Dag 64 – Zaterdag 17 maart – Rustig aan een beetje.

Vandaag regent en waait het. En in de wetenschap (en vooral ook de hoop) dat na morgen een weersverbetering zal intreden, blijven we vandaag lekker binnen. Een slow start vanuit bed, gevolgd door wat TV kijken en lezen doet de dag al aardig draaien en biedt ons de kans om de plannen voor de komende dagen door te nemen.

Dag 65 – Zondag 18 maart – Langs de Via Verde naar Chipiona.

Gisteren heeft het de hele dag hard gewaaid met vrijwel continue veel regen erbij. Ook afgelopen nacht was het raak en zowel wind als regen houden vandaag zelfs aan tot het middaguur. Maar vrij plotseling luwt de wind en trekt de lucht open. Voor ons het sein om de voor vandaag geplande fietstocht alsnog te gaan ondernemen. Niet al te ver vanaf onze camping is een voormalige spoorlijn omgebouwd tot rijwielpad, een z.g. Via Verde. Hierdoor kun je verkeersluw door het landschap fietsen. Op weg naar de Via Verde zien we het resultaat van de afgelopen uren. Hele stukken weg staan onder water en met de benen omhoog proberen we al rijdend onze onderdanen droog te houden. Gelukkig is de voormalige spoorweg verhoogd aangelegd zodat we onderweg verder geen last van het water hebben. Later komt op het nieuws dat in Andalusië ten gevolge van het noodweer vier mensen zijn omgekomen. 

In Chipiona aangekomen rijden we naar de haven en vandaar langs de kust naar het centrum. De zee is nog steeds ruw en het is vandaag zondag dus komen er volop mensen kijken hoe de aanrollende golven tegen de kademuren uiteenspatten en voor liefhebbers een gratis douche verzorgen. Het is opvallend hoe laag de zeewering is terwijl het hier toch direct aan de Atlantische Oceaan ligt. Wij vervolgen ons ritje door het centrum en pakken daarna weer de route op naar de camping.

Dag 66 – Maandag 19 maart – Naar Rota.

Naar het oosten, dus richting Cádiz, ligt het stadje Rota, vooral bekend van de grote Spaans-Amerikaanse marinebasis met vliegveld erbij. Wij gaan er op de fiets naar toe, opnieuw langs de Via Verde. Het is vandaag bewolkt met dreigende luchten maar gelukkig nog zonder regen van betekenis. Wel is de wind een stukje sterker dan gisteren. Rond één uur willen we van start gaan maar dan dient er zich net een buitje aan. Eerst maar weer de camper in om onze, voor onderweg bedoelde, koffie te drinken en daarna is het wel dreigend maar droog. De rit naar Rota gaat vlot en bij de baai aangekomen rijden we met de fiets over de voetgangerspromenade naar de jachthaven.

Aan de overkant van de baai ligt Cádiz en vanaf de promenade van Rota heb je een panoramisch  uitzicht van de marinehaven tot en met de punt van Cádiz met het Castillo San Bastian dat ver de zee in steekt. Vervolgens rijden we de oude binnenstad in met als blikvangers de kerk en het Castillo de Luna uit de dertiende eeuw. Het mooi gerestaureerde kasteel dient thans als gemeentehuis en dat biedt ons de mogelijkheid om ook binnen een kijkje te nemen. Daarna zoeken we het zeefront weer op en fietsen vervolgens verder langs de promenade. ’s Zomers zal het hier wel druk zijn, maar nu met de harde wind die pal op de kust staat hebben we het rijk alleen. Rota heeft een prachtige botanische tuin waar men over een lengte van vele honderden meters wandelpaden heeft gemaakt met houten planken. Ook hier normaal het domein van de wandelaar, maar door ons vandaag tot fietspad gepromoveerd. Na nog een stukje langs de grote weg komen we terug op de Via Verde. Tijdens het laatste stuk volgt alleen een kort oponthoud vanwege een geitenhoeder met zijn kudde en dat is maar goed ook want we zijn nog maar net terug op de camping, of de al langer dreigende regenbui barst alsnog los.

Terug bij de camping blijkt ook onze timing vandaag perfect want er heeft zich inmiddels een bui aangediend waarvan we de gevolgen in de vorm van regen en hagel, met een pilsje in de hand, door het camperdakraam kunnen bekijken. Gelukkig is een halfuurtje later de bui weer voorbij en neemt de zon weer de touwtjes in handen.

Na dit opkikkertje haasten we ons voor een volgend hoogtepunt, een bezoek aan het Palacio Medina Sidonia. Het paleis was het onderkomen van de hertogen van Medina Sidonia, die dit gebied in dienst van de koning, eeuwen lang hebben bestuurd. We zijn juist op tijd om bij een groep aan te sluiten. Helaas is de uitleg in het Spaans voor ons wat te hoog gegrepen en mogen er geen foto’s worden gemaakt. Toch is het bezoek zeer de moeite waard en is het paleis van de voormalige hertog mooi gemeubileerd en voorzien van veel schilderijen. De belangrijkste schat van het paleis, het archief van ruim 6200 stukken en teruggaand tot het begin van de twaalfde eeuw, blijft voor ons verborgen. 

Daarna is het Castillio de Santiago aan de beurt. Dit kasteel was het onderkomen van de hertog van Medina Sidonia in bange tijden en was via een ondergrondse doorgang met het paleis verbonden. Het kasteel mogen we op eigen gelegenheid bezoeken en is in zeer goede staat. Een van de schatten is een uitgebreide verzameling landkaarten uit de middeleeuwen. Vanaf het hoogste deel, de keep, heb je een pracht uitzicht op de omgeving en is het goed voor te stellen dat men met de kanonnen de toegang tot de rivier goed onder controle had. Toen de hertog in de zeventiende eeuw rebelleerde tegen de koning, is hem het kasteel afgepakt en heeft het daarna nog enkele eeuwen een militaire functie gehad met vele verbouwingen als gevolg. Tot slot gaan we nog een kijkje nemen bij de rivier, vanwaar je een boottocht kunt maken naar het Doňana park en het langs de boulevard bezaaid is met restaurantjes.

Dag 70 – Vrijdag 23 maart – Via Sevilla door naar het natuurpark Doňana.

Na twee nachtjes op de camperplaats van Sanlúcar reizen we vandaag naar onze volgende bestemming voor de komende week: het natuurpark Doňana. Omdat er vanaf zee tot aan de stad Sevilla geen bruggen over de rivier Guadalquivir zijn, moeten we een flink stukje omrijden. De rit verloopt voorspoedig tot we bij Sevilla komen. Hier worden we, samen met het lokale verkeer, over een hoge brug over de rivier gestuurd waarvan ook nog een rijstrook afgesloten blijkt. Na een van de weinige files deze vakantie en een kwartiertje oponthoud, is het onderhand tijd voor de koffiestop. Uiteindelijk bereiken we rond drie uur camping Donarrayan Park dat op vijf kilometer afstand van het plaatsje Hinojos net in het natuurpark Doňana is gelegen. Mooi op tijd want komende week is het Samana Santa en dan hebben Spanjaarden vakantie en kan het wel eens druk worden. Bij aankomst merken we alleen aan de voor ons ongewoon hoge prijs van de camping dat de Spaanse vakantie is begonnen. Nadat we ons hebben geïnstalleerd blijven we lekker binnen want in de loop van de dag is het gaan regenen en dit gaat door tot aan het begin van de avond.

Sevilla onderweg op afstand...  maar dat is voor later deze vakantie

We proberen te beredeneren waarom men in een plaats die er niet al te welvarend uitziet tot zo’n flinke financiële inspanning is overgegaan. Aan het einde van de laan staat een moment waarop ene mijnheer Suárez (niet de voetballer) wordt geëerd voor zijn werk en strijd ten behoeve van het behoud van het natuurpark Doňana, vaak tegen de wil van de centrale overheid in. Een soort Spaanse Jac. P. Thijsse dus. Wij vervolgen daarna onze route die vanaf nu vooral over saaie rechte brede tracks gaat, waarbij de natuur steeds hetzelfde lijkt. Een aantal kilometers verder is het tijd voor de koffiepauze. Tijdens de koffie besluiten we om de route in te korten, want het lijkt erop dat er steeds meer van hetzelfde komt. Om half drie zijn we weer terug bij de camper en genieten daarna nog een tijdje in het zonnetje.

Dag 72 – Zondag 25 maart – Weer een klein stukje verderop.

Nadat we gisteren een alternatieve tocht hebben gedaan willen we de tweede fietstocht ook aanpassen. En dan wordt het ook goed mogelijk om deze vanaf de volgende camping te doen, die op maar 18 kilometers afstand ligt. De camping in El Rocio is bovendien aanzienlijk voordeliger dat die van Hinojos. In El Rocio hanteert men het ACSI-voordeeltarief, terwijl de camping van Hinojos vanwege Semana Santa de hoogseizoen prijs rekent met bovendien een erg hoog tarief voor internetgebruik. Dat wij niet de enigen zijn die dit hebben opgemerkt zien we zodra we ons bij camping La Aldea in El Rocio melden. Hier zien we flink wat collega camperaars, terwijl wij in Hinojos bijna het rijk alleen hadden. Wat betreft privacy moeten we dus wat inleveren maar de plek die we toegewezen krijgen blijkt verder prima. Alleen het pad erheen is, vanwege de overvloedige regen van afgelopen nacht, nog een glibberig circuit. De rest van de zondag gebruiken we voor het doen van huishoudelijke klusjes.

Dag 73 – Maandag 26 maart – Een wandeling met verassingen.

In het duingebied ligt het natuurgebied Acantilado de Asperillo, dat bekend is vanwege de kliffen van zandachtig materiaal, die door de weersinvloeden de wonderlijkste vormen krijgen. De weg erheen is voor de fiets minder geschikt en wij doen de 23 kilometer langs de doorgaande weg daarom met de camper. Vanaf de kleine parkeerplaats volgen wij de route die een wandelaar eerder op Wikiloc heeft gezet en waarmee het met de GPS kinderspel is om de weg te vinden. Het eerste stuk gaat heuveltje op heuveltje af door de duinen. Plotseling bereiken we een deel van het natuurgebied dat afgelopen jaar door een grote brand is getroffen. Het is opvallend hoe scherp de scheidslijn is tussen het gebied wat onaangetast is en wat is verbrand. Een macaber gezicht, al die zwartgeblakerde stronken, maar je kunt ook zien dat de natuur zich binnen het jaar begint te herstellen. 

Na de lunchpauze laten we ons volgens het routeschema vanaf de hoge duinrand omlaag zakken tot op het strand. Het eerste wat we zien is een ontstellend grote hoeveelheid plastic afval dat over een hele afstand langs de scherp afstekende duinrand ligt. Onbegrijpelijk dat de overheid geen actie onderneemt om dit aangespoelde afval op te ruimen. We lopen over het vrij brede strand parallel aan de duinrand, dat verderop steeds hoger wordt en steiler afsteekt tegen het strand. Geen mooie zandsculpturen maar dat kan nog komen. Ook een paar kilometers verderop is er nog niet echt iets moois of indrukwekkend zichtbaar en we krijgen de indruk dat een zware storm wellicht zijn sporen heeft nagelaten. Op het punt aangekomen waar we weer omhoog moeten om de wandeling door de duinen te vervolgen wordt het definitief duidelijk dat er iets is veranderd. Op foto’s via internet hebben we gezien dat je je hier zelf aan een touw door een smalle gleuf omhoog kunt trekken. Wat wij zien is een steile wand van ca. 30 meter hoogte met bovenaan een stukje gleuf en het restant van een touw. Er zit niets anders op dan verder te lopen tot een punt waar we wél omhoog kunnen. Anderhalve kilometer verderop zijn de kliffen overgegaan in een duinwand die nog wel behoorlijk steil is maar wel zo’n tien meter lager. Op handen en voeten klauteren we omhoog, ik voorop en Aukje op haar knieën in mijn voetsporen er achteraan. Bovengekomen zijn we er nog niet, want nu volgt een spelletje ‘struinen door de duinen’ waarbij we ons herhaaldelijk onder boomstruiken en langs andere obstakels moeten doorwurmen. Uiteindelijk bereiken we toch een pad en met in totaal bijna twee uur vertraging ook weer de camper. Voldaan maar toch niet helemaal tevreden omdat we geen zandsculpturen hebben gezien, rijden we weer terug naar de camping.

Dag 74 – Dinsdag 27 maart februari – Op de fiets de zandbak door.

Na de wandeling van gisteren trekken we er vandaag met de fiets op uit. De fietstocht van meer dan vijftig kilometers is een kleine twintig kilometers korter gemaakt onder het motto van ‘meer is niet altijd beter’. Na de start vanaf de camping draaien we direct een brede zandweg op waarbij we kunnen oefenen met het rijden op een zachte ondergrond. Een stukje verder gaat het beter en volgt de route een track dat door een uitgebreid tuinbouwgebied gaat met plastic kassen. De aardbeien zien er mooi rood en aantrekkelijk uit, maar uit ervaring weten we dat je voor lekkere aardbeien niet in Spanje moet zijn. Bij een stuw in een riviertje houden we halt voor de koffie en vlak erbij staat een lieflijk kerkje dat in verval is geraakt.

Wat een idyllisch plekje en als je niet beter zou weten, zou je het willen opknappen om er te gaan wonen. Mijn kerkbezoek zou er in ieder geval flink door omhoog gaan. Even verder gaat de route door het bos en, hoewel wat hobbelig, valt hier goed te rijden. Het bos bestaat uit alleen pijnbomen die op regelmatige afstand van elkaar zijn geplant en heeft daarmee wel wat weg van een productiebos. Op ongeveer de helft volgt de lunchpauze en zal blijken dat daarna het echte werk op ons wacht. Het fietspad is overgegaan in een mul zandpad met geregeld een grote plas water als gevolg van de regen van de afgelopen weken. 

Steeds glijdt het achterwiel weg of trapt het zo zwaar dat er naast de fiets moet worden gelopen. In de buurt van Rocio wordt het pad nog minder berijdbaar omdat de ene na de andere grote terreinwagen, volgeladen met toeristen die een rondleiding door het Doňana park krijgen, een poging doet om het oppervlak om te ploegen. Moe maar voldaan vanwege het overwinnen van de hindernissen bereiken we tenslotte weer de camping en we ons naast de camper in het zonnetje.

Voorzichtig langs de vogels

Dag 75 – Woensdag 28 maart – Te voet door El Rocio.

Als iets ons later over El Rocio zal bijblijven dan is het totale gemis aan verharde wegen. Tot aan de dorpsgrens is er asfalt, maar daarna ga je één grote zandbak in. Als vervoermiddel blijkt het paard of de muilezel, eventueel met een wagen er achter, uitermate geschikt. De modernere Spanjaard geeft tegenwoordig toch steeds meer de voorkeur aan ‘un coche’ zonder spierkracht en het liefst met aandrijving op alle wielen. Wij gaan met de benenwagen naar het centrum en trotseren daarbij zo nodig de stofwolken. Ons eerste doel is de kerk die het centrum domineert. De kerk ligt aan een grote waterplas met een boulevard ervoor. De waterplas is een marisma (moeras), dat van december tot april onder water staat en daarna opdroogt en een oppervlak krijgt dat aan de Sahel doet denken. 

De kerk is pas rond 1960 gebouwd en ziet er stijlvol en goed onderhouden uit. Aan de binnenkant valt vooral het pompeuze altaar op. Een enorm goudkleurig geheel met in het midden natuurlijk de maagd die bij processies van het altaar wordt genomen en in de stoet wordt rondgedragen. 

Weer buiten staat het plein vol met paard en wagens waarmee de toeristen door het centrum van het dorp een rondritje kunnen maken. Wij gaan natuurlijk te voet verder en onze route slingert door de belangrijkste straten waarbij we langs de verschillende hermitages komen met daarop de plaatsnaam van de broederschap die ze gebouwd heeft. Op de terugweg naar de camping nemen we gelijk nog wat boodschappen mee, want volgens goed katholiek gebruik zijn de winkels op witte donderdag en goede vrijdag gesloten. Weer terug bij de camping draaien we deze vakantie voor het eerst de luifel uit om de zon weren, tot nu toe heeft hij steeds als paraplu gediend. Sinds afgelopen zondag is het elke dag stralend weer met vandaag een topdag van rond de 25 graden. Het blijft voor ons een raadsel of de nabijheid van de maagd hierop van invloed is geweest.

De Romería van El Rocio.

Rond Pinksteren vindt elk jaar de Romería (bedevaart) naar El Rocio plaats, de grootste van Spanje. Duizenden ‘pelgrims’ komen vanuit heel Andalusië en daarbuiten met paarden, huifkarren en tegenwoordig ook SUV’s over landwegen naar El Rocio voor de bedevaart ter ere van de Virgin del Rocio. De maagd is een houten beeld van moeder en kind en is in totaal niet meer dan anderhalve meter hoog. De oorsprong van de eerste kapel van El Rocio gaat waarschijnlijk terug tot de dertiende eeuw, maar de gebouwen die er tegenwoordig staan dateren meestal van na 1960. De kerk van El Rocio vormt het middelpunt, maar daaromheen hebben meer dan honderd broederschappen een eigen hermitage gebouwd, in een dorp dat normaal slechts 2000 inwoners telt. De massale toestroom van onder meer SUV’s zorgt er ook voor dat het op milieugebied uit de hand is gelopen, om nog maar te zwijgen over het dierenleed. In 2009 eindigde de Romería met 23 dode paarden als gevolg van uitputting, uithongering en mishandeling. 

Dag 76 – Donderdag 29 maart – Arroya de la Rocina.

Vandaag staat er een kleine wandeling op het programma in een natuurgebied in de buurt. Het Arroyo de la Rocina is een stroom die het marisma (moeras) bij El Rocio van water voorziet en in de zomer minder snel opdroogt dan het marisma. Dat biedt watervogels de mogelijkheid om het foerageren en geeft voldoende water voor bepaalde plantensoorten. Wij rijden er op de fiets naar toe en stallen deze bij het bezoekerscentrum dat ons verder weinig informatie verschaft. De wandeling van in totaal een kleine vier kilometer gaat geheel over een houten wandelpad. Dat zorgt er natuurlijk voor dat we niet het risico lopen om zo nu en dan in een stukje moeras te zakken en maakt het tevens rolstoelvriendelijk. Anderzijds is het voor wandelaars zoals wij niet erg uitdagend. De hoofdattractie tijdens de wandeling is een aantal observatiehutten waar vogelaars zonder te storen het gedrag van de verschillende watervogels kunnen bekijken. Voor Spanjaarden wellicht uniek, maar wij zijn in Nederland wellicht wat verwend op dat gebied. Een en ander maakt dat we na afloop niet euforisch zijn over wat we hebben gezien. Weer terug op de camping gaan we ’s avonds nog even naar het centrum voor de paasprocessie die volgens info van de camping vanavond zou plaatsvinden. Zou plaatsvinden, want bij navraag ter plekke blijkt dat we hiervoor een dag te vroeg zijn. Gezellig is het overigens wel want er is volop volk op straat.

Dag 77 – Vrijdag 30 maart – Alsnog naar de processie.

Vandaag doen we het rustig aan. Het is een stuk koeler dan gisteren en het waait ook flink maar gelukkig laat de zon ons niet in de steek. ’s Avonds natuurlijk naar de processie die ons voor gisteren was beloofd. Om even voor half acht is de kerk halfvol gestroomd en vinden op het altaar verschillende plichtplegingen plaats. Wat later posteert een groep mensen zich voorin de kerk, voor ons ook het sein om ons daar bij te voegen en even later vertrekt vandaar inderdaad de processie die via de vooringang de kerk verlaat. Nog maar juist buiten doet zich een incidentje voor. Eén van de vier kandelaars op de hoekpunten van de draagbaar heeft het begeven. 

Duc tape blijkt niet voorhanden, dus gaat de stoet gemankeerd het restant van de omgang rond de kerk afmaken. Om de vijftig meter wordt even halt gehouden en wordt er wat gebeden of door een drietal muzikanten iets gespeeld. Nadat we het een tijdje hebben aangezien geloven we het wel. De frisse wind maakt het er niet warmer op en dus spoeden we ons terug naar de warme camper.

Dag 78 – Zaterdag 32 maart – Een dagje pas op de plaats.

Vandaag doen we een dagje niets. Nou ja, behalve de gebruikelijke huishoudelijke dingetjes en 's middags zitten we lekker in het zonnetje.