Dag 1 - Zaterdag 29 augustus – Reisdag.

De eerste paar dagen gebruiken we logischer wijs om op het beginpunt van ons vakantiegebied te komen. En dan blijkt de camperplaats van het stadje Pont-ả-Mousson tussen Metz en Nancy een goede etappeplaats. De rit van ruim 500 kilometer gaat langs Maastricht en Luxemburg en even vóór half drie wordt de camper aan de waterkant van de Moezel geparkeerd. Prima weer onderweg en ook bij aankomst schijnt het zonnetje. Het gebruikelijke pilsje volgt dan ook aan de waterkant.

Dag 2 -  Zondag 30 augustus – Toch nog  niet naar de Col du Bonhomme.

De Route de Crêtes in de Vogezen, is een bergkam die het van noorden naar het zuiden loopt. Wij willen aan de noordkant beginnen. Dus is ons reisdoel voor vandaag de parkeerplaats op de Col du Bonhomme, een rit van bijna 150 kilometers. Op weg erheen begint het te regenen en zodra het einddoel in zicht komt, blijkt dat er een regennevel boven de bergkam hangt. Een overnachting op hoogte in de regen lokt ons niet aan en dus wordt het reisdoel verlegt naar een camping in Corcieux, waar je toch wat meer comfort hebt dan op een kale parkeerplaats. De eerste camping wordt door ons afgekeurd, maar de tweede (Camping Mica) is wel raak. Een heerlijk plekje op gras in een mooi gebied en met een restaurant erbij waar vanavond kan worden gesnackt. En de regen? Ja die valt ook hier.

Dag 3 -  Maandag 31 augustus – Een semi-pyjamadag.

Ook vandaag speelt de regen ons parten. Dat was overigens gisteren al te voorzien. Geen nood, we zitten (en liggen) er warmpjes bij en het bevalt ons wel om aan het begin van de vakantie een paar dagen rustig aan te doen en te onthaasten. Weinig nieuws derhalve!

Bij de plaatselijke Spar willen we wat water en bier inslaan en daarbij is het dragen van een mondkapje verplicht. Onze mondkapjes zijn in de camper achtergebleven en dus improviseert Aukje er een van een rekverband. Zonder aanmerking en met onze boodschappen verlaat ik de winkel en wandelen wij het laatste stukje terug naar de camping. In alle openbare gebouwen en ook op de camping is een mondkapje verplicht, al wordt met het dragen ervan wel wat aangerommeld. Onze campingbaas geeft daarbij het goede voorbeeld en zijn mondkapje van naar schatting al een week oud bungelt meestentijds onder zijn kin.

Er lijkt geen eind aan lijkt te komen, totdat we het meer bereiken dat een klein stuwmeer blijkt. Langs de enige boerderij in het dal volgen we de rand van het stuwmeer en daarna begint de route, die ons, gelukkig minder steil, omhoog terug leidt naar de kraterrand en vandaar terug naar de camper. Op 7,5 km rijden ligt de volgende col, de Col de la Schlucht. Daar is de volgende wandeling gepland. Op de col is een overnachtingsplaats voor campers. Wij kiezen ervoor om een camping op te zoeken in het nabijgelegen Longemer, waarvoor we wel een stevige afdaling moeten maken. 

Dag 6 -  Donderdag 3 september – Even de spreekwoordelijke wonden likken.

De wandeling van gisteren vonden we best wel pittig en de volgende wandeling wordt nog wat zwaarder. Daarom lassen we een dagje in om even bij te komen. Het is het tenslotte vakantie. In de loop van de middag maken we nog wel een gemakkelijke wandeling van ongeveer 5 kilometer rond het meer. Zowel de ligging, de faciliteiten en de prijs van deze camping bevallen ons wel. Voor een tientje per dag ‘all in’ op een grote plek met mooi gras. Dus heb ik alvast voor drie extra nachten geboekt, zodat we na de volgende wandeling opnieuw een dagje kunnen bijkomen.

Dag 7 -  Vrijdag 4 september – Sentier de Roches.

Vandaag trekken we er op uit voor een pittige rondwandeling. Het vertrekpunt is de Col de la Schlucht, waarna de route ons via het Sentier de Roches het Frankenthal in voert. Vandaar gaat het weer omhoog tot aan de hoogste top van de het departement Vogezen, de Honneck. Daarna over de kam van de bergketen weer terug naar het startpunt. Op papier geen gemakkelijke tocht, waarvoor wordt gewaarschuwd dat deze niet in de winter moet worden gemaakt. Het Sentier de Roches doet zijn naam eer aan, want vrijwel direct na de start wordt het klauteren in plaats van wandelen. Langs de rotswand is een soms moeilijk begaanbaar pad uitgehouwen, dat op en neer golft en met de uitstulpingen van de rotsen meedraait. Er lijkt geen eind aan te komen, maar na een kleine drie kilometer klauteren bereiken we toch de splitsing met een pad dat het Frankenthal invoert. Gemakkelijk omlaag zodat we weer op adem komen, maar na de lunchpauze in het dal moeten we weer omhoog. Goed begaanbaar en niet moeilijk, maar wel veel energie vretend. Uiteindelijk bereiken we de Honneck waar je een prachtig uitzicht op de Elzas en de Vogezen hebt. Vanaf de Honneck gaat het alsmaar omlaag zodat we ons gemiddelde wat kunnen opschroeven en even na vijf uur weer terugkomen bij de camper. Een prachtige maar pittige tocht van meer dan zeven uur zit er op. En vandaag stralend weer, de eerste dag met echt mooi weer van deze vakantie.

Dag 8 -  Zaterdag 5 september – Weer op adem komen op de camping van Longemer.

Na de inspanningen van gisteren doen we het vandaag rustig aan. ’s Morgens schijnt het zonnetje maar in de loop van de middag betrekt de lucht en wordt het te fris om buiten te zitten. Geen nood, want binnen in de camper hebben we voldoende klusjes omhanden om de dag te vullen.

Dag 9 – Zondag 6 september – Langs de Route des Crêtes naar de Grand Ballon.

Vandaag vertrekken we weer van camping Du Lac en klimmen opnieuw naar de Col de La Schlucht. Vandaar volgen we de Route des Crêtes tot aan de Grand Ballon, de laatste en hoogste berg aan de zuidkant van de Vogezen. De weg waarover we rijden is aangelegd tijdens de eerste wereldoorlog om onder meer de Amerikaanse en Franse troepen te kunnen bevoorraden. De bergkam van de Vogezen vormde indertijd de grens tussen Duitsland en Frankrijk en het bleek moeilijk om de Duitsers hier weg te krijgen. Een van de  toegangswegen naar de Route des Crêtes heet dan ook 'Route des Americans'. Bij de Grand Ballon aangekomen blijkt dat we, ondanks de bewolkte lucht, niet de enigen zijn. Met moeite kunnen we op de grote parkeerplaats een plekje vinden om de camper te parkeren. Het pad vanaf de parkeerplaats naar de top vergt 20 minuten en is voor wandelaars niet lastig. Vanaf de top heb je bij helder weer zicht tot aan de bergen in Zwitserland, maar dat zit er vandaag vanwege de bewolking niet in. Weer terug bij de camper drinken we koffie, waarna een afdaling van bijna 1000 hoogtemeters begint tot aan het Lac du Kruth-Wildenstein. Vlakbij het meer ligt camping Du Schlossberg en daar vinden we een mooi privé plekje.

Dag 10 – Maandag 7 september – Een wandeling met hindernissen.

Voor vandaag staat een wandeling rond het stuwmeer van Kruth-Wildenstein op het programma. Niet zo’n gemakkelijke als een paar dagen geleden in Xonrupt Longemer. Deze rondwandeling gaat wat verder van de oever af en bevat een paar leuke klimmetjes, zo is de verwachting. We zijn nog maar net de camping af of er staat een bord dat aangeeft dat de weg naar het stuwmeer niet toegankelijk is  vanwege werkzaamheden aan de stuwdam. De wand van de stuwdam wordt van een nieuwe asfalt laag voorzien en de dam is hermetisch afgesloten. Gelukkig kunnen voetgangers, met een omweg en met extra klim erin, om de afsluiting heen. Daarna verloopt de wandeling volgens plan en lopen we over een leuk pad dat steeds omhoog voert. Aan het einde van het stuwmeer volgt een vrij steile afdaling en na de lunchpauze vangen we de terugweg aan. Op nog maar een paar kilometer van de camping is er als bonus een klim naar de Schlossberg in de route opgenomen. Zoals de naam al aangeeft heeft op de top van de berg vroeger een kasteel gestaan, dat inmiddels in een ruïne is veranderd. Onze Wikiloc route volgend gaat het zigzaggend omhoog totdat we bij een punt uitkomen waarna we niet verder kunnen. Weer terug bij de aanvangsplek, volgen we een ander pad dat ons, na opnieuw een flinke klim, uiteindelijk bij de beloofde ruïne brengt. 

Zicht op het plaatsje Kruth vanaf de Schlossberg

Na een steile afdaling aan de andere kant van de berg komen we vlakbij de stuwdam. Maar ook deze kant van de dam is hermetisch afgesloten en hier is er géén ontsnappingsroute voor voetgangers…. of toch wel. Aukje spot een mogelijke route over de bodem van het deels leeggelopen stuwmeer. Een potje struinen en over stroompjes springen begint (het stuwmeer is niet helemaal leeg) en al zigzaggend bereiken we de andere oever van het stuwmeer. Na het vakkundig bedwingen van de afzetting, komen we weer op het pad dat ons terug naar de camping voert. Tevreden met het resultaat, maar wel een paar uur later dan gepland, schuiven we aan voor het gebruikelijke pilsje op de goed afloop.

Dag 11 – Dinsdag 8 september – Op weg naar de Haute Savoie.

Vandaag verlaten we de Vogezen en gaan op weg naar ons volgende vakantiegebied: de Haute Savoie. De rit erheen doen we in twee dagen en ons doel voor vandaag is de camping van Port Lesney, een stukje ten zuiden van Besançon. Onderweg nog even tanken, maar ook weer voor een weekje boodschappen inslaan, heeft tot gevolg dat het alweer tegen half zes loopt als de camping wordt bereikt.

Dag 12 – Woensdag 9 september – Van Port Lesney naar Samoëns.

Vanmorgen is het, evenals de afgelopen dagen, weer prachtig weer. Dus rustig aan en vóór vertrek nog even een rondje rond de nabijgelegen kerk om toch nog een indruk van het dorpje te krijgen. Gisteren hebben we 180 kilometer afgelegd en voor vandaag staan er 230 op het programma. Niet langs tolwegen en dat betekent dat de TomTom hier ongeveer vier uur voor nodig denkt te hebben. Rond twaalf uur verlaten we de camping en met slechts één tussenstop onderweg is het toch al weer rond vijf uur als we ons bij camping Le Giffre in het plaatsje Samoëns melden. Evenals gisteren wel een prachtige en afwisselende route en vaak door de bergen. Camping Le Giffre, genoemd naar het riviertje dat er langs stroomt, is ruim opgezet en het hele jaar open. ’s Winters vooral vol met wintersporters, maar nu in het tussenseizoen is er voldoende plaats. Wij kiezen een royale plek met veel privacy en kunnen het hier naar schatting wel een tijdje uithouden.

Port Lesney gezien vanaf de brug over het riviertje Loue

Een prachtige route met veel afwisseling

Dag 14 – Vrijdag 11 september – Op onderzoek uit in Samoëns.

Vanmorgen staat een bezoek aan het VVV op het programma, mede omdat de info via internet vanwege corona vaak niet up to date is. Zo blijkt dat de Grand Massief Express, de skilift die ons de berg op moet brengen, al een paar weken buiten werking is gesteld. Gelukkig is er een alternatief in een ander dorp. Vervolgens een paar boodschapjes doen bij de plaatselijke Sherpa kruidenier en daarna weer terug naar de camper voor de koffie. Na de warme maaltijd trekken we er opnieuw op uit. Ditmaal voor een rondwandeling van een kilometer of zes door zowel het centrum als de omgeving. Vaak blijkt dat men het in een ski-oord goed voor elkaar heeft en dat is hier in Samoëns ook het geval. Mooi aangelegde parken, keurig onderhouden huizen en een leuk centrum vol met winkeltjes en restaurants. Skiën is geen goedkope sport en je merkt dat er in dit oord goed wordt verdiend.

Dag 15 – Zaterdag 12 september – Bij de neus genomen.

Wij willen vandaag een bergwandeling maken. En, luxe berggeiten als wij zijn, roepen we daarvoor de hulp van een skilift in. Met de lift een stuk naar boven en dan de rest met de benenwagen. Volgens de info van het VVV is het dorp Les Gets de enige plaats in de omgeving waar de skilift na het hoogseizoen nog in bedrijf is. Volgens internet is daar dit weekend tevens een mountainbike event. Wel een half uurtje rijden met de camper en ook weer terug natuurlijk. Omdat we zaterdag veel drukte verwachten, starten we voor ons doen op tijd. Via een mooie kronkelige bergweg bereiken we om half elf de parkeerplaats naast de lift waar, buiten verwachting, nog volop plaats beschikbaar is. Al snel wordt duidelijk waarom. De lift is buiten gebruik. Waarschijnlijk is het mountainbike event vanwege corona afgelast en heeft het VVV deze info niet doorgekregen of is het alweer vergeten. Niet uit het veld geslagen passen we ons programma aan. Te voet naar boven tot waar de lift ons zou brengen en dan het laatste stuk naar de top van de Mont Chéry maar overslaan. Wat volgt is een bijzonder leuke wandeling met heerlijk wandelweer. Bij het eindstation van de lift aangekomen, het Belvédère, hebben we een prachtig uitzicht over het dal en op de talloze bergen in de omgeving. Net als de afgelopen dagen komt er in de loop van de middag bewolking opzetten waardoor de toppen in de verte aan het zicht worden onttrokken. Voor ons een teken dat het geen zin heeft om nog hoger te gaan, want ook vanaf de top van de Mont Chéry zal het zicht vanwege de bewolking niet veel anders zijn. Weer terug op de camping kijken we tevreden terug op een prachtige wandeldag.

Dag 16 – Zondag 13 september – De drukte ontlopen.

Er staat in deze omgeving nog een waterval wandeling op het programma. Maar ja, mooi weer en zondag, dat betekent waarschijnlijk file lopen. Vandaar dat deze wandeling naar morgen wordt doorgeschoven en genieten we vandaag van het mooie weer hier op de camping. Nou ja, genieten… vooral ik dan, want Aukje is alweer druk bezig met de was en andere huishoudelijke klussen. Hier in Samoëns leeft men vooral van het toerisme, maar dat was vroeger wel anders. Er waren hier acht steengroeven in de buurt en men was maar wat trots op het vakmanschap dat de steenhouwers aan de dag legden. Hun producten waren zó goed dat zelfs Napoleon hiervan in kennis werd gesteld, en dan betekende je wat in het toenmalige Frankrijk. Nog altijd zie je in het dorp de granieten objecten in het straatbeeld terug.

Dag 17 – Maandag 14 september – Watervalwandeling.

Vandaag dus de watervalwandeling, aan het einde van het dal. Na een ritje van 12 kilometer komt het startpunt in zicht, maar voordat we kunnen parkeren worden we nog even langs het loket gestuurd. Tien euro aftikken en als ik even verder de camper parkeer zie ik dat men al heel wat eurotjes gevangen heeft. Blij dat we gisteren niet zijn gegaan, want dan moet het helemaal druk zijn geweest. De naam van de wandeling is Le Cirque de Sixt Fer à Cheval, een rondwandeling door een dal met de vorm van een hoefijzer. Al snel na het begin gaat het brede pad omhoog en even verderop komen we in een groep wandelaars terecht waarbij het een gekakel van jewelste is. Het lijkt wel of men elkaar in jaren niet heeft gezien. Gelukkig geeft de GPS een alternatieve route en als we ze later weer zien, zorgen we er voor dat we een beetje uit de buurt blijven. De natuur is prachtig en om ons heen steken bijna loodrechte wanden wel een kilometer de lucht in. Het duurt niet lang, of de eerste watervallen zijn te zien. Vooraf hadden we er rekening mee gehouden dat de hoeveelheid water karig zou zijn, maar dat valt erg mee. Natuurlijk zal het er in het voorjaar wel ruiger aan toe gaan. Achter in het dal gaat het pad steil omhoog totdat het tegen de rotswand doodloopt. Dat punt wordt Le Bout de Monde genoemd. Op de terugweg gaat de route langs de andere kant van de rivier en worden we opnieuw verrast door de mooie natuur. Voldaan keren we terug naar de camper en daarna naar de camping in Samoëns.

Dag 18 – Dinsdag 15 september – Even een dagje bijkomen.

Na de toch wel intensieve wandeling van gisteren, doen we vandaag een dagje rustig aan. De afgelopen dagen en ook vandaag is het hier zomers warm en dus genieten we in de schaduw van de camper op ons privé terrasje. Overdag nog wel even met de camper naar de nabijgelegen Carrefour zodat ons dat klusje morgen bespaard blijft.

Dag 19 – Woensdag 16 september – Een dal verderop.

Na een week op de erg comfortabele camping van Samoëns gaan we toch weer verderop. Het doel is een camping in Chamonix, een rit van zestig kilometer en in een ander dal gelegen. Om er te komen moeten we een omweg maken en bij de stad Cluses een bergrug oversteken, wat weer het nodige klimmen en dalen meebrengt. Onderweg maken we in het plaatsje Servoz een tussenstop en bezoeken de Gorges de la Diosaz, een kloof waar het riviertje La Diosaz zich door worstelt. Via een voetpad langs de kloof hebben we een prachtig zicht op de verschillende watervallen en stroomversnellingen. Na afloop rijden we tien kilometer verder tot camping Des Deux Glaciers in Chamonix. Hier vinden we een leuk plekje met uitzicht op de Mont Blanc en de Dôme de Goûter.

De hoeveelheid water die wordt afgevoerd is afhankelijk van het seizoen, maar ook van het ingrijpen van de EDF, de Franse elektriciteitsmaatschappij. Hogerop in de bergen is een stuwmeer gevormd en af en toe wordt in samenspraak met de EDF de schuif van het stuwmeer verder open gezet. Een bijzonder verhaal gaat over de redding van een stel kayakkers. Zij waren de rivier de Diosaz afgepeddeld totdat zij achter in de kloof uitkwamen en niet verder konden. Hun hulpgeroep werd door bezoekers in de kloof gehoord waarna ze ternauwernood met een helikopter uit hun benarde positie konden worden bevrijd.

Dag 20 – Donderdag 17 september – Chamonix verkennen.

Hier in Chamonix willen we van een paar attracties gebruik gaan maken. En om uit te vinden hoe dat in de corona tijd in zijn werk gaat, gaan we vandaag op onderzoek uit. Bij de campingreceptie hebben we twee gastenkaarten gekregen waarmee onder meer gratis van het openbaar vervoer gebruik kan worden gemaakt. Nu nog even de bushalte opzoeken en dat blijkt niet eenvoudig. Vanwege wegwerkzaamheden is een aantal haltes opgeheven en het duurt even voordat we dat door hebben. Dan maar te voet naar het centrum, een afstand van ruim drie kilometer. We kriskrassen wat door de straten en weer wat later zijn we bij het VVV. De dame aldaar spreekt Nederlands als een Nederlandse en vertelt dat het voordelig is om een Chamonix Multipass aan te schaffen waarmee een drietal attracties kan worden bezocht. Na dit goede nieuws lopen we verder door het centrum op zoek naar de vertrekpunten ervan, zodat we morgen snel aan de slag kunnen. Inmiddels is het al tegen zessen en dus zoeken we de bus op om ons terug naar de camping te laten vervoeren. Het blijkt dat we nu een andere buslijn moeten gebruiken en ook de haltes zijn op andere locaties. Weer thuis kijken we ’s avonds even op internet wat de Chamonix Pass precies inhoudt en ook ditmaal blijkt dat de info van het VVV niet helemaal correct is.

Dag 21 – Vrijdag 18 september – We zoeken het hogerop.

Vandaag gaan we opnieuw naar Chamonix, maar nu met de bedoeling om de Mont Blanc van dichterbij te bekijken. Dat kan vanaf de top van de Aiguille du Midi, weliswaar een kleine kilometer lager dan de Mont Blanc, maar met de kabelbaan bereikbaar. We pakken ditmaal wel de bus er naar toe en tegen half elf melden we ons bij het loket van de kabelbaan. Normaal betaal je hiervoor 65 euro per persoon, maar door de Multipass en als senioren krijgen we flink wat korting. De cabine van de kabelbaan brengt ons eerst naar 2300 meter en na overstappen bereiken we de top op ruim 3800 meter. Eerst maar eens op het terras rondkijken en dat valt niet tegen. Het is vandaag prachtig zonnig weer en we kijken onze ogen uit. Naar de Mont Blanc natuurlijk, maar ook naar talloze andere bergen met een witte muts. We zien ook parapenters die samen met ons met de kabelbaan omhoog zijn gekomen en nu over de sneeuw afdalen om vanaf een sneeuwplatform hun vlucht aan te vangen. Behalve de uitzichtpunten heeft men nog een paar andere attracties toegevoegd zodat we snel een paar uur hebben doorgebracht en het geheel zeer de moeite waard blijkt. 

Links is een andere gletsjer zichtbaar. De verontreinigde gletsjer steekt erg af tegen de verse sneeuw.

Weer beneden gaan we op weg naar de ons volgende uitje van vandaag: De Montevers Mer de Glace. Hierbij gaan we met een oude tandradtrein naar een hoogte van 1900 meter. Daar aangekomen stappen we in de cabine van een kabelbaan die ons weer stuk omlaag brengt, het dal van de Montevers gletsjer in. Maar dan zijn we er nog niet. Ons wacht nog een afdaling van, volgens opgave, 550 traptreden voordat we bij het ijs van de gletsjer aankomen. Hier heeft men in het ijs van de gletsjer een tunnel gemaakt waardoor je een rondgang kan maken. Bij de ingang van de tunnel loopt het smeltwater met straaltjes omlaag, maar verderop is het zó koud dat de wanden geen water afgeven. Een prachtige belevenis, lopend door een ijstunnel met aan de wanden allerlei panelen met wetenswaardigheden en foto’s van hoe het vroeger was. De tunnel moet elk jaar opnieuw worden gemaakt. Niet alleen doordat hij in de winter onder een metersdikke sneeuwslaag wordt bedolven, maar ook doordat de gletsjer elk jaar verder smelt. Weer terug in Chamonix zoeken we opnieuw de bus weer op die ons in een kwartiertje afzet vlakbij de camping. Een prachtige dag om op terug te kijken.

Het treintje met op de achtergrond het toeristenhotel

De Mont Blanc

De Mont Blanc (Witte berg) is de hoogste berg van West Europa en kreeg in 1742 zijn naam. Het duurde nog enkele decennia voordat de berg voor het eerst met succes werd beklommen. In 1760 werd door Horace-Benedict de Saussure een beloning uitgeloofd voor de eerste succesvolle beklimming. Na verschillende mislukte pogingen was het pas op 8 augustus 1786 dat twee inwoners van Chamonix: dokter Michel Paccard en de gemzenjager Jacques Balmat de top wisten te bereiken en de prijs in ontvangst konden nemen. De Saussure zou zelf in 1787 de top weten te bereiken om daar metingen uit te voeren en om tevens het topje van de Mont Blanc af te bikken. Dit topje is nog steeds te bezichtigen in het Teylers Museum in Haarlem. Er zijn twee normaalroutes naar de top, de meest gebruikte is de Goûter route, die uit Les Houches vertrekt en als ‘peu dificile’ wordt gekwalificeerd. Maar elk seizoen vallen er toch nog enkele doden. De Nederlandse schrijver A. den Doolaard heeft in 1936 over de eerste beklimming van de Mont Blanc de historische roman: ‘De grote verwildering’ geschreven. Een zeer lezenswaardig boek.

De Montevers gletsjer

Rond de voorlaatste eeuwwisseling zocht men in Chamonix naar mogelijkheden om de toeristen iets bijzonders te bieden. Het idee ontstond om een hotel te bouwen naast de Montevers gletsjer die hoog boven Chamonix ligt en met 12 km de langste van Frankrijk is. Hiermee kon men het hele jaar door voor een winterervaring zorgen. Na drie jaar bouwen was een tandradspoorlijn over een lengte van ruim vijf kilometer aangelegd en kon een treintje met een stoomlocomotief ervoor het hoogteverschil van 900 meter overwinnen. De toeristen konden vanuit de trein zó in het hotel en ook direct de gletsjer op. Een hele bezienswaardigheid en vertier op ‘niveau’. Door het smelten van het ijs is de gletsjer steeds dieper komen te liggen en daardoor moeilijker bereikbaar. Dit heeft men aanvankelijk opgelost door een kabelbaan te bouwen die vanaf het treinstation zo’n honderd meter de diepte in gaat. Doordat het ijs de afgelopen decennia steeds verder is gesmolten moet men tegenwoordig vanaf het eindpunt nog een fikse afdaling via stalen trappen maken op tot op het ijs te komen. Aan de wand is met bordjes het niveau van de gletsjer over de afgelopen jaren aangeduid. Mede hierdoor wordt pas duidelijk hoe snel het afkalven van de gletsjer voortschrijdt en zal niemand die dit ziet (behalve Trump wellicht) ontkennen dat de aarde warmer wordt.