maggiore.

Na zes dagen aan het meer van Iseo hebben we het gevoel dat we hier het meeste wel hebben gezien. Vandaag dus weer het gebruikelijke ritueel van inpakken, op pad gaan, onderweg boodschappen doen plus koffie drinken en verder naar de nieuwe bestemming rijden. We hebben de koffie nog maar net achter de kiezen of het begint een beetje te spetteren op de voorruit. We hebben gekozen voor een korte route over binnenwegen omdat we wel eens op ons gemak willen zien hoe het landschap en met name het platteland er in het noorden van Italië uit ziet. Nou dat valt een beetje tegen. Het gebied waar we door heen rijden is behoorlijk verstedelijkt en de route is bezaaid met rotondes en stoplichten. Dat schiet niet erg op natuurlijk maar we hebben de hele dag de tijd en dus geen haast. Wat ook opvalt is de slechte staat van het asfalt waar we overheen worden gestuurd. Eigenlijk is dat al zo van het moment dat we uit Oostenrijk Italië binnenreden en vandaag dus niet anders. Slechter nog dan in België. Naarmate we dichter bij ons doel van vandaag komen, camping Lido Monvalle aan het Lago Maggiore, begint het harder te regenen. Onderweg even met de plu naar de McDonalds en daarna in de regen weer verder. Op de camping aangekomen blijkt dat deze nog maar een paar dagen geopend is en wij zijn mogelijk de enige gasten die het weer dit weekend willen trotseren. We hebben vrije keus voor wat betreft de plek, al moeten we toch nog wat heen en weer crossen om vanavond verzekerd te zijn van TV ontvangst. Het weerbericht maakt duidelijk dat Noord Italië precies in een regengebied zit en dat dit nog wel even zo zal blijven. We moeten daarom morgen onze gedachten nog eens ordenen hoe we met deze ‘uitdaging’ de komende dagen om zullen gaan. Voorlopig hebben we het binnen nog droog, warm, knus en gezellig.

 

Dag 36 – Zaterdag 3 oktober – Door naar Ētroubles.

Gisteren regen en vandaag regen en voor de komende dagen wordt hier ook nog niet al te best weer verwacht. We hebben gisteravond de balans opgemaakt en zijn tot de conclusie gekomen dat we vandaag alweer vertrekken en naar camping Tunnel in Ētroubles rijden. We zijn er aan toe om onze kleren te wassen en, anders dan hier, heeft camping Tunnel volgens onze gids een wasdroger en die hebben we met dit weer wel nodig. Vanaf onze volgende camping, waar we twee nachten willen blijven staan, gaan we Alpen over en Frankrijk in. Zodra we de Alpen over zijn, zijn we minder gevoelig voor plots invallende vorst of sneeuw. We pakken onze spulletjes in, betalen de mevrouw van de camping en gaan op pad voor een tochtje van ongeveer 220 kilometer waar we volgens onze TomTom zo’n vier uur over zullen doen. Bij vertrek regent het nog steeds en de eerste helft van de rit blijven onze ruitenwissers nog stevig hun werk doen. Pas halverwege, als we onze koffiestop houden, wordt het droog en daarna blijft het droog totdat we op de camping arriveren. Vandaag is het een mooiere rit dan gisteren. Minder rotondes en in het tweede deel ook een veel mooier landschap. De laatste tachtig kilometer rijden we richting de Alpen en zien we het landschap veranderen van vlak terrein met landbouwgrond in bergachtig terrein met leuke dorpjes tegen de hellingen. In de buurt van Aosta wordt het stevig klimmen. Vandaar moeten we nog verder omhoog en gaat het in de derde en soms tweede versnelling verder. We komen ook door twee flinke tunnels van in totaal zo’n zeven kilometer maar uiteindelijk raken we toch vlot bij onze bestemming. 

Vanuit de camper overzien we het dorp

Langzaam verkeer in aantocht...

... op naar de winterstalling

 

De camping is een z.g. terrassencamping en vanaf het plekje dat we kiezen kijken we prachtig uit over het dorp en richting de bergen. We staan nog maar net of de regen zet opnieuw in en tot diep in de nacht blijft het maar regenen. Ook de koeien hebben blijkbaar weinig vertrouwen in het weer van de komende tijd. Luid bellend maken zo hun ongenoegen kenbaar en gaan in colonne op weg naar de winterstal.

 

Dag 37 – Zondag 4 oktober – Zondag in het Grote Sint Bernard dal.

Bij het wakker worden blijkt dat het niet alleen droog is, maar ook de zon al zijn best doet om zich te laten zien. Geheel tegen de weersverwachting in, maar daarover hoor je ons natuurlijk niet klagen. Zodra ik tijdens het maken van het ontbijt mijn hoofd om de hoek van de deur steek zie ik een paar prachtige witte bergtoppen schitteren in het zonlicht. Aukje wordt natuurlijk direct verwittigd en die legt ze meteen vast op de foto. Gisteren hingen de wolken zo laag dat je niet eens kon zien dat er bergen waren. 

Met zonnig weer ziet het er toch leuker uit

Smal steegje

Opgefleurd met bloemen

 

Zoals eerder vermeld moet er vandaag gewassen geworden, dus stoppen we na de afwas direct de machine vol. Als we een tijdje later gaan kijken blijkt dat de machine wel klaar is maar dat de was nog steeds vuil is. De was is wel nat geworden maar de trommel heeft waarschijnlijk niet gedraaid. Met behulp van de campingbeheerder wordt de machine ernaast geprobeerd en die lijkt wel te weten ‘hoe het heurt’. Daarna moet de was in de droger. Twee uur later is het droogprogramma afgelopen, staat het hele hok vol met stoom maar blijkt de was nog niet geheel droog. We bekijken de droger en nu blijkt dat er geen afvoer is aangesloten en het is toch echt geen condensdroger. De zon inmiddels achter de bergen is verdwenen dus buiten zal het niet meer drogen. We spannen in de camper een paar drooglijnen en met het ventilatorkacheltje aan is alles een paar uur later alles droog en kan het de kast in. Tijdens de droogsessie zijn we te voet het dorp Ētroubles gaan verkennen. Het is een prachtig eeuwenoud dorp waarvan elk huis de sfeer van de middeleeuwen ademt. De smalle, met kinderhoofden belegde, straatjes versterken nog dit beeld. Maar met een half uurtje heb je alles wel gezien. De avond brengen we verder in de warme knusse camper door.

Solide huis

Kunst of kunstig

De schone was binnen hangen

 

Dag 38 – Maandag 5 oktober – De grens over naar Frankrijk.

Vannacht heeft het even geregend maar vanmorgen schijnt toch weer de zon. We willen echter richting Frankrijk want vandaag en vooral morgen zal het nog meer gaan regenen. Met goed weer inpakken en reizen is natuurlijk ook lekker meegenomen dus zorgen we ervoor dat we even na elven toch van de camping kunnen vertrekken. We willen eigenlijk naar de Morvan, een streek in Frankrijk ten westen van de plaats Dijon. Om dit in één rit te doen vinden we te ver, vandaar dat we het traject in twee stukken knippen: Vandaag naar een plek in de buurt van Chambery en morgen door naar de camping van de plaats Saulieu in de Morvan. We moeten eerst nog de Alpen over en daarvoor hebben we de ‘Col du Petit Saint Bernard’ ofwel de Kleine Sint Bernard pas uitgekozen. Momenteel staan we in het dal van de Grote Sint Bernard pas, dus rijden we eerst een stukje terug omlaag tot in de plaats Aosta en gaan dan richting het zuidwesten en stevig omhoog. Een prachtige rit met gelukkig droog weer al is de stralende zon inmiddels afgeschermd door een dikker wordend wolkendek. Niettemin hebben we een prachtig uitzicht op de wit besneeuwde bergen rondom ons en de herfstkleuren van de bomen zorgen voor de rest. Het is niet druk op de weg en dat is maar goed ook want vooral de haarspeldbochten aan de Italiaanse kant van de pas zijn zo krap dat je wel op de rijstrook van de tegenliggers moet komen om de bocht door te kunnen. Ook het asfalt laat zien dat het geen prioriteit meer heeft om de bergpas goed berijdbaar te houden. Er zijn verderop tunnels die goed geld opleveren dus gaat de bergpas in de winter gewoon op slot. 

Camping in de maandagzon

Vroeger grenspost... nu weinig te doen

Sint Bernard I presume?

 

Aan de Franse kant is de weg breder maar ook hier is het opletten geblazen omdat de weg nog steiler is. Bij het bereiken van de Franse plaats Bourg Saint Maurices is het gekronkel achter de rug. We stoppen voor een patatje en kunnen nu over normale wegen verder. Inmiddels is het gaan regenen en de rest van de rit wordt er dus voortdurend vanaf de voorruit naar ons gezwaaid. Via Moûtiers en Albertville rijden we richting Chambery. We hebben ons oog laten vallen op een camperplaats in het plaatsje Myans. Hier is een fruitboer die als bijverdienste een gîte en een camperplaats runt. Even na half vijf rijden we het terrein van de fruitboer op. We maken kennis met een wat stug ogende man die ons een plekje wijst. Wij installeren ons, hebben als bonus de beschikking over een elektra aansluiting, en laten de rest van de avond de regen op het camperdak tikken.

 

Dag 39 – Dinsdag 6 oktober – De Morvan.

Sinds afgelopen weekend de weersverwachting aangaf dat het weer in Noord Italië voorlopig van slag zal blijven, en bovendien het einde van onze vakantie nadert, hebben we besloten om naar de Morvan in Midden Frankrijk te reizen. Zodra we daar aankomen maken we de balans op en bij redelijk tot goed weer blijven we nog een aantal dagen voordat we de laatste kilometers naar huis afleggen. Vandaag doen we het laatste stuk tot aan de het stadje Saulieu in de Morvan. We hebben een comfortabele nacht gehad bij de fruitteler in Myans. Het was pikdonker buiten en geen geluidsoverlast van verkeer. Om tien uur kopen we nog een flesje wijn en een potje jam voordat we de route naar het noordwesten oppakken. 

Prima camperplek bij de fruitteler

De Savoie kent is ook een wijngebied

Leuke dorpjes onderweg

 

Vanmorgen tijdens het ontbijt was het nog droog, maar we zijn nog maar net onderweg of de eerste druppels vallen alweer. Onderweg willen we van de gelegenheid gebruik maken om inkopen te doen. Op honderd kilometer van vertrek is een Super-U die goed is voor goedkope diesel en de luxe boodschappen en twintig kilometer verder vullen we bij Lidl de bulkvoorraad aan. Voor we daar zijn moeten we echter wel een stortvloed van regen trotseren. Het regent geruime tijd zó hard dat we de snelheid moeten aanpassen. Niettemin komt aan alles een eind en tegen de tijd dat we in de buurt van Saulieu komen is het droog en kunnen we comfortabel inchecken op camping Le Perron. Het is een grote en van uitzonderlijk mooie plaatsen voorziene camping en omdat er maar een paar gasten zijn mogen we gaan staan waar we willen. Vlak voordat het opnieuw begint te regenen kunnen we nog net buiten een pilsje drinken op de voorspoedig verlopen reis.

Door het golvende land van de Bourgondie

Ook hier ligt het er mooi bij

Camping Saulieu... nieuwe regen komt eraan

 

Dag 40 – Woensdag 7 oktober – Stadswandeling door Saulieu.

Van de vriendelijke en behulpzame campingbeheerder hebben we allerlei informatie gekregen, waaronder een folder met een stadswandeling door Saulieu. Die willen we als kennismaking met onze nieuwe omgeving vandaag gaan doen. Het weerbericht geeft voor vandaag nog een overgangsdag naar beter weer aan en vanaf morgen moet het stabiel najaarsweer worden met de nodige opklaringen, prima om te fietsen en te wandelen. Rond een uur of twaalf gaan we met de koffie in de rugzak op pad. Zoals in heel veel Franse steden en dorpen dendert het zware vrachtverkeer, dat waarschijnlijk om geld uit te sparen de tolwegen vermijdt, dwars door de stads- resp. dorpskern heen. Wij zouden een kilometer langs die drukke weg lopen indien we niet de tip gekregen hadden om via een stille parallelweg in het centrum te geraken. Daar begint ook onze wandeling uit de folder. Het eerste onderwerp van de rondwandeling is de ‘Stier van Pompon’. Het is een beeld van de in Saulieu geboren Franse beeldhouwer Francois Pompon, die zich specialiseerde in het beeldhouwen van dieren. In dit geval is de stier neergezet om te markeren dat Napoleon indertijd bij zijn terugkeer vanuit Elba hier is langsgetrokken. Daarna duiken we in de historie van Saulieu. De stad blijkt al rond de veertiende eeuw in het toenmalige Bourgondië van belang te zijn geweest want het is in 1459 door de Engelsen veroverd en geplunderd. In het straatbeeld zijn er nog verschillende aandenkens zichtbaar,  waaronder het door een Engels kanon gehavende beeld van een madonna met kind. 

De stier... helaas was Napoleon toen al voorbij

De Madonna na het Engelse schampschot

Restauratie gewenst...

 

Een ander hoogtepunt vormt de basiliek die al uit de twaalfde eeuw stamt. Doordat de Fransen niet de moeite nemen om hun erfgoed tijdig te restaureren ziet het straatbeeld er uit alsof de middeleeuwen nog maar juist zijn afgelopen. We volgen verder de route en zien aan het eind ervan iets hetgeen voor Aukje het hoogtepunt moet zijn: Het eeuwenoude kerkhof met een oude kerk die niet langer in gebruik lijkt. Vervallen graven bedekt met mos en allerlei monumenten die aangeven dat als je hier begraven wordt je ook echt met rust gelaten wordt. Na afloop van de rondgang keren we terug naar het centrum en scoren bij het VVV nog wat wandelmateriaal voor de komende dagen. Ondanks soms dreigende luchten is het droog gebleven en ook de rest van de middag en avond verlopen ook droog, een goed teken voor de komende dagen.

... de uitzondering 

Nogmaals werk van Pompon

Spekkie voor Aukjes bekkie...

 

Dag 41 – Donderdag 8 oktober – Rondje rond het Lac de Chamboux.

De Morvan is een regionaal park in Bourgondië met een halfopen heuvelachtig landschap en ook een aantal meren. Wij gaan vandaag een rondje rond het Lac de Chamboux wandelen, een tocht van ongeveer acht kilometer. Het meer ligt hemelsbreed op ongeveer vier kilometer van onze camping. Voor erheen en terug hebben we een leuke fietsroute van in totaal zestien kilometer uitgezocht, die vooral over binnenwegen gaat. Hierdoor komt het totaal voor vandaag op 24 kilometer en dat moet op een namiddag te doen zijn. Vandaag is het wisselend bewolkt met weinig wind en ongeveer 15 graden, dus goed wandelweer. Vanaf de camping rijden we vrijwel direct over smalle weggetjes die langzaam omhoog voeren. In totaal klimmen we ongeveer vijftig meter voordat we een afdaling van zo’n honderd meter inzetten waarna we uitkomen bij de parkeerplaats van het meer. Het Lac de Chamboux wordt als drinkwaterreservoir gebruikt en is met twee dammen in drie stukken gehakt. Het eerste stuk van de wandeling voert langs de waterkant en is daarom vlak en niet spectaculair. Daarna slingert de route door bos en over hellinkjes en is erg gevarieerd. 

Lac de Chamboux, onze wandeling vandaag

Op weg naar het meer

Mooi pad langs de oever

 

De natuur is in de herfst erg mooi en het wemelt van de paddenstoelen en bemoste plankieren die ons over stukjes moerasgebied leiden. De terugweg naar huis gaat natuurlijk weer op de fiets en nu moeten we eerst een flink stuk klimmen voordat we in de tweede helft van het traject geleidelijk omlaag gaan. Voldaan arriveren we om half zes weer op de camping.

Er wordt wat afgezwamd in Frankrijk

Over gladde, bemoste bruggetjes

Mooi, maar ook apart

 

Dag 42 – Vrijdag 9 oktober – Fietstocht in de omgeving.

Op de gedetailleerde kaart die we bij het VVV hebben gekocht heeft Aukje voor vandaag een fietsroute uitgestippeld van ruim 25 kilometer lang. Dat lijkt misschien niet veel maar hier in de Morvan zitten nogal wat hellinkjes in de weg en die kon Aukje niet allemaal vermijden. Vanmorgen is het een beetje mistig hetgeen meestal een goede voorbode is en overdag blijkt ook dat de perioden met zon wat rijkelijker zijn dan gisteren. We rijden eerst naar het centrum van Saulieu en vandaar gaat de route naar het oosten. Het eerste deel gaat hoofdzakelijk downhill en daar hebben we natuurlijk niet zo’n bezwaar tegen, ware het niet dat er ook nog een terugroute zal volgen. Om de leuke route over landweggetjes nog wat op te leuken heeft Aukje ook een aantal tracks in de rit opgenomen. Net na de koffiestop slaan we linksaf zo’n track in en de eerste paar honderd meter lijkt er niets aan de hand. Dan houdt het verharde gedeelte op en worden we een met hoog gras overwoekerd pad opgestuurd. Weer even verder houdt ook het gras op en is het een ‘braamstruiks binnenpad’ geworden. Volgens onze kaart moeten we een paar honderd meter verder rechtsaf slaan dus houden we nog even vol. Bij de afslag aangekomen verspert een hoge en brede haag van bramen ons de doorgang en het is ook niet zichtbaar of erachter iets van een vervolg te vinden zal zijn. 

Wat als een goed track begon...

... wordt een 'braamstruiks binnenpad'

Op zoek naar alternatieven

 

We gooien de handdoek in de ring hetgeen een flink stuk in omgekeerde richting betekent. We kiezen we een andere weg die ons een stuk verder weer op de oorspronkelijke route brengt. Inmiddels zijn we op de terugweg aangeland en zoals verwacht moeten we nu nog vaker steile hellingen nemen en soms ook over een pad waarop nauwelijks te fietsen is. We zijn dan ook herhaaldelijk naast de fiets te vinden. Niettemin komt alles weer op zijn pootjes terecht en voltooien we het laatste stuk weer vlot zodat we na ruim drie en half uur terug zijn bij de camper. We genieten nog lekker even van de zon voordat de harde huishoudelijke werkelijkheid zich weer manifesteert.

Mooie landweggetjes....

... in een prachtig landschap

Bij de camper: Morgen wel eieren hè...

 

Dag 43 en dag 44 – Zaterdag 10 oktober en zondag 11– In twee dagen terug naar huis.

Vanaf de camping in Saulieu is het zo'n zevenhonderd kilometer naar huis. In een rustig tempo en een groot stuk over binnenwegen is dat voor ons teveel op om op één dag te doen. Daarom maken we een tussenstop op de camperplaats van Dom-le-Mesnil in het noorden van Frankrijk vlakbij Sedan. Dat betekent op zaterdag ongeveer 5 uur netto rijtijd en zondag nog eens ruim vier uur. Vanmorgen is het nevelig en voordat het in de loop van de middag echt zonnig wordt moeten we nog een stuk met vrij dichte mist trotseren. We rijden eerst naar Avallon en dan via een kronkelweg naar Tonnerre. Vandaar naar Troyes en door naar Chalon-en-Champagne. Na een koffiestop onderweg arriveren we rond drie uur bij de Lidl van het dorp Suippes. Tijd om onze wijnvoorraad aan te vullen en voor Auke om een warme hap te koken. Na deze pauze is het nog één uur en een kwartier rijden. Onderweg stoppen we nog even bij het Monument Ferme de Navarin, een monument met kapel dat tevens de beenderen van 10000 gesneuvelde soldaten uit de Eerste Wereldoorlog herbergt. Vlak bij Reims worden we vanwege wegwerkzaamheden 22 km omgeleid zodat er nog een kwartiertje reistijd bij komt. Niettemin bereiken vóór donker de ons bekende plek bij het sluisje in het Canal des Ardennes. Er staan nog twee campers maar wij kiezen een plekje helemaal achteraan waar we van niemand last hebben en heerlijk rustig de nacht kunnen doorbrengen.

Golvende weg door Frans herfstlandschap

Ossuarium voor 10.000 gesneuvelden

Rustig plaatsje voor ons alleen

 

Zondagmorgen worden we met de zon op de camper wakker. Snel koffie, ontbijt en een grote afwas en dan kunnen we op reis. Het is toch al weer kwart voor elf wanneer we uiteindelijk op pad gaan. Eerst een stuk hobbelen over de Waalse wegen en daarna vanaf Brussel door Vlaanderen land. Door twee koffiestops en een tankbeurt onderbroken zijn we om vijf uur weer thuis. Een mooie vakantie met in totaal 3250 camper kilometers zit er weer op.

 

Wat vonden wij van deze vakantie?

Vooraf hadden wij twee hoofddoelen: Lekker wandelen in de bergen en een kijkje nemen in Nood Italië. En als het kan natuurlijk met lekker weer erbij. Behalve bij ons bezoek aan het Lago Maggiorre in Italië hebben we ons hele programma kunnen afwerken. Dit, ondanks dat het weer zo nu en dan verraste op (langdurige) regen en vooral ook een tekort aan zonneschijn. Aan het begin zijn we daardoor wat langer op onze eerste stop in Oostenrijk, de camping van Westendorf, blijven hangen. Bij het Lago Maggiorre aangekomen waren de weersvooruitzichten zodanig dat we dit onderdeel naar een volgende vakantie hebben doorgeschoven.

Maar, we hebben heerlijk gewandeld en vooral ook veel gezien. Oostenrijk was ons al bekend dus dat was geen verassing voor ons. Zodra we de grens naar Italië overgingen was het eerste stuk gelijkend op Oostenrijk maar dan wat ongerepter en zeker zo mooi om te wandelen. Iets verder naar het zuiden werden de (lokale) wegen opvallend slechter en de omgeving rommeliger. Het ging al een beetje lijken op hetgeen wij in Sicilië hebben gezien. Het gebied is overigens vrij dicht bevolkt en van de gemoedelijke sfeer van Italië hebben we nog niet veel meegekregen. Een volgende keer gaan we beslist weer Italië in en dan een stukje verder naar het zuiden en hopelijk oom met iets beter weer.

Overnachtingsplaatsen tijdens deze vakantie:

 

Soort:              

Camperplaats

Camping

Camping

Camping

Camping

Camperplaats

Camping

Camping

Camping

Camperplaats

Camping

Camperplaats

Geografische locatie:    

N49.771334 E10.155513

N47.432921 E12.202001

N47.741441 E12.420428

N46.864545 E12.109680

N46.310440 E11.631710

N45.434490 E10.977830

N45.666683 E10.066983

N45.847440 E8.620350

N45.818595 E7.229131

N45.514680 E5.989740

N47.289347 E4.223833

N49.691840 E4.839810

Plaats:                            

Mainstockheim

Westendorf

Hollersbach

Antholz

Predazzo

Verona

Iseo

Monvalle bij Varese

Etroubles bij Aosta

Myans bij Chambery

Saulieu in de Morvan

Pont-a-Bar bij Dom-le-Mesnil

Land:                   

Duitsland

Oostenrijk

Oostenrijk

Italië

Italië

Italië

Italië

Italië

Italië

Frankrijk

Frankrijk

Frankrijk

Duur:          

1 nacht

10 nachten

3 nachten

6 nachten

6 nachten

2 nachten

6 nachten

1 nacht

2 nachten

1 nacht

4 nachten

1 nacht

Maak jouw eigen website met JouwWeb