Noot: Klik (meermaals) op een foto om deze groter te maken.

 

Weekje Achterhoek & Twente

 

Dag 1 – Vrijdag 8 juni – Op naar het land van Normaal.

Het stadje Groenlo in de Achterhoek is de wereld niet uit, dus hoeven we ons niet te haasten en is er vandaag voldoende tijd om alles reisklaar te maken. Een en ander heeft wel tot gevolg dat het bij vertrek van huis al weer pas half vier is. En dat merken we direct aan de vrijdagmiddagspits die al weer op gang begint te komen. De rit gaat niet ‘Oerend hard’ en duurt door files onderweg een uurtje langer, zodat het al tegen zevenen loopt als we de camper bij de receptie van camping Marveld parkeren. Vooraf had ik al ingeschat dat het een grote camping was met veel vertier, maar wel lekker dicht bij het centrum van Groenlo. We krijgen een plaatsje helemaal achterop de camping toegewezen en tijdens het ritje over de camping blijkt deze nog veel groter dan ik had gedacht. Maar gelukkig zijn er maar weinig gasten, waardoor het veld waarop we terecht komen bijna een privé campinkje lijkt. ’s Avonds maken we een ommetje en lopen met eerst buitenom langs de beek de Groenlose Slinge en op de weg terug over het campingterrein. We komen daarbij een grote stroom mensen in verschillende kleuren shirts tegemoet. Het blijken de deelnemers aan de Special Olympics, een toernooi voor verstandelijk beperkten die samen met hun begeleiders terugkomen van de openingsceremonie in stadion De Vijverberg in Doetinchem. Een stoet van 53 bussen lost de 2000 sporters die allemaal hun weg moeten vinden naar de verschillende accommodaties op de camping. Tijdens het inschrijven is ons meegedeeld dat  we wellicht wat overlast zouden ondervinden. Van overlast is nauwelijks sprake want de afstand tot de huisvesting van de Olympiërs bedraagt zo ongeveer een halve kilometer.

Dag 2 – Zaterdag 9 juni – Grolle verkennen.

Even vóór het middaguur gaan we te voet naar het centrum. Groenlo, in de middeleeuwen Grolle of Grol genoemd, was een belangrijk vestingstadje dat in die tijd goed was verdedigd. Het lag, net als Bourtange, op een zandrug temidden van moerasachtig gebied en was daarmee van strategisch belang als doorgangspoort naar Duitsland. Wat Groenlo vooral interessant maakt is dat de structuur van het stadje met stratenplan en vorm van de verdedigingslinie vrijwel onveranderd zijn gebleven. Daarnaast is er nog veel informatie over de geschiedenis beschikbaar en doet men er veel aan om de historie levend te houden en uit te dragen. 

We melden ons aan voor een rondleiding door de middeleeuwse kerker die zich onder het oude stadhuis bevindt. De gids blijkt verlaat omdat hij voorafgaand nog even bij de plaatselijke kapper onder het mes moest. Wij blijken de enige belangstellenden en krijgen daarom zijn volle aandacht. Hij laat zien hoe men de verloren gewaande ruimten met behulp van vrijwilligers heeft uitgegraven en hoe het er in de middeleeuwen aan toe ging. De uitleg wordt ondersteund met een film, waarin plaatselijke acteurs een op een historisch document gebaseerde rechtspleging (een beetje kinderlijk) in beeld brengen. 

Opvallend grafschrift achter de Calixtus kerk

In de kerker onder het stadhuis...

.... was het minder goed toeven

Na de rondleiding zwerven we door de straatjes en proeven we wat van de sfeer van het stadje dat jarenlang ook bekend was van het uit 1615 stammende Grolsch bier. De Grolsch brouwerij is inmiddels richting Enschede vertrokken maar nabij de locatie van de oude brouwerij heeft men een kleinere nieuwe brouwerij gebouwd waar men de Brouwersnös speciaal bieren brouwt. 

Terrasjes in het centrum met daarachter het Frederick Hendrick huis.

Overal gedichtjes op de muren

Balsjes (schoenen)

 

Deze muren, nog wit en onbeschreven,

komen met letters ineens tot leven.

We nodigen u om niet ver te lopen,

en hier nieuwe balsjes te kopen.

Dan kunt u trots door Grolle gaan,

maar denk eraan, dat gevoel hebben wij Grolsen al van jongst af aan.

Dat onderscheidt ons van de anderen,

daar kunt u niets aan veranderen.

 

Vertaald door Martien

We besluiten ons stadsbezoek bij het Stadsmuseum. Hier wordt vooral de periode van de tachtigjarige oorlog in beeld gebracht, een tijd dat Groenlo verschillende malen in andere handen is overgegaan. 

De belangrijkste gebeurtenis vond plaats in 1627 toen Frederick Hendrick (de Stedendwinger) na een beleg van een maand (het Belegh van Grol) de 800 inwoners en 1200 Spaanse soldaten tot overgave wist te dwingen. Een film geeft een realistische weergave van de gebeurtenis die elke twee jaar met veel verve wordt nagespeeld. De collectie van het Stadsmuseum is verrassend uitgebreid en zeer de moeite van het bekijken waard. Tevreden wandelen we daarna terug naar de camping, waar we nog lekker van het zonnetje en een pilsje kunnen genieten, want ook vandaag hebben we over het weer niet te klagen.

Maquette van Grolle in 1627

Men heeft heel wat werk gemaakt van het museum

De lokale bevolking was op de hand van de Spanjaarden

De huiskamer....

... met natuurlijk ook de bedstee

De kaartenkamer... Martiens snoepwinkeltje

Dag 3 – Zondag 10 juni – Door naar Tukkerland.

Ons verblijf op deze camping zit er al weer op. Vandaag gaan we zo’n 70 kilometers naar het noordoosten, naar het stadje Ootmarsum in Twente. Onderweg maken we een stop in Borne om een kijkje te nemen bij de plaatselijke Mariakapel. Na het bezoek aan de kapel gaan we nog even het dorp Borne verkennen. Toen ik zo’n 45 jaar terug hier geregeld op de fiets rondreed was het niet meer dan een typisch Twents dorp, maar intussen is het uitgegroeid tot een middelgrote gemeente. Gelukkig is het oude gedeelte nog goed bewaard gebleven en als je hier door de straten wandelt proef je nog steeds de sfeer van vroeger. Borne was in de vorige eeuw vooral bekend om de textielfabriek van de familie Spanjaard, bekend van onder meer de Cinderella lakens, de Teddy luiers en de Kenmore overhemden. Bijna geheel Borne was er werkzaam en directeur Jacob Spanjaard domineerde dermate het openbare leven dat hij 'de God van Borne' werd genoemd. De textielfabriek verdween en Borne werd een forensengemeente. 

Kijkje in de Mariakapel

Het 'oude Borne' ademt nog de sfeer van toen

Villa Elisabeth: vroeger woonhuis van textielbaron Spanjaard, nu een restaurant

Als gevolg van de bevolkingstoename is het centrum tegenwoordig goed bewinkeld en nu wij er zijn is er zondags zelfs sprake van reuring met muziek en kraampjes erbij. Het blijkt dat Borne vandaag wordt aangedaan door de Twenterit waarmee ruim vijftig antieke rijtuigen van de Twentse Rijtuig- en Arrenslee-vereniging De Koets’n Keerls het centrum ‘onveilig’ maken met een defilé en een wedstrijd ringsteken. We vallen dus weer eens met onze neus in de boter. Na nog een heerlijke pizza besluiten we om onze reis voort te zetten en tuffen via smalle Twentse binnenwegen richting Ootmarsum. Even buiten het centrum ligt camping De Witte Berg waar gelukkig nog een leuk plekje voor ons beschikbaar blijkt.

De Mariakapel van Borne

De Mariakapel aan de Koppelsbrink in Borne oogt als een middeleeuws tempeltje, maar is nog maar net een halve eeuw oud. Velen noemen haar de mooiste kapel van Twente. Bijzonder is het gebouw zeker, al was het maar omdat de initiatiefnemers nogal wat tegenslag moesten overwinnen om het te kunnen bouwen. De kapel staat op de plek van een voormalig kerkhof, overgebleven na de sloop van een daar aanwezige Waterstaatskerk. De dodenakker raakte in de loop der jaren in verval, evenals een achtergebleven kerkhofkruis met een eikenhouten corpus. Nadat het was gevallen knapte de Bornse kunstenaar Herman Liedenbaum het op. Het bracht hem op het idee hier een Mariakapel te bouwen en met een aantal vrienden en vrijwilligers werkte hij het plan verder uit. Alles ging goed, totdat de Welstandscommissie in 1952 dwars ging liggen, omdat het ontwerp onlogisch van opzet zou zijn. Na wat aanpassingen werd in 1954 eindelijk de bouwvergunning afgegeven. 

De Mariakapel aan de Koppelsbrink in Borne

Maar toen kon de pastoor zich weer niet vinden in de gekozen plaats achter op het terrein. Liedenbaum en de zijnen schoven de bouwlocatie naar het midden van de oude begraafplaats op. Pas in 1957 konden ze, na vijf jaar wachten, met de bouw beginnen. Ze deden of hun neus bloedde en bouwden de Mariakapel gewoon op basis van het eerste ontwerp. De gemeentearchitect merkte dat en legde de bouw stil. Na een korte studie zag hij geen reden om nog langer spelbreker te zijn. De bouw kon verder en leidde tot een bakstenen kapel in romaanse stijl. De hoeken hebben Bentheimer zandsteen-accenten. Als dakbedekking zijn leien gebruikt. In het midden van de kapel staat een groot zandstenen Mariabeeld. In de zijgevels zijn twee glas-in-loodramen geplaatst. Rechts is een voorstelling van de geboorte van Jezus te zien en links een afbeelding van de verschijning van de engel Gabriel aan Maria en Elisabeth. Ook is een klok in de kapel te vinden. De Mariakapel is op 9 september 1957 ingezegend.

Dag 4 – Maandag 11 juni – Een dagje bergbeklimmen.

Het Twentse land ligt vol met bergen. Niet dat je jezelf direct in de Alpen waant, want voor de meeste ‘bergen’ geldt dat ze nauwelijks boven de omgeving uitsteken. Ze zijn ontstaan tijdens de voorlaatste ijstijd en maken het landschap net wat minder vlak dan in het Westen van Nederland het geval is. Wij gaan er vandaag heel wat beklimmen en starten daarmee vanaf de camping waar we verblijven. Het blijkt een mooie en afwisselende tocht door het halfopen landschap van Twente, waarbij we bovendien ook het mooie weer mee hebben. Onderweg weinig ander verkeer dan hier en daar wat fietsers die meestal op gepaste afstand met hun e-bikes over asfalt fietspaden snorren, terwijl wij doorgaans over de onverharde paadjes gaan. Tegen half vijf arriveren we weer op de camping en hier kunnen we nog tot in de avond van het lekkere weer genieten.

Veel afwisseling in het landschap

Niet iedereen is gepensioneerd

Aardappelen in de bloei

Rondwandeling: Bergen route vanaf Camping De Witte Berg

Afstand: ca 16km, Startpunt: Camping De Witte Berg, Ootmarsum

Hiernaast de gewandelde route van vandaag. Klik op de afbeelding om deze groter te maken. Download het GPX bestand van de wandeling om deze in het GPS-toestel te kunnen laden.

Bergen route vanaf Camping De Witte Berg
Geografische data – 71,2 KB 422 downloads

Dag 5 – Dinsdag 12 juni - Ootmarsum bekijken.

Vandaag, de laatste volle dag in Twente, willen we besteden om naar Ootmarsum te gaan. Vanaf de camping loopt een route dwars door de velden zodat we ook gelijk een natuurwandelingetje meepikken. Ootmarsum is, evenals Groenlo, een voormalig vestingstadje met een geschiedenis die teruggaat tot vóór de middeleeuwen. Ook hier hebben de Spanjaarden in de tachtigjarige oorlog een tijd gebivakkeerd tot zij in 1597 door het leger van Prins Maurits werden verdreven. Sindsdien is het steeds in Staatse-handen gebleven en zijn de verdedigingswerken rondom de stad ontmanteld. Tegenwoordig kun je vrijwel alleen aan het stratenplan zien dat het ooit een vesting is geweest. Zodra we het centrum naderen vallen de verschillende vakwerkhuizen op. Hier geen houten geraamte met gepleisterde stro en leem ertussen, maar keurig gemetselde stenen. Anders dan in het zuiden van Twente is de industrialisatie aan Ootmarsum voorbijgegaan en is het lange tijd een akkerbouwstadje gebleven. 

Kijkje vanaf het marktplein

Vakwerkhuis nabij de NH kerk

Straatje in Ootmarsum

Tegenwoordig voert het toerisme de boventoon en in het centrum is er dan ook een oververtegenwoordiging van horeca en vooral ook kunstgalerieën te vinden. Dat laatsten uiten zich ook in de talloze kunstwerkjes die op straat staan uitgestald en niet alleen een verlevendiging van het straatbeeld geven, maar in veel gevallen ook te koop zijn. 

Kunst wat de klok slaat!    In de galerie...

...op straat (bij voormalige bewaarschool)...

... en aan de waterkant

Wij gaan, nadat we het centrum hebben bekeken, door naar het openluchtmuseum. Hier heeft men een verzameling Saksische huizen en boerenschuren met alles wat daarbij komt kijken ondergebracht. Een presentatie die zeer de moeite waard is en bovendien ook nog leerzaam. Tenslotte brengen we een bezoek aan het Drostenhuis. De Drost was vroeger de representant van de landsheer en onder meer belast met de handhaving van de openbare orde en de rechtspraak, een functie die hem veel macht gaf en ook wel leidde tot machtsmisbruik. De Commanderie, het huis waar de drost woonde, is in volle luister hersteld en tegenwoordig een museum. Smaakvol ingericht en rijkelijk versierd vormt het wel een schril contrast met de huisvesting van ‘het gewone volk’ zoals we dat in het Openlucht museum hebben gezien.

Het openluchtmuseum

Hooiberg met schuur erachter

Interieur van een Los Hoes

Stal en huis ineen

Interieur van een Klöpkeshoes

Woning voor ongetrouwde vrouwen

Het Drostenhuis, nu museum

Interieur van het huis van de drost

Met daarachter deze fraaie tuin

Dag 6 – Woensdag 13 juni – Naar het Springendal en daarna naar huis.

Vandaag gaan we weer richting huis. Maar vóór dat het zover is maken we eerst nog een laatste rondwandeling. Ditmaal naar het Springendal, een natuurgebied van 356 hectare dat ten noorden van de camping ligt. Om te voorkomen dat het niet, net als op de heenweg, file rijden wordt zijn we er vandaag op tijd bij. Om half elf parkeren we de camper net buiten de camping en gaan we op pad. Ook nu weer een afwisselende wandeling met als centraal punt de ‘bronnen’, een waterplas van bescheiden omvang dat als nat middelpunt van het gebied geldt. De route gaat er met een boogje omheen en raakt de grens met Duitsland. Aansluitend op de wandeling vangen we de terugreis aan en met alleen een koffiestop als oponthoud parkeren we de camper rond vier uur weer naast ons huis. Een vrij intensief maar heerlijk uitje zo’n korte vakantie, dat zeker voor herhaling vatbaar is.

De 'bronnen'

Cultuur in de natuur

Mooie lange laan

Rondwandeling: Rondje Springendal vanaf Camping De Witte Berg

Afstand: ca 7 km, Startpunt: Camping De Witte Berg, Ootmarsum

Hiernaast de gewandelde route van vandaag. Klik op de afbeelding om deze groter te maken. Download het GPX bestand van de wandeling om deze in het GPS-toestel te kunnen laden.

Ootmarsum-Rondje Springendal vanaf camping De Witte Berg
Geografische data – 51,9 KB 411 downloads