Dag 2 - Woensdag 5 september – Wandeling naar Echternach.

Vanmorgen is het voornamelijk bewolkt maar de temperatuur is goed. We kunnen dus buiten ontbijten. Mede omdat we op onze plek niet zoveel privacy hebben stel ik het windscherm zodanig op dat er een afgeschermde hoek ontstaat. Vervolgens haal ik de buitenkeuken te voorschijn en koppel het gas aan. Inmiddels heeft Aukje het ontbijt op orde en kunnen we buiten aan tafel. Na het ontbijt maken we het plan voor vandaag. Het wordt een rondwandeling waarbij we door het Müllerthal naar Echternach lopen en via een andere route weer terug. We vertrekken tegen twaalf uur vanaf de camping en wandelen eerst het dorp door naar het aansluitpunt waar de eigenlijke wandeling begint, het amfitheater Hohllay. Hier werden vanaf de middeleeuwen tot aan de negentiende eeuw molenstenen gewonnen. De totale wandeling staat voor 12 km op de borden maar met de aanlooproutes en het verkennen van Echternach erbij wordt het ruim 15 km. 

De wandeling door het Müllerthal heb ik jaren terug al eens met de wandelclub gedaan toen we voor de tweedaagse van Diekirch in Luxemburg waren. Niettemin ervoer ik het ook dit keer als erg mooi en ook spectaculair waar het om de verschillende rotsformaties gaat. In Echternach aangekomen lopen we door de gezellige winkelstraat naar het marktplein en vandaar naar de basiliek van de Angelsaksische missionaris Sint Willibrordes. Volgens zeggen heeft Willibrordes Echternach in 698 gesticht en is hij er ook begraven. We bezoeken de basiliek en ook de crypte waar zijn sarcofaag staat opgebaard. Daarna lopen we naar de oude parochiekerk van Petrus & Paulus. Volgens de gegevens op de plaat aan de muur is het eerste deel van de kerk in het jaar 275 gebouwd. In de loop van de volgende eeuwen zijn er steeds uitbreidingen toegevoegd. Na het onderdeel cultuur is het tijd voor de boodschappen. We bezoeken de slager en de supermarkt en eten vervolgens patat. Om vier uur verlaten we Echternach en gaan op pad richting Berdorf. Opnieuw een mooie wandeling door het bos met zo nu en dan pittige klimmetjes. Om even na zessen zijn we terug op de camping. Inmiddels schijnt de zon en kunnen we dus buiten lekker een pilsje drinken nadat ik de boodbakmachine aan het werk heb gezet. Morgen vers brood dus.

Dag 3 - Donderdag 6 september – Een fietstocht door Klein Zwitserland.

Het is even na vijf uur wanneer ik het verslag voor vandaag buiten met de laptop op schoot maak. We zijn net terug van een fietstocht, de Ronde van (klein) Zwitserland. Op aanwijzing van een lokale VVV folder hebben we een prachtige tocht van ongeveer 45 km gemaakt langs een aantal dorpen in de omgeving. Vooral het eerste deel was het steeds bergop-bergaf waarbij je tijdens een afdaling de volgende klim al weer zag opdoemen. Een aantal malen van de fiets gestapt, waarvan maar tweemaal om te pauzeren. De tweede helft ging een heel eind over de vroegere “Charley” spoorweg die tegenwoordig in een fietspad is omgetoverd. Al met al hebben we een heerlijke middag gehad met gevolg dat we ook al weer trek in het avondeten hebben. Stalend weer vandaag, waarbij we vanmorgen een (zelfs voor ons doen) trage start hadden. Om tien uur hadden we alleen nog maar de koffie en het politieke nieuws achter de kiezen. Vanmorgen ook het gisteravond gebakken brood (het eerste brood op reis) gegeten. Gisteravond, toen het vers gebakken was, konden we ons niet bedwingen en hebben alvast een sneetje geproefd. Met een gerust gevoel hebben we vanuit bed vanmorgen de bakker luid bellend laten langs rijden. Die komt hier elke morgen om kwart voor negen de mensen wakker maken. Vanavond onze laatste avond op de camping in Berdorf. Morgen vertrekken we richting de stad Luxemburg.

Dag 4 – Vrijdag 7 september – Verkassen richting Stad Luxemburg.

Vanmorgen weer stralend weer, dus lekker buiten ontbijten. Doordat we vandaag de camping gaan verlaten moeten we wat meer op de tijd letten dan gisteren. Even na tien uur beginnen we met het opruimen en inruimen en tussendoor wordt de afwas gedaan en maken we ook zelf ons toilet. Uiteindelijk rijden we half twaalf weg van de camping. We hebben het plan opgevat om vandaag ook nog een rondwandeling te maken en stallen daarom de camper op een parkeerplaats aan de rand van Berdorf. Het doel is een korte rondwandeling maar uiteindelijk blijkt deze toch inclusief pauze zo’n vier en een half uur in beslag te nemen. De wandeling is echter prachtig en ook afwisselend. We komen ook nu weer door een gebied met prachtige rotsformaties waar verschillende klimmers aan touwen tegenop bungelen. Zodra we terug zijn bij de camper nemen we een boterham met een bakkie koffie erbij. Daarna gaan we op pad richting de stad Luxemburg. Even ten zuiden van de stad in Alzingen is een camping waar we tweemaal willen overnachten. Onderweg stoppen we bij een grote supermarkt voor het doen van de noodzakelijke boodschappen. Bij de camping aangekomen blijkt deze echter compleet volgeboekt. Daar hadden we niet op gerekend, het is immers naseizoen. Maar met stralend weer en het weekend voor de deur trekken veel mensen er op uit. We overleggen wat te doen en besluiten om naar de camping van Mersch te rijden. Mersch ligt op ongeveer 18 km ten noorden van Luxemburg en heeft een goede treinverbinding met de hoofdstad zodat we toch eenvoudig naar de stad kunnen. De camping in Mersch blijkt bij lange na niet vol en is mooi en rustig gelegen. Rond acht uur staat de camper op zijn plaats en hebben we ons geïnstalleerd. Het is te laat om nu nog te koken maar op de camping is ook een snack afdeling dus doen we het vandaag maar zonder mes en vork.

Dag 6 – Zondag 9 september – Fietsen vanaf de camping in Mersch.

Her wordt misschien vervelend… maar ook vandaag prachtig weer. Ik ga naar het kantoor van de camping om een extra nacht op de camping bij te boeken en krijg van de beheerster het te tip om vandaag, zondag, te gaan fietsen en morgen de stad Luxemburg te bezoeken. De reden is dat het op zondag in de stad een saaie boel is en we houden tenslotte nog twee dagen met mooi weer. Nadat alle huishoudelijke taken zijn vervuld is het al middag. We vertrekken om kwart per een met de fiets van de camping. Aukje heeft uit een oud ANWB boekje een fietstocht van ongeveer 40 km ten zuidwesten van Mersch geselecteerd. Het eerste stuk gaat langs een drukke weg met auto’s en als ik een landweggetje probeer worden we al gouw het weiland in gestuurd.

Er zit niets anders op dan de weg te volgen en kort daarna dient zich bovendien een stevige klim aan van 1500 m lang. Zodra die er op zit kijken we omlaag in het dal en vanaf nu gaat het golvend omhoog en omlaag. Het hoedt in dat we geregeld wel eens van de fiets af moeten. In het plaatsje Nospelt drinken op een terrasje koffie. Even daarna is de weg opgebroken en moeten we een stuk naast de fiets lopen. Zodra dat achter de rug is is echter het meeste leed geleden. Er volgt een afdaling naar het gehucht Septfontaines. Hier bekijken we het plaatselijke kerkje dat zeer de moeite waard blijkt. Weer verderop even voor het plaatsje Bour houden we hat bij een bankje en tovert Aukje de ingrediënten voor een spaghetti tevoorschijn. Ze heeft de maaktijd vanmorgen voorbereid en de meegebrachte gasbrander doet de rest. Voldaan gaan we weer op pad. We volgen de rivier de Eisch die tot ons geluk richting Mersch omlaag loopt. We komen voorbij verschillende kasteeltjes en rond zes uur zijn we weer terug op de camping. Die avond brengen we door met plannen maken en internetten. De internet verbinding is echter er beperkt in capaciteit zodat het zoeken behoorlijk wordt gehinderd.

Dag 7 – Maandag 10 september – Met de trein naar Luxemburg.

Vandaag verlaten we camping Krounenbierg. We moeten om elf uur weg zijn en zo rond die tijd lozen we het afvalwater en brengen we de schoonwatervoorraad op orde. Daarna parkeren we de camper langs de weg in Mersch en lopen we naar het treinstation. Om kwart over twaalf zijn we op het station van Luxemburg. Het is een kwartiertje lopen naar het centrum. Onderweg komen we langs een restaurantje waar we het dagmenu en een biertje nemen. Vervolgens zoeken het VVV om een stadsplattegrond te halen. We horen dat er een kwartier later een gegidste rondwandeling zal plaatsvinden en schrijven ons daarvoor in. De mevrouw die de rondleiding doet spreekt zowel in het Duits als het Engels (met een zwaar accent) hetgeen de slagvaardigheid niet te goede komt. De rondwandeling duurt ruim twee uur en ik krijg behoorlijk wat informatie maar voor Aukje is het moeilijk om haar concentratie erbij te houden. Al met al is het geen topper. Na de rondwandeling gaan we zelf op pad en lopen naar de lift die ons naar het lage gedeelte van de stad brengt. We lopen dit gedeelte door en komen via een oude brug weer aan de overkant van de rivier de Alzette die door Luxemburg slingert. Vervolgens gaan we al zigzaggend weer terug naar het station. Om kwart voor zeven zijn we terug bij de camper. We hebben gisteren besloten dat we vandaag zullen wildcamperen. Omdat dit in Frankrijk is toegestaan en we richting Frankrijk willen gaan hebben we het dorpje Veckring ten oosten van Thionville hiervoor uitgekozen. Op de weg erheen gooien we onze dieseltank vol (het is tenslotte goedkoper in Luxemburg) en bereiken we tegen half negen na ongeveer 75 km het dorpje. De plek die ik tevoren via Google had geselecteerd blijkt echter tegen te vallen, maar gelukkig heeft Aukje vlak hiervoor een geschikt plaatsje gezien. We parkeren de camper langs de weg op een prima plek en installeren ons voor de nacht. We drinken buiten nog een pilsje en ik maak dit verslag.

Dag 8 – Dinsdag 11 september – Op weg richting Straatsburg.

Om even na half acht wordt ik wakker en om acht uur hebben we koffie in bed. We hebben vannacht rustig kunnen slapen en het bleek derhalve een prima plekje. Omdat we voor de ingang van een informatiepunt staan besluiten we om eerst een stukje verder te rijden voordat we aan het ontbijt beginnen. Een halve kilometer verder parkeren we de camper langs de weg op een vrij stukje asfalt. Het weer is aan het omslaan. Gisteren in Luxemburg nog broeierig warm en gisteravond een zwoele avond. Vanmorgen hoorden we echter gezellig de regen op het camperdag tikken en af en toe zit er ook nog wat onweer bij. We ontbijten derhalve binnen en zien de ene na de andere bui voorbij trekken. Na het bestuderen van de kaart en de overige info die we hebben besluiten we naar de camping van het plaatsje Vilsberg te rijden. Volgens de TomTom is dat een rit van ca. 120 km die ons via Saarlouis en Saarbrucken in Duitsland voert. Vilsberg ligt op ongeveer 60 km ten westen van Straatsburg. Dit rit erheen gaat door een glooiend landschap met mooie uitzichten over de akkers en naar de dalen. We doen het rustig aan en doen onderweg tevens boodschappen in een supermarkt waar we toevallig langskomen. Tegen vier uur komen we op camping Les Bouleaux die gerund wordt door een Nederlands/Duits stel. We kiezen een plekje uit en installeren ons voor de warme hap. Op de plaats waar we staan hebben we vanuit de camper internet bereik al is de capaciteit evenals bij de vorige camping beperkt doordat met van een provider gebruikmaakt die in ruil voor reclame een dun lijntje aanbiedt. De camping is eenvoudig en voordelig maar voor ons is het belangrijkste dat we een knus privé plekje hebben.

Dag 10 – Donderdag 13 september – Een rondwandeling in de omgeving.

Het weer belooft vandaag beter te worden maar als we wakker worden spettert het nog. Na het ontbijt is het droog en komt ook voorzichtig het zonnetje door. Het is in ieder geval een stuk warmer dan gisteren. Op de terugweg vanuit het toiletgebouw zie ik plots een oud collega van mijn werk, Joop Pieterse. Twee maanden geleden was ik nog in Den Helder op zijn afscheidsreceptie en nu blijkt hij met zijn vriendin op doortocht naar het zuiden. Ik nodig hen uit om even met Aukje kennis te maken en onze camper te bekijken. Daarna gaan we mee en bekijken we de caravan waar zij mee reizen. Ongelooflijk dat zoiets toevalligs mogelijk is. In de voormiddag maakt Aukje de camper van binnen schoon en doe ik weer een deel van de Franse les. Na het eten gaan we op pad voor de rondwandeling. Het is een mooie tocht die door een afwisselende omgeving voert. Tegen kwart voor acht zijn we terug bij de camper. Ik zet mijn broodbakkers muts op en samen doen we de afwas.

Dag 11 – Vrijdag 14 september – Fietstocht naar de schepenlift van Lutzelbourg.

Vandaag willen we een fietstocht maken. Er zijn twee doelen naar boven gekomen, de schepenlift (het Plan Incliné) van Lutzelbourg en het stadje Saverne. We willen beide combineren. Om half twee fietsen we met een stralende zon van de camping en rijden via Phalsbourg naar Lutzelbourg. Vlakbij de camping is er een flinke klim maar daarna gaat het vrijwel vlak en even voor Lutzelbourg zelfs flink bergafwaarts. Bij het Rijn-Marne kanaal aangekomen zien we direct een sluis met een tweetal plezierboten daarin. De sluis heeft Het Rijn-Marne kanaal stelt voor de grote scheepvaart niet veel meer voor, maar aan beide zijden zijn prachtige fietspaden aangelegd die nagenoeg waterpas liggen. Vroeger liepen hier eerst paarden in de lijn, later reed er een locomotief om de schepen door het kanaal te trekken en nu twee Nederlanders op de fiets. Het Plan Incliné zoals de Fransen het noemen is tegenwoordig ook een toeristische attractie. Het vervangt 17 vroegere sluizen over een die samen over een afstand van 4 kilometer een hoogteverschil van 44,5 meter wegwerkten. Er staat een grote rij auto’s en bussen en de toegang om een kijkje te mogen nemen kost vier euro per persoon. Er is ook een rondvaart met een passage met de lift of een rondritje met een treintje mogelijk. Dat kost allemaal extra natuurlijk. In de periode dat wij bij de lift zijn wordt alleen de rondvaartboot geschut. Het lijkt erop dat zonder toerisme een financieel debacle op de loer ligt. Maar het is mooi weer en het is een leuk gezicht om de rondvaartboot in een grote bak water omhoog te zien komen. Op de weg terug naar Lutzelbourg brengen we nog even een bezoek aan een kristalfabriek zoals er in de omgeving verschillende staan. Men toont er een keur aan kristallen voorwerpen van sierraden tot vazen en alles wat daar tussen zit. Niet eens zo duur allemaal maar we kunnen onze kooplust weerstaan. Ook de op de terugweg is het heerlijk fietsen. Onderweg eten we een friet en een hamburger Franse stijl (met baguette). We besluiten het bezoek aan Saverne naar morgen door te schuiven want het loopt al tegen vijven en we moeten nog zo’n zeven kilometer naar de camping. Al met al een lekkere fietsmiddag waarbij we ongeveer 25 kilometer hebben afgelegd.

Dag 12 – Zaterdag 15 september – Onverwacht een extra dag op de camping.

Vandaag zouden we opbreken en richting Dabo vertrekken. Vanmorgen ligt het bed echter wel heel erg lekker en daarom wordt gezamenlijk besloten om er nog een rustige dag aan vast te plakken. Om half elf zijn we up en running en kunnen we aan het ontbijt beginnen. We besluiten om vandaag wel de boodschappen in te slaan die we eigenlijk ‘en route’ zouden kopen. We gaan op de fiets naar Phalsbourg hetgeen weer een pittig klimmetje betekent en komen met volgeladen fietstassen terug van de InterMarché. Na de warme maaltijd maakt Aukje alvast stamppot voor morgen en maken we nog een wandeling van ongeveer een uur in de omgeving. Daarna genieten we buiten van een prachtige avond.

Dag 13 – Zondag 16 september – Overnachting op een rots.

Gisteravond heb ik de buitenkeuken en het windscherm al opgeborgen. We hoeven vanmorgen daarom alleen de WC container te verschonen, de krikken op te bergen en de camper een beetje schoon te maken. Om half elf tappen we vers water en gaan we op pad. We rijden eerst naar het stadje Saverne dat op ongeveer 15 km van de camping in Vilsberg ligt. We parkeren op een grote parkeerplaats in het centrum en lopen naar het VVV voor een plattegrond en een fietskaart van de omgeving. Vervolgens onderzoeken we het centrum van dit mooie oude stadje en bezoeken de oude kerk, het chateau de Rohan en komen bij de sluis in het Rijn-Marne kanaal waar we een plezierboot zo’n 5,5 meter omhoog zien komen. Daarna volgt er nog een bonus in de vorm van een bezoek aan een oud klooster waarvan de koster juist voor ons de kapel opent. Terug bij de camper besluiten we een fietstocht in de omgeving te maken. Eerst echter een bakkie koffie en de door Aukje ter plekke opgewarmde stamppot  nuttigen. Een afwisselende fietstocht van bijna 30km volgt waarvan een stuk vlak langs het kanaal gaat, met daarna toch ook weer de noodzakelijke hellingen en afdalingen en helaas zo nu en dan ook langs een vrij drukke weg. We wijken per ongeluk van de oorspronkelijke route af, hetgeen oplevert dat we ditmaal op tijd bij de camper terug zijn maar ook dat Aukje een stuk door het landelijke gebied met glooiende velden mist. We komen echter door mooie oude dorpjes waaronder Saint Jean de Saverne. 

Na bijna drie uur fietsen kan ik deze weer achter op de camper laden en gaan we op weg naar Dabo. We hebben het plan om boven op de rots te overnachten waar volgens onze gids een camperplaats is. Boven op de rots van 664 meter boven zeeniveau staat een kapel met vlak daaronder een parkeerplaats. We stellen de camper zodanig op dat we met de schotel beeld hebben en de speed date van boer zoekt vrouw kunnen bekijken. ’s Avonds drinken we buiten een biertje onder de sterrenhemel, een prachtig uitzicht op een zee van glitterende lichtjes en genieten van een windstille onbewolkte avond.

Dag 14 – Maandag 17 september – Op weg naar Molsheim.

Vanmorgen lekker wakker worden met het zonnetje op de camper en een heerlijke rust om ons heen. Op dit uur van de dag zijn er nog bijna geen bezoekers en kunnen we dus heerlijk ongestoord buiten ontbijten. Nadat we nog van de omgeving en de zon genoten hebben en vooral na nog een lekker bakkie koffie op gaan we tegen twaalf uur op pad richting Molsheim, een afstand van ruim veertig kilometer over binnenwegen. We rijden rustig door een glooiend landschap met halverwege een stuk met steile afdalingen en scherpe bochten. Rond kwart over een komen we in Molsheim aan. Het kantoor van de camping nog dicht en we gaan te voet de camping op om een plekje uit te zoeken. Via de intercom krijgen we de toegangscode en weer even later staan we op het mooiste plekje dat nog vrij is. De camping is flink vol en tegen de avond zijn bijna alle plekken bezet. Internet is op deze camping niet gratis dus kopen we een kaartje dat ons 90 minuten toegang tot internet belooft. ’s Avonds gaan we te voet Molsheim bekijken. De temperatuur is met ca. 25 graden nog steeds goed dus hoeven we geen jas mee te nemen. Het centrum van Molsheim is een typisch Elzas stadje met veel vakwerk huizen en een pittoresk en gezellig marktplein. Het ziet er allemaal zeer verzorgd uit. Molsheim was de plaats van de Bugatti autofabriek en er is dan ook een Bugatti museum. Verder heeft het een goede treinverbinding met Straatsburg, iets wat de volgende dagen gaan uitproberen. We zijn nu 2 weken op pad en het wordt tijd om de opgespaarde was te draaien. Aukje vult tweemaal de wasmachine en ik bak een vers brood.

Dag 15 – Dinsdag 18 september – Poetsen en boodschappen doen.

Nu we inmiddels twee weken onderweg zijn moeten we wat huishoudelijke punten aanpakken. Aukje heeft gisteren al twee wassen gedraaid en voor vandaag staan er nog twee op het programma. Ook moeten we de stad in voor boodschappen. Verder pak ik de Franse les weer op en ga ik vanmiddag pannenkoekenbakken. Aukje maakt ondertussen nog de camper schoon. Op weg naar de winkel gaan we bij het VVV van Molsheim langs om informatie over de streek en over Straatsburg in te winnen. We zijn nog maar net terug met de boodschappen als het begint te regenen gevolgd door onweer met pittige regen. We halen de was en de luifel binnen en brengen. ’s Avonds terwijl de regen op het camperdak klettert maak en verstuur ik de verslagen van de afgelopen dagen en daarna kijken we TV.

Dag 16 – Woensdag 19 september – Naar Straatsburg.

Het weer is vanmorgen aardig opgeknapt. De regen is weg, een zonnetje schijnt en de temperatuur is wel aanzienlijk lager dan gisteren maar nog hoog genoeg om buiten te ontbijten. Na het ontbijt lopen we naar het station en nemen de trein naar Straatsburg. Kwart voor twaalf starten we met de rondwandeling die we van internet hebben geplukt. We drinken koffie in een McCafé en worden na het bekijken van de oude kerk St. Pierre le Vieux vervolgens naar een wijk die Petite France heet gedirigeerd. Het stadbeeld met de vele prachtige vakwerkhuizen overvalt ons in positieve zin. Vervolgens bezoeken we de St Thomas kerk die ook zeer de moeite waard blijkt. 

Via verschillende straten en pleintjes met belangrijke Fransen uit het verleden belanden we bij de grootste kerk van de stad: de Chathédrale Notre Dame. Deze kruiskerk van 103 meter lang en met een toren van 142 meter hoog is van buiten een groot kunstwerk vol met beelden en andere versieringen. Ook van binnen is de kerk imposant met als grootse bezienswaardigheid het astronomisch uurwerk. De laatste kerk die we bekijken is de protestantse kerk van St. Pierre le Jeune die tussen 1220 en 1320 werd gebouwd maar waarvan het oudste deel uit de zevende eeuw stamt. De kerk bevat nog vele fresco’s uit de vroege middeleeuwen. Tussen al dat kerkbezoek door worden we steeds getrakteerd op bijzondere huizen, pleinen en uitzichten zodat we als we even na zessen terug zijn bij het station een heerlijke middag achter de rug hebben. We willen nog even naar het centrale kerkhof van Straatsburg maar dat blijkt tegen de tijd dat we daar aankomen inmiddels gesloten. We lopen terug naar het station en rond acht uur zijn we terug op de camping. Vanavond gaan we plannen maken voor morgen en verder.

Dag 17 – Donderdag 20 september – Laatste dag op de camping van Molsheim.

Aanvankelijk waren we van plan om vanmorgen op te breken en de camping te verlaten. Omdat we nog een rondwandeling in Molsheim willen maken en een fietstocht in de onmiddellijke omgeving besluiten we pas morgen te vertrekken. We hebben nu de tijd om op ons gemak te ontbijten, opnieuw buiten en hoewel fris maar met een stralend zonnetje. Daarna gaan we Molsheim in en volgen we de folder die we op het VVV hebben gekregen. Twee onderdelen, de Jezuïeten kerk en het klooster zijn pas na tweeën open dus daarvoor moeten we vanmiddag terugkomen. We besluiten eerst warm te eten en Aukje bereid ook alvast het eten van morgen voor. Om drie uur vertrekken we, ditmaal met de fiets, opnieuw naar het centrum en bezoeken eerst de kerk. Deze ziet er van binnen zeer goed onderhouden en rijk versierd uit. Daarna rijden we naar het Kartuizer klooster, waar tevens het Bugatti museum is gevestigd. Het Bugatti museum is van de Bugatti Foundation en die heeft behalve aandacht voor het erfgoed van Bugatti, ook aandacht heeft voor de archeologische opgravingen rond Molsheim. Hoewel het opgegraven materiaal er indrukwekkend uitziet heb ik toch meer belangstelling voor hetgeen er over Bugatti te vinden is. Aukje gaat in de tussentijd alvast het klooster verkennen. Ettore Bugattie is van geboorte een Italiaan uit Milaan maar had zijn autofabriek indertijd in Molsheim gehuisvest. Bugatti maakte vooral naam met zijn raceauto’s. In het museum worden een drietal auto’s getoond. Daarnaast is er veel te vinden over de geschiedenis van het inmiddels verdwenen automerk. Het klooster wordt momenteel nog steeds op onderdelen verder gerestaureerd. Het is interessant om te bekijken maar valt een beetje tegen t.o.v. men in de folder presenteert. Na het museum/kloosterbezoek klimmen we weer op de fiets en rijden naar het plaatsje Mutzig. Het is inmiddels spitsuur en we rijden over een weg met veel autoverkeer. In Mutzig rijden we door de middeleeuwse poort en komen in het centrum tot de conclusie dat mede door de drukte van dit moment we snel uitgekeken zijn. We zoeken een rustiger weg om via het dorpje Dorlisheim terug te gaan en vinden een landweg die niet zo best is voor onze fets maar wel goed is voor onze gemoedsrust. Terug in Molsheim halen we nog een patatje voordat we teruggaan naar de camping.

Dag 18 – Vrijdag 21 september – De wijnroute volgen.

Van noord naar zuid loopt er een z.g. wijnroute door de Elzas die langs alle wijnstadjes gaat. De route is in beginsel bedoeld om met de auto te doen en gaat over doorgaande wegen. Wij willen echter zoveel mogelijk te voet en per fiets de omgeving verkennen. Vandaar dat we het plan opgevat hebben om de camper steeds in een stadje verder langs de route te parkeren om daarvandaan op onderzoek uit te gaan. We rijden daarom eerst naar Dorlisheim. Hier heeft Bugatti gewoond en is daar ook begraven. We bezoeken het kerkhof waar de familie begraven ligt en verder zien we de villa waar hij heeft gewoond en verderop ook de Bugatti fabriek. Het dorpje Dorlisheim is niet heel bijzonder. Het is inmiddels na de middag dus parkeren we de camper bij de Aldi. Aukje gaat spaghetti maken en ik ga op zoek naar de Pinot Noir en de Pinot Blanc uit de Elzas. Deze wijn heeft ons positief verrast in smaak en is voor pensionados ook nog betaalbaar. Na het eten stellen we de TomTom in op de camperplaats van Rosheim, ongeveer 5 km verderop. Bij de aangegeven plek aangekomen kunnen we de camperplaats niet goed herkennen. We zien echter wel een geschikte parkeerplaats en met de aanwijzingen van Aukje weet ik de camper tussen de andere geparkeerde auto’s te steken. Het blijkt een goede keuze, mede omdat de andere camperplekken ofwel op de schop worden genomen ofwel geen TV-ontvangst bieden. We lopen naar het centrum van Rosheim en komen onverwacht midden in een middeleeuws stadje met prachtige oude gebouwen en ook mooie stadspoorten. Bij het VVV halen we een plattegrond en een wandelroute. Aansluitend bekijken we het stadje dat zoals reeds gezegd een pracht aan gebouwen biedt en bovendien erg levendig is. Terug bij de camper willen we de wandelroute door de wijnvelden maken maar een naderende onweersbui speelt spelbreker. Het is de hele dag prachtig weer geweest en in de namiddag zelfs zwoel warm. We stellen de wandeling tot morgen uit en brengen de avond gezellig in de camper door.

Dag 19 – Zaterdag 22 september – Wandelen en fietsen door de wijngaarden.

Vandaag staat de wandeling door de wijnvelden op het programma. Na het ontbijt gaan we op stap. De korte route kan in anderhalf uur worden afgelegd en de lange duurt een uurtje extra. Binnen een paar honderd meter vanaf de camper lopen we tussen de druivenranken die op het punt staan om te worden geoogst. We kunnen het niet nalaten om de druiven te proeven. De rode maar nog meer de witte druiven smaken lekker zoet. De regen van de afgelopen nacht heeft ze voor ons afgespoeld dus kunnen we zo toetasten. Het is een glooiend gebied en met de huidige weersomstandigheden (geen wind, een zonnetje en ruim 20 graden) is het een genot om zo te kunnen wandelen. Halverwege komen we langs een paar walnootbomen en Aukje kan het niet nalaten om walnoten te rapen. Weer wat verderop horen we stemmen. Het blijken mensen die bezig zijn om druiven de plukken. We maken foto’s en worden aangesproken door een plukker die juist zijn volle bak op de wagen zet. Hij is erg tevreden over de kwaliteit van de druiven. Het heeft vanaf augustus haast niet geregend en de

druiven zijn mooi en zoet. De druiven die nu worden geplukt worden gebruikt voor de Cremant, de mousserende wijn die door de plukker de Champagne van de Elzas wordt genoemd. Hij biedt ons een tros aan om op te eten. We vertellen maar niet dat we al aan het voorproeven zijn geweest. Terug bij de camper haal ik de fietsen van het rek. We gaan een fietstochtje naar het plaatsje Rosenwiller maken. Aukje heeft een bonenschotel voorbereid die we, inclusief de gasbranders en alles wat er verder bij komt kijken in de fietstassen meenemen. We eten vanmiddag een bonenschotel tussen de wijnranken en deze smaakt (samen met de in plastic bakjes meegenomen wijn) uitstekend. De fietstocht gaat over binnenwegen hetgeen betekent dat het voor het merendeel niet is geasfalteerd. Voor zowel de fiets als voor ons een hele uitdaging. Terug bij de camper pakken we alles in en rijden naar het stadje Obernai waar we de camper op de camperplaats vlakbij het centrum neerzetten.

Dag 20 – Zondag 23 september – Bezoek aan Obernai.

Toen we gisteravond op de camperplaats arriveerden waren we verbaasd over de omvang van het terrein en het aantal campers dat er stond. Volgens onze gids was er plek voor 12 campers maar bij aankomst telde ik er al zo’n veertig en er was plaats voor nog wel 20 campers. Voldoende sociale controle voor onze veiligheid maar gelukkig was het op het rumoer van enkele lallende hangjongeren op de late zaterdagavond na erg rustig. Zondagmorgen gaan we na het ontbijt het centrum van Obernai bekijken. Pal naast de camperplaats gaan we de middeleeuwse stadspoort door en komen in een nog geheel bewaard gebleven middeleeuws stadje. We verbazen ons erover hoe mooi en authentiek alles er uitziet. Met de stadswandeling van de VVV in de hand bekijken we de verschillende historische gebouwen en vinden de een nog mooier dan de ander. Er zijn op zondagmorgen nog niet zoveel toeristen dus kunnen we ook aardig de sfeer proeven. 

Rond twee uur zijn we terug bij de camper. Het is de bedoeling om de komende nacht op de camping van Bassenberg te staan, een afstand van ongeveer 30 km. Onderweg bezoeken het plaatsje Heiligenstein dat op zondagmiddag echter uitgestorven lijkt. Bij de camping aangekomen blijkt deze net sinds vorige week gesloten. Niet goed in het camping boek gekeken en dus voor een dichte poort. We besluiten niet naar de eerstvolgende camping van de wijnroute te rijden omdat dit nog 35 km verder is en we de dag erop weer moeten terugrijden. We kiezen daarom de camperplaats van Châtenois. Daar aangekomen neemt een andere camper juist de laatste vrije plek in. De volgende optie is 6 km verder op de camperplaats van Sélestat. Daar is ruim voldoende plek. Hoewel we dicht bij de lawaaiige snelweg staan blijkt het een goede plaats om de nacht door te brengen.

Dag 21 – Maandag 24 september – Kasteel Haut-Koenigsbourg.

Tot en met gisteravond was het lekker zwoel weer maar vannacht is het weer omgeslagen. De temperatuur is nog wel goed maar de eerste regen tikte vanmorgen op het camperdak. We kunnen nog wel buiten ontbijten maar na het ontbijt slaat de regen opnieuw toe. In eerste instantie laten we het plan om vandaag naar het kasteel Haut-Koenigsbourg te gaan varen maar als later er weer lichtblauw aan de lucht zit besluiten we het bezoek vandaag toch door te zetten. Haut-Koenigsbourg bevindt zich, zoals de naam al suggereert boven op een rots van 800 meter hoog. De rit er heen is dus een testje van hetgeen ons later in de bergen te wachten zal staan. Niettemin verloopt alles voorspoedig en parkeren we de camper vanwege de toestroom aan bezoekers op een 

kilometer voor het kasteel en lopen het laatste stukje over een bospad er naar toe. Het kasteel Haut-Koenigsbourg is rond 1147 gebouwd en gaf de controle over belangrijke handelswegen en over de rijnvallei. Het is in de geschiedenis verschillende keren in andere handen overgegaan maar tijdens de dertigjarige oorlog in 1633 door de Zweden verwoest. Het bleef daarna als een ruïne achter en kwam na de nederlaag van de Fransen in 1871 in Duitse handen. De stad Sélestat schonk het aan de Duitse keizer. Die zag de burcht als een symbool van het Duitse verleden van de Elzas en liet de burcht geheel restaureren op basis van hetgeen bekend was uit het verleden. Het was een mega-klus die men met de toenmalig modernste methoden in 6 jaar heeft geklaard. Tegenwoordig is het voor publiek toegankelijk en je krijgt echt een goede indruk hoe het leven indertijd moet zijn geweest.

 Nadat we alles bekeken hebben maken we nog een rondwandeling over de rots van het kasteel en gaan daarna terug naar de camper. We rijden naar de camping van Riquewihr waar we twee nachten willen blijven om van alles weer bij te tanken. Op de camping kiezen we een mooie plek zodat we lekker beschut staan tegen de inmiddels opgestoken wind. Bij het opzetten van de schotelantenne blijkt dat men een dikke boom voor de schotel heeft geplant zodat we het de komende avonden zonder vertier uit Nederland moeten stellen.

Dag 22 – Dinsdag 25 september – Fietstocht in de omgeving van Riquewihr.

Langs de wijnroute liggen de dorpjes steeds maar op een paar kilometer van elkaar verwijderd. Met een fietstocht kun je er daarom meerdere op een dag bezoeken. We hebben voor vandaag een fietstocht gepland die via Riquewihr, Hunawihr, Ribeauvillé en Sellenheim zal gaan. Vanmorgen spetterde het wat maar de temperatuur was goed, geen wind en tijdens het ontbijt buiten nog een lekker zonnetje. Tegen de tijd dat we op de fiets stappen begint het weer te spetteren en als we in Riquewihr onze fietsen naast de middeleeuwse stadspoort parkeren is er sprake van een miezerig regenbuitje. Riquewihr is een stadje dat niet alleen de binnenstad heeft weten te behouden maar ook de muren er omheen zijn nog vrijwel geheel in tact. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het een toeristische trekpleister van de eerste orde is. Toch waan je je er in de 

middeleeuwen omdat ook de zijstraten in dezelfde oude stijl zijn bewaard en je de drukte dus ook kunt ontlopen. Na Riquewihr rijden we via rustige binnenwegen tussen de wijnvelden door via Hunawihr naar Ribeauvillé. Hier proberen we een fiets/wandelkaart van het volgende stuk van de wijnroute te bemachtigen. De info die men heeft is echter erg beperkt zodat we tot  Colmar zullen moeten wachten. Ribeauvillé is een langgerekt stadje met één belangrijke straat waar alle oude huizen staan en dus ook alles gebeurt wat nering en toeristen betreft. Om te bezoeken en te bekijken is Riquewihr echter leuker. Een specialiteit van de Elzas is de Tarte Flambée of in het lokale taaltje Flammekueche. Dit is een soort pizza met een bodem van brooddeeg en een vulling van crème fraîche met daarop uien, kaas en reepjes spek. We testen deze lekkernij tijdens de lunch. Na de lunch rijden we het stadje uit, doen boodschappen en rijden daarna via het dorpje Zellenberg terug naar de camping. Inmiddels is het weer echter aanzienlijk verslechterd en moeten we af en toe schuilen en op open stukken de regen trotseren. Tegen zes uur zitten we lekker warm in de camper en komen bij met een bakkie koffie. Ook vanavond weer een DVD-tje in plaats van de Nederlandse TV.

Dag 23 – Woensdag 26september – Naar de camperplaats van Wintzenheim.

Volgens het weerbericht zal het vandaag de hele dag regenen. Morgen is het ook nog buiig en daarna wordt het weer een aantal dagen droog en komt er meer zon. Omdat we met regenachtig weer toch niet lekker buiten kunnen zitten voegt een staanplaats op een camping niet veel toe. We besluiten daarom naar een camperplaats in de buurt van Colmar te gaan. De keuze valt op het dorpje Wintzenheim, op ongeveer 2 kilometer ten zuidwesten van Colmar. Gisteravond was het regenachtig en konden we de spullen die buiten stonden niet droog inpakken. Vanmorgen blijkt het nog wel droog. We kunnen buiten ontbijten maar het droogt voor geen cent dus moeten we alles nog steeds vochtig inpakken. Na het ontbijt beginnen we hiermee en rond half twaalf verlaten we de camping. We rijden eerst naar Colmar om te kijken of we daar een fles met vloeistof voor ons chemisch toilet kunnen kopen. Dat blijkt niet het geval dus gaan we onverrichter zake verder naar Wintzenheim. De plek achter de kerk blijkt een parkeerplaats even verderop maar er blijkt nog juist een prachtig plekje voor ons over. We parkeren de camper onder een kastanjeboom en Aukje gaat eerst de warme maaltijd klaar maken die we op onze buitenkeuken kunnen koken. Het wordt pasta carbonara met veldsla. Na het eten buiken we een uurtje uit en besluiten om daarna met de paraplu op het dorp te gaan verkennen. Het dorp bestaat uit een langgerekte doorgaande weg met vakwerkhuizen waar ook de winkels te vinden zijn. Halverwege valt ons oog op een winkel waarop tevens Tourist Information staat. De winkel is nog niet gesloten maar we moeten wel aanbellen voordat we naar binnen kunnen. Het blijkt een Winkel van Sinkel op levensmiddelen en drank gebied die zodanig vol staat dat je met moeite een weg erdoor kunt vinden. In de hoek is het kantoortje van de uitbater die letterlijk tussen zijn handelswaar zit. Het blijkt een Duitser die 30 jaar in Hongkong heeft gewerkt en na zijn pensionering hier is beland. Hij spreekt perfect Engels en houdt ons drie kwartier aan de praat. Bij het afscheidt presenteert hij verschillende wijnaanbiedingen en doet ons nog tips aan de hand voor de komende dagen. We maken onze tour door het dorp af en het is al donker wanneer we bij de camper terugkomen. Vanmiddag lukte het niet om TV ontvangst via de schotel te krijgen. Takken van de kastanjeboom hangen als een vijgenblad voor de schotel. Omdat er geen andere plaats op het parkeerterrein vrij is besluit ik door het dakluik te klimmen en de laaghangende takken weg te knippen. Eureka…. we hebben ontvangst en kunnen vanavond naar Wauw en Pitteman kijken.

Dag 24 – Donderdag 27 september – Op de fiets naar Colmar.

Colmar is de hoofdstad van het Elzas wijngebied en nu we er vlakbij zijn willen we ook daar natuurlijk gaan kijken. Vanmorgen worden we weer met klokgelui wakker. Elk kwartier doet de kerkklok zijn best maar vanmorgen om tien voor negen gingen alle remmen los. We lijden er echter niet onder. Na het ontbijt gaan we op pad. We gaan op de fiets en rijden binnen een kwartier naar het centrum van de stad. Bij het VVV willen we informatiemateriaal ophalen van Colmar zelf maar vooral ook van de omgeving. Omdat Colmar een vrij grote stad is verwachten we een VVV dat goed is voorzien van info, maar dat valt tegen. Veel verder dan een plattegrondje van de stad en een folder die we al in ons bezit hebben komt men niet. We gaan met de stadsplattegrond een rondwandeling door de binnenstad maken en volgen een op de kaart aangegeven route. Ook nu weer de typische vakwerkhuizen en kleuren die we al in de eerdere stadjes hebben gezien. Alleen is er meer commercie en drukte van de grote stad omheen. We vinden het eigenlijk een beetje tegenvallen ten opzichte van we de afgelopen weken elders hebben gezien. Nadat we ons inwendige met een pizza hebben versterkt wandelen we terug naar het VVV waar we onze fietsen hadden gestald. 

We hebben de afgelopen weken geleerd dat sommige artikelen die je in Nederland overal kunt kopen je in Frankrijk met een lantaarntje moet zoeken. We zijn nog steeds op zoek naar de vloeistof die we bij het chemisch toilet doen om de vieze luchtjes te neutraliseren. Van onze Duitse allesverkoper hebben we het advies gekregen om in Colmar op een bepaald adres te gaan kijken. We fietsen er erheen terwijl er een stortbui valt en komen op een groot industrieterrein bij een soort super-Gamma. Na wat zoeken weten we twee flacons te bemachtigen en gaan met een goed gevoel weer terug naar de camper. We kunnen voorlopig weer de pot op. ’s Avonds maken we nog een avondwandeling bij windstil weer en een aangename temperatuur voordat we voor de nacht de camper in duiken.

Dag 25 – Vrijdag 28 september – Het einde van het verblijf in de Elzas komt in zicht .

Na twee dagen op de mooie camperplaats van Wintzenheim willen we een nacht op een camping staan om alles weer tip-top in orde te krijgen: Afvalwater lozen, schoon water innemen, cassette toilet legen, accu’s volladen, brood bakken en ook internetten. We hebben hiervoor de camping van het stadje Eguisheim uitgekozen, dat op zes kilometer afstand van onze camperplaats ligt. De volgende dagen willen we nog een kijkje nemen in het stadje Munster om vervolgens door te reizen naar een ander district van Frankrijk. Na een paar dagen van buiig weer is het vandaag weer stralend met een aangename temperatuur. Na het ontbijt rijden we de camper naar een grote supermarkt aan de rand van Wintzenheim en slaan voor de komende dagen aardig wat boodschappen in. Vervolgens gaan we op weg naar de camping. We komen tijdens sluitingstijd (van twaalf tot twee) aan maar het kantoor blijkt toch bevrouwd. Een wat stuurse dame geeft ons een zestal plaatsen in overweging waaruit wij kunnen kiezen. We zoeken naar een plek met internet bereik en mogelijkheid tot TV ontvangst. Dat is nog geen sinecure omdat de camping nagenoeg volledig bezet is en er erg staan veel bomen staan die voor mij te hoog zijn om er in te klimmen en takken weg te knippen. We vinden een mooi plekje dat maar voor één nacht vrij is, maar dat is voor ons voldoende. Na de koffie begint Aukje met de maaltijd en ik installeer alle attributen rond de camper. We eten vandaag bloemkool met cordon blue. Nadat de afwas gedaan is maken we een avondwandeling in de omgeving. Het is heerlijk weer en we kunnen zonder jas aan op pad. We willen eigenlijk een rondwandeling naar drie ruines van kastelen maken maar dat redden we niet voordat het donker wordt. We korten de wandeling daarom in en zijn na twee uur precies om acht uur weer terug op de camping.

Dag 26 – Zaterdag 29 september – Vroeg uit de veren.

Omdat we het stadje Equisheim nog weinig hebben gezien heeft Aukje het plan opgevat om morgen de wekker op zes uur te zetten en dan voordat de toeristen het stadje in bezit nemen op onderzoek uit te gaan. Nadat ik van de schrik bekomen ben weet ik het plan zodanig om te buigen dat de wekker op half zeven wordt gezet. Daarna zorg ik zoals gebruikelijk voor koffie op bed en vervolgens ontbijten we. In de praktijk komt het er op neer dat we ’s morgens om kwart over acht het stadje in lopen. We staan nog even stil bij het idee dat Riet en Kees elke zaterdagmorgen om deze tijd al in Alphen lopen rond te darren. Equisheim wordt net wakker en we zien mensen met brood onder hun armen bij de bakker vandaan komen. Even later dienen ook de vroege vogels onder de toeristen zich aan. We hebben echter toch nog goed de gelegenheid om foto’s te maken. Equisheim doet een beetje aan Riquewihr en Obenai denken. Een prachtige oude komvormige binnenstad met straatjes die nog onaangetast lijken. Alleen is het hier nog kleinschaliger en meer pittoreske dan in Obernai. Midden door het stadje loop de Grand Rue en daaromheen in een schilvorm de oude straatjes met nog de oude klinkertjes. De straatjes zijn bovendien zo nauw dat er geen auto door kan, hetgeen het middeleeuwse gevoel nog verder versterkt. 

We komen langs een oud kerkje dat de kapel is van Paus Leo IX van Equisheim, die hier is geboren en die men natuurlijk als een van hen beschouwd. Om tien uur lopen we terug naar de camping en is Aukje een verzameling foto’s rijker. Nu gaan we aan de slag om ons reisvaardig te maken. De spullen moeten worden afgebroken en ingeladen en ook het bijtanken en legen van tanks moet worden aangepakt. Om twaalf uur rijden we van de camping en gaan naar het nabijgelegen plaatsje Wettolsheim. Hier parkeren we de camper naast het kerkhof en gaan op pad voor een wandeling. We hebben een rondwandeling van twee en half uur uitgekozen die langs de ruïne van kasteel Hagueneck en langs La Chapelle des Bois voert. Het is heerlijk wandelweer, we lopen in T-shirts door de wijngaarden en kunnen het niet nalaten om op gezette tijden de druiven voor het komende wijnjaar te testen. Rond vier uur zijn we terug bij de camper en begint Aukje met het klaarmaken van de warme maaltijd die zij gisteren al had voorbereid. Na de afwas starten we de camper en rijden naar Munster. De camperplaats bevindt zich midden in de stad, tussen de kerk en het VVV en is nog vrijwel leeg als we er aankomen. We zijn de eerste camper en zoeken een mooi plekje uit waar we ver van de doorgaande weg staan en ook nu niet door bomen worden gehinderd. ’s Avonds komt er nog een camper bij en zo gaan we een rustige nacht tegemoet.

Dag 27 – Zondag 30 september – Op onderzoek uit in Munster.

Vanmorgen worden we om negen uur wakker gemaakt door de klokken van twee kerken die (hoewel tevergeefs) ons om het hardst uit bed en naar de kerk proberen te beieren. Het gevolg is wel dat we de koffie achter de kiezen hebben als Eva Jinek met haar show op de TV begint. Als dat weer achter de rug is gaan we ontbijten en komen we langzaam bij de overige mensen. Het parkeerterrein is inmiddels vrijwel geheel vol met auto’s van dagjesmensen en zodra ik de camper uitstap moet ik uitkijken om niet op de motorkap van een auto te stappen. Het is lekker zonnig weer en dus gaan we vanmiddag het centrum van Munster te voet verkennen. Het VVV is vandaag gesloten maar we maken een foto van het informatiebord en printen deze uit zodat we toch voldoende aanwijzingen hebben. Munster heeft een leuk centrum, niet groot maar toch met aardig wat winkels.

We bezoeken het ooievaarspark dat aan de rand van het centrum ligt en maken daarna het rondje door de stad af. Vervolgens gaan we op zoek naar een Döner Kebab zaak en eten vandaag voor de verandering eens simpel. Daarna maken we een wandeling van ongeveer anderhalf uur in de omgeving van Munster. Het heet de wandeling der Poëten omdat de route gemarkeerd wordt door een dertigtal bordjes met gedichten. Terug bij de camper zijn we juist op tijd voor studio sport, het journaal en boer zoekt vrouw. Alweer is een prettige dag bijna voorbij.

Dag 28 – Maandag 1 oktober – Fietstocht door de Munster vallei.

Vanmorgen gaan we na het ontbijt naar het VVV om te kijken of er een fietstocht in de omgeving kan worden gemaakt. Men heeft een fietstocht die van Metzeral naar Colmar gaat, maar alleen een klein deel daarvan gaat heen en terug niet langs de zelfde route. We kiezen in eerste instantie het stuk tussen Munster en Wihr-au-Val dat wel een rondje is en volgens de mevrouw van het VVV ongeveer twee uur duurt. Omdat we gewend zijn halverwege de middag warm te eten gaan alle daarvoor benodigde ingrediënten in de fietstassen. We eten kerry-rijst. Vanmorgen was het lekker zacht weer maar op het moment dat we wegrijden is het bewolkt en wat fris. We rijden langs de rivier de Fechte hetgeen betekent dat we wel hier en daar een klimmetje tegenkomen maar nergens hoeven af te stappen. Het parcours bestaat uit een smalle asfalt weg waar geen auto’s rijden, ideaal dus om rustig het landschap te bekijken. Na een half uurtje, dus veel sneller dan voorspeld, zijn we al vlakbij Wihr-au-Val dus bijna op de helft. We besluiten daarom door te rijden richting Colmar. Een stukje verder zijn we een ruïne op een heuveltop opdoemen.  

We besluiten daar heen te rijden maar komen er al gauw achter dat dit met de fiets ondoenlijk is. Weer terug vervolgens we langs de rivier en gaan tot aan het stadje Turckheim. Hier komen we weer in een typische stadskern voor de Elzas met oude toegangspoorten en vakwerkhuizen. Nadat we Turckheim hebben bekeken gaan we op de terugweg en halverwege op een picknick plaats wordt de rijstmaaltijd op twee brandertjes bereid. Inmiddels komt de zon door en is het lekker aangenaam. We fietsen na het eten verder en komen tegen zes uur weer terug in Munster bij de camper. Het is alweer twee weken geleden dat de we een wasdag hebben gehouden en de netjes zijn inmiddels weer aardig vol. In Munster hebben we een wasserette gezien echter, zonder dat er een reden was aangegeven, steeds gesloten was. Nu bleek hij echter geopend dus lopen we als inbrekers met twee zakken op onze rug de stad door naar de wasserette. Als dat weer achter de rug is blijkt het inmiddels al donker en brengen we de rest van de avond in de camper door.

Dag 29 – Dinsdag 2 oktober – Verkassen naar de camping van Ornans.

Zoals eerder al gemeld willen we de Elzas voor een andere streek verruilen. Niet alleen hebben we het inmiddels gezien, maar ook de temperatuur zal straks lager worden. We zullen  daarom een stuk naar het zuiden gaan en hebben hiervoor op 195 km rijden van Munster het stadje Ornans uitgekozen. De keuze voor Ornans wordt mede ingegeven doordat daar een camping is die tot half oktober open blijft, terwijl het merendeel van de campings eind september er al mee ophoudt. Vanmorgen worden we met stralend weer wakker en ik maak zoals gebruikelijk na de koffie een ommetje door de omgeving. Gisteravond hebben we Nederlandse buren gekregen (uit de Haarlemmermeer) en inmiddels staan er ongeveer tien campers op het parkeerterrein.

Vanmorgen is er ook een kleine markt en er staat een grote vrachtwagen van waaruit men allerlei spulletjes verkoopt. Aukje gaat de markt inspecteren en komt met broccoli en mandarijnen terug. We maken ook nog even foto’s van de ooievaars die hun nesten boven op de verschillende gebouwen in het centrum van de stad hebben gemaakt. Nadat we alles op orde hebben gebracht rijden we rond het middaguur weg van de camperplaats en gaan eerst naar ‘onze’ Simply supermarkt in Wintzenheim om inkopen te doen. We hebben gemerkt dat er flinke verschillen tussen de supermarkten zijn en dit is toevallig een goede. Daarna rijden we verder naar het zuidwesten. Na nog een koffiestop en een stop waar we naast de camper onder een stralende zon ons warme eten klaarmaken en nuttigen rijden we verder en komen even voor zeven uur ’s avonds bij de camping aan. Vlak voor donker hebben we ons geïnstalleerd. Ik bak het tiende (jubileum) broodje tijdens onze vakantie en de rest van de avond kijken we TV met een drankje erbij. ’s Avonds voor het slapengaan zitten we nog een kwartiertje  buiten onder een sterrenhemel met een nog bijna volle maan.

Dag 30 – Woensdag 3 oktober – Even bijkomen op de camping.

Na een zonnige dag gisteren worden we vanmorgen wakker met regen op de camper. Eerst nog zachtjes maar alras harder en wel zodanig dat we vrezen voor de rest van de dag. Dat blijkt niet nodig want tegen tien uur is het droog en de temperatuur is ook zodanig dat we buiten kunnen ontbijten. Wat wel tegenvalt is het grasveld rond onze camper. Gisteren toen we de camper parkeerden bleek het al zompig en dat was met de regen van vanmorgen niet beter geworden. Nadat ontbijt en ander huishoudelijk werk achter de rug is besluiten we de camper naar een andere plaats op de camping te verkassen. Hij staat nu minder scheef en we hebben een verharde plaats zodat we van de modder verlost zijn. Na de middag lopen we naar het VVV kantoor in het centrum van Ornans, dat op anderhalve kilometer van de camping ligt. We vragen naar een stadplattegrond, wandelroutes en fietsroutes. Hoewel we vooraf hadden vernomen dat Ornans een geschikte uitvalsbasis voor fietstochten is blijkt dit niet geheel waar. Je kunt wel langs de rivier de Loue fietsen maar het gaat wel over doorgaande wegen met vrij veel autoverkeer. We beperken ons daarom tot het wandelen. Na het bezoek aan het VVV verkennen we de binnenstad. Ornans blijkt, net als andere stadjes in de Doubs, nogal sjofel met erg veel autoverkeer door de smalle hoofdstraat. Het is niet prettig lopen over een trottoir van soms maar een halve meter breed met voorbijrazende auto’s. De huizen ogen grauw en slecht onderhouden. Tijdens vakantie noem je dat schilderachtig maar in feite moeten ze nodig geschilderd worden. Nadat we het gevoel hebben dat we het centrum van Ornans hebben gezien lopen we terug naar de camping. Na de aanvankelijke regen is het de rest van de dag droog en goed van temperatuur gebleven.

Dag 31 – Donderdag 4 oktober – Rondwandeling vanuit Ornans.

Vanmorgen tikt de regen weer op het camperdak. Anders dan gisterochtend is deze nu echter feller en hardnekkiger. We kunnen buiten ontbijten dank zij de luifel dat als regenscherm dienst doet. We hebben uit het VVV materiaal een rondwandeling uitgezocht waar we de middag mee zoet zijn. Met de paraplu’s in de rugzak lopen we naar Place Corbet om de wandeling te beginnen. Overal in Ornans wordt je regelmatig met Gustave Corbet geconfronteerd die hier geboren is en ook tijdens zijn leven heeft gewerkt. Corbet is een beroemde Franse schilder en oprichter van de realistische stijl, een stijl die als een voorloper van het impressionisme wordt beschouwd. Een andere beroemde Fransman die in Ornans is geboren en wiens naam je ook in de stad tegenkomt is Pierre Vernier. Deze was een wiskundige die in 1631 de Vernier schaal heeft bedacht, een onderverdeling van de schaalverdeling bij meetinstrumenten.

De wandeling gaat eerst naar de overblijfselen van het Chateau van Ornans dat hoog op een steile rotswand op Ornans neerkijkt. Het chateau is er niet meer maar er is wel een aantal gebouwen en ook een kapelletje waarvan de oorsprong tot 1290 teruggaat. Vanaf deze hoge plek zou je een uitstekend uitzicht over Ornans moeten hebben maar ons zicht wordt bemoeilijkt door een regennevel die het dal vult. Op de weg omhoog naar het chateau hebben we al enkele malen de paraplu moeten uitklappen en dat zal tijdens de rest van de wandeling niet anders blijken. We maken van de gelegenheid gebruik om te pauzeren in een soort bushokje en gaan daarna verder met de wandeling. We lopen eerst een stuk door het bos waar de paden hier en daar glibberig van de regen zijn geworden. Daarna gaat het langs een hoge rotswand waar je een mooi uitzicht hebt over de stad, de rivier en het omliggende gebied. We komen ook langs een groot Mariabeeld die van boven de boel in de gaten houdt. Tenslotte volgt een steile en glibberige afdaling waarna we weer in de stad uitkomen. Een leuke wandeling die ons het gevoel geeft dat we een Ornans goed op ons netvlies hebben gekregen. We scoren nog een patatje voordat we weer onze camper opzoeken. Inmiddels doet onze internetverbinding het ook weer zodat we zien dat we de eerstvolgende dagen zonnig weer tegemoet kunnen zien.

Dag 32 – Vrijdag 5 oktober – Weer 155 kilometer naar het zuiden.

Tot nu toe hebben we over de temperatuur niet te klagen, maar we willen voorkomen dat daartoe wel aanleiding ontstaat. Vandaar dat we besloten hebben om met wat grotere sprongetjes naar het zuiden te trekken. Omdat we met de camper over binnenwegen rijden gaat het niet zo snel en proberen we de reistijd tot 3 uur per dag te beperken. Meestal vertrekken we pas tegen het middaguur en houden we onderweg halt om een warme hap te koken. Zodoende komen we rond een uur of zes op de volgende camping aan en zijn we geïnstalleerd voordat het donker wordt. In het ACSI camperboek hebben we de camping van Pont-de-Vaux geselecteerd die tot 15 oktober open is, iets waarmee we in deze tijd van het jaar steeds meer rekening moeten gaan houden. De meeste campings geven er rond eind september de brui aan. Tijdens de rit ontwikkelt zich het idee om niet op de camping te gaan staan maar eerst uit te zien naar een geschikte plaats om de camper op een parkeerplaats neer te zetten voor de overnachting. We komen immers net van een camping en kunnen een paar dagen vooruit voordat het zelfgebakken brood de WC tank heeft gevuld. In Pont-de-Vaux parkeren we de camper eerst bij de supermarkt. We lopen naar het VVV dat nog juist open is en met de stadsplattegrond struinen we het stadje af naar geschikte overnachtingsplekken. Die blijken er ter zijn en we kiezen in eerste instantie voor een plaats vlak bij de supermarkt. Nadat de camper is gestald probeer ik of de schotel vrij zicht op de satelliet heeft. Het blijkt dat we de Astra 1 niet kunnen ontvangen. Dan maar een paar meter verrijden en opnieuw proberen…. weer geen ontvangst. Nog een stukje verder opnieuw geprobeerd maar weer gooit (niet geheel duidelijk) een boom of dak roet in het signaal. Inmiddels zien we ook wat hangjongeren rondscharrelen dus bestuiten we naar de parkeerplaats aan de Rue de Vèchere te rijden. Dat is een rustige straat met prima vakken en we komen schuin tegenover de gendarmerie te staan. Hier prima TV ontvangst bovendien. We staan nog maar juist als een oudere dame zich aandient. Aanvankelijk lijkt het dat ze bezwaar gaat maken maar Monique (what’s in a name) zit om een praatje verlegen en geeft met ‘oui ça va’ aan dat het haar goedkeuring kan wegdragen. ’s Avonds maken we nog een ommetje en drinken buiten onder een heldere sterrenhemel ons welverdiende biertje voordat we de TV in de camper opzoeken.

Dag 33 – Zaterdag 6 oktober – Fietstocht door het dal van de Saône.

Vanmorgen worden we met zon op de camper wakker. We gaan daarom na het ontbijt een fietstocht door de omgeving maken. Het land aan de oever van de Saône is vrij vlak en half open. Ook zijn er volop kleine weggetjes waar je geen last hebt van autoverkeer. We hebben van de VVV een aantal mogelijkheden aangereikt gekregen en willen vandaag in zuidelijke richting een rondrit maken. We zijn snel buiten de stad en rijden door oude gehuchten met vaak armoedig ogende huizen. We volgende de getekende route en komen door een afwisselend landschap. Na een poosje zijn we even het spoor bijster. We moeten over een karrenspoor dat er niet echt fietsbaar uitziet. Langzaam aan wordt het duidelijk dat de route meer geschikt is voor wandelaars en mountainbikers dan voor de fietsen die wij hebben. We besluiten om de aangegeven route slechts globaal te volgen en genieten van de fietstocht. Halverwege stoppen we langs de kant van de weg en installeren de camping-gaz branders om het warme eten te maken. We hebben alle ingrediënten voor de Ras el Hanout in de fietstassen meegenomen en peuzelen ons eten zittend op onze platte kont op. We vervolgen de fietstocht richting de rivier en zien dat er verder geen mogelijkheid is om via een weg verder te gaan. Dan maar een paar tracks volgen en de goede richting aanhouden. Na een paar maal proberen komen we toch in het volgende dorp en kunnen uiteindelijk onze tocht afronden. Al met al een uitdagende en leuke tocht waar we de hele middag zoet mee zijn geweest. ’s Avonds is het rustig bij onze camperplek, nou ja op een groepje Jeux de Boulers na die aan de overkant van de weg zich uitleven.

Dag 35 – Maandag 8 oktober – Alsnog de fietstocht maken.

Vanmorgen is het bewolkt maar wel droog. We ontbijten daarom buiten, hetgeen op de camping ook gemakkelijker is dan op een parkeer- of camperplaats. De fietstocht van vandaag is opgegeven als 51 km maar doordat we ook heen en terug naar het startpunt moeten rijden komt het totaal op ongeveer 60 kilometer. We rijden om kwart over elf van de camping en gaan eerst naar de stad om op de route te geraken. Vandaar gaat het zodra we uit de stad zijn over rustige goed geasfalteerde wegen door een licht glooiend landschap. Er zijn steeds klimmetjes te maken maar die zijn niet zo lang of zo steil dat we moeten gaan lopen. Na een kilometer of 15 zijn we het spoor even bijster. Een behulpzame Franse boer zet ons echter weer op het goede spoor zodat we snel weer op de route zitten. De beschrijving van de route en plaatsing van de bordjes is niet altijd wat je in Nederland zal aantreffen , dus de Franse Slag is ook hier van toepassing. Niettemin genieten we van de fietstocht die niet zozeer door een opvallend landschap gaat maar wel een heerlijke rust geeft. Na ongeveer twee uur begint het een beetje te spetteren en ik ben bang dat het voor de rest van de dag een zeurend regentje wordt, hetgeen gelukkig niet het geval is. Het wordt weer droog en zowel tijdens het fietsen als tijdens de rustpauzes is er geen vuiltje (druppeltje) aan de lucht. De route is globaal cirkelvormig hetgeen betekent dat we rond vier uur al aardig op huis aan raken. Nog even een rustpauze en dan het laatste stukje. Daar blijken de weergoden echter geen rekening mee te houden ongeveer een kwartier voor de finish begint het opnieuw te spetteren. Ditmaal zet de regen wel door zodat we steeds harder fietsend toch een beetje nat bij de camper arriveren. Lekker het kacheltje aanzetten en de boel te drogen hangen. Op de camping, waar nog maar een paar campinggasten aanwezig zijn, is het restaurant gesloten maar elke avond is de snackwagen gedurende anderhalf uur geopend. Geen eten koken dus maar patat en frikadel. Heerlijk Nederlandse patat, een verademing sinds we op vakantie zijn, wordt bij de camper bezorgd en peuzelen we met genoegen op. ’s Avonds kijkt Aukje naar Spoorloos terwijl ik deze verslagjes maak en een broodje voor de komende dagen bak.

Dag 36 – Dinsdag 9 oktober – Op weg naar (opnieuw) de zon.

Vandaag gaan we ongeveer 160 km naar het zuiden en maken een tussenstop op de camperplaats van St Désirat om de dag erna nogmaals enkele uren zuidwaarts te rijden. We willen het slechter wordende weer voorblijven en dat lukt goed voor wat betreft de temperatuur en de wind, maar niet helemaal voor wat betreft de regen. Na de regen van gisteren hoorden we vanmorgen vroeg enkele fikse buien vallen maar tegen de tijd dat wij uit bed zijn is het niet alleen droog maar komt ook de zon voorzichtig door. 

De morgenstond heeft dus niet altijd goud maar soms ook water in de mond. We eten het ontbijt buiten in ons T-shirt en verbazen ons over de aangename temperatuur. Tegen de tijd dat we gereed zijn voor vertrek is het echter alweer een ander verhaal. Eerst spetteren en daarna stevige regen doen ons op de parkeerplaats bij de supermarkt besluiten om koffie te drinken en de bui af te wachten voordat we wegrijden. Zodra de koffie op is gaan we toch op pad en na een kwartiertje rijden is het droog en ziet de omgeving er al weer vrolijker uit. Het is een genot om het landschap vanuit de camper aan ons voorbij te zien glijden en we hebben dan ook geen spijt dat we voor het rijden op de binnenwegen hebben gekozen. De keerzijde is wel dat we om de haverklap dwars door een dorpje of stadje moeten en er dus ook flink aan het stuur moet worden gedraaid. Na ongeveer een uurtje rijden zien we een Aldi opdoemen en besluiten terstond om te stoppen. Bij de Carrefour had men niet alles en we hebben nu ook de kans om een paar boodschappen die we vergeten waren te kopen. Het is erg rustig bij de Aldi en het ruime parkeerterrein is nauwelijks bezet hetgeen ons er toe brengt om tevens het de warme maaltijd daar te bereiden/nuttigen. De buitenkeuken is zo neergezet en we zitten heerlijk in het zonnetje te eten en uit te buiken. Even na vier uur rijden we verder richting Lyon. Aanvankelijk zag het er naar uit dat we met de Route Nationale dwars door Lyon zouden gaan maar we worden er gelukkig toch omheen geleid. We rijden een stuk langs de Rhône en na een korte file in het stadje Vienne arriveren we rond half zeven in St. Désirat. Aan het begin van het dorp vinden we de camperplaats op het parkeerterrein van een distilleerderij/museum. Een groot bord maakt ons duidelijk dat we voor 1 nacht mogen blijven staan maar daartegenover staat dat er gratis stroom, water, WC en afvalverzameling ter beschikking wordt gesteld. We stallen de camper en gaan te voet het dorpje verkennen hetgeen een leuke wandeling wordt bij een heerlijk temperatuurtje. Als we terugkomen heeft zich nog een andere camperaar naast ons opgesteld. We proberen of we TV ontvangst kunnen krijgen hetgeen er toe leidt dat we een aantal plekken op het parkeerterrein moeten uitproberen voordat we succes hebben.

Dag 37 – Woensdag 10 oktober – Verder naar het zuiden.

Vanmorgen schijnt de zon, en niet alleen letterlijk want we kunnen ook gebruik maken van een prachtige picknickplaats in het parkje naast het parkeerterrein. Heerlijk in de zon buiten ontbijten hetgeen er normaal op een camperplaats niet in zit. Na het ontbijt koppelen we de camper van de elektriciteit af en gaan we het museum van de distilleerderij bekijken. Musee l’Alambic is gefinancierd door de Eau-de-Vie fabriek van Jean Gauthier waar men drankjes in allerlei smaken maakt. Nu heb ik geen verstand van drank dus zal ik daar verder geen oordeel over geven. Wel wordt duidelijk dat het museum dat gratis te bezichtigen is heel leuk is opgezet. Natuurlijk wordt getoond hoe men vroeger door het land trok om ter plaatse de drank te stoken. Een beetje zoals de dorsers vroeger bij ons rond gingen. De verschillende tafereeltjes zijn leuk om te zien. Vooral voor kinderen heeft men een presentatie Halloween met de verschillende heksen en doodskoppen opgenomen. Daarna krijgt men van bovenaf een kijkje bij het afvullen van de flessen in de huidige fabriek en tenslotte kom je in de winkel waar je alle eindproducten kunt zien en natuurlijk ook kunt kopen. Wij kopen een zakje noga en een fleslimonadesiroop van prima kwaliteit. 

Het is inmiddels twaalf uur als we terug zijn in de camper en we besluiten om eerst koffie te drinken voordat we gaan rijden. Ook nu gaat de reis voor een groot deel vlak langs de Rhône. Ongeveer halverwege houden we een stop voor de warme maaltijd, bietjes met aardappelen en kalkoenfile. We hebben hiervoor een picknickplaats gevonden waar we lekker in de zon bij een temperatuur van 25 graden kunnen eten. Na een tijdje zoeken we zelfs de schaduw op voor het uitbuiken…. een mens is ook niet gauw tevreden. Na de pauze gaat de reis richting Aubenas over een brede weg door behoorlijk heuvelachtig gebied. Het laatste stuk rijden we over een kleinere weg waar we  toch ook grote vrachtwagens tegenkomen die met en flinke vaart rijden. Even na vijven bereiken we camping Domaine de Chadeyron op ongeveer 10 kilometer afstand van het stadje Vallon Pont d’Arc in het zuiden van de Ardeche. De entree ziet er rommelig en onoverzichtelijk uit. Het blijkt een kleine camping met slechts 14 staanplaatsen voor caravans en campers en 16 huisjes die worden verhuurd. We zoeken een plekje uit waar nog wat graspollen de droge zomer hebben overleefd en installeren de camper. De Nederlandse eigenaar heeft erg veel kaartmateriaal voor wandelen en fietsen voorhanden en hij stelt zich erg behulpzaam op. We krijgen een paar topo-kaarten te leen en Aukje gaat plannen maken voor de komende dagen.

Dag 38 – Donderdag 11 oktober – Wandeling naar het dorpje Lagorce.

Vanmorgen doen we het rustig aan en ontbijten buiten in het zonnetje. Pas na het warm eten gaan we op stap. Op ongeveer anderhalve kilometer afstand van de camping ligt het dorpje Lagorce. Onze eerste wandeling is naar het dorpje omdat het erg oud en pittoresk moet zijn. Omdat anderhalve kilometer voor een wandeling erg kort is maken we er een rondwandeling van. Uit de topo-kaart van de campinghouder hebben we een route samengesteld die via paadjes en tracks gaat. We verlaten de camping aan de achterzijde en lopen het platteland van de Ardèche in. De zon schijnt en het land is kurk droog. Hier en daar zie je huizen in terra-kleur zodat het bij ons herinneringen aan Sicilië oproept. We naderen het dorp via een landweg vanwaar we de huizen in de hoogte zien liggen. Het meest in het oog springt een oude kerk die het dorp domineert. We klimmen omhoog en komen midden in het dorp uit. Er is een kruidenierswinkel en restaurant. Verder is er geen nering. Midden door het dorp loopt zoals in Frankrijk gewoon is de hoofdweg waar al het verkeer langs dendert. Momenteel is het echter erg rustig zodat we op ons gemak de hoofdstraat kunnen onderzoeken. Via een smalle opgang komen we in het oudste gedeelte van de dorp, de “Vieux Village”. Hier staan huizen waarvan we eerst niet in de gaten hadden dat er nog mensen wonen. We pluizen elke steeg uit en komen zo aan het einde van het dorp zodat we aan de terugweg beginnen. Ook nu gaat de route via landweggetjes en paadjes. Rond vijf uur zijn we weer terug op de camping. ’s Avonds maken we plannen voor de komende dagen.

Dag 39 – Vrijdag 12 oktober – Nog een rondwandeling vanaf de camping.

Gisteravond hebben we besloten om ook vandaag nog op de camping te blijven staan en dan morgen naar het stadje Vallon-Pont-d’Arc te gaan waar een camperplaats is. Vandaar kunnen we niet alleen het stadje bekijken maar ook nieuwe wandelingen of zelfs fietstochten maken. Na een mooie en warme dag gisteren begon het gisteravond te onweren en te regenen. Vanmorgen is het echter nevelig maar droog en even later komt de zon weer er weer door. Lekker weer om er weer op uit te gaan al staat er meer wind dan de afgelopen dagen. Aukje heeft besloten om het warme eten (kapucijners met spek en appelmoes) tijdens de wandeling mee te nemen dus nadat alles is ingepakt kunnen we op stap. We hebben een route uitgestippeld die voor een deel langs een gemarkeerd traject gaat. Het eerste stuk gaat net als gisteren richting Lagorce maar zodra we daar aankomen kiezen we de Sentier Botanique. Dat is een rondwandeling met om de haverklap een bordje met de naam van een plant die langs de route staat. Het is een mooi pad en de rust van en de natuur en ook het geluid van de vogels maken het de moeite waard. 

Halverwege de route gaan we over op een andere gemarkeerde wandeling die we een stuk volgen totdat we een zelf gekozen route gaan volgen. Dit laatste doen we omdat we de gemarkeerde route te kort vinden. Na enige tijd alle afslagen op de kaart te hebben gevolgd raken we op een gegeven moment het spoor een beetje bijster. Vanaf nu kiezen we de afslagen meer op intuïtie hetgeen inhoudt dat we niet precies weten waar we zijn maar we weten wel dat we de goede richting uit lopen. Inmiddels is het tijd geworden om het blik met kapucijners open te maken en het eten klaar te maken. We peuzelen langs de kant van het pad het eten lekker op en na een pauze vervolgen we onze weg. Na nog een half uurtje lopen zien we weer aanwijzingen en weten we waar we zijn. Het is allemaal op zijn pootjes terecht gekomen en we vervolgen onze route en we komen na een wandeling van ongeveer vier uur weer op de camping uit. Eerst tijd voor een pilsje, dan voor de afwas en daarna begin ik al vast met het klaarmaken van de camper voor het vertrek van morgen. ’s Avonds is de wind gaan liggen en maken we in donker nog een wandelingetje in de omgeving.

Dag 40 – Zaterdag 13 oktober – Via Ruoms naar Vallon-Pont-d’Arc.

Vannacht is het behoorlijk fris geweest. Om negen uur ’s morgens is de temperatuur buiten nog maar 6 graden. Het is echter niet vochtig en de zon probeert alweer boven de struiken uit te komen. Het is in Nederland ondenkbaar om bij ongeveer 8 graden buiten te eten maar hier kan het omdat er absoluut geen wind is. We pakken na het ontbijt alle spullen in om met de camper te vertrekken. Gisteren heb ik al water (8 jerrycans) gevuld omdat ik de hygiëne van het watertappunt met de slang niet vertrouw. Na het ontbijt ga ik aan de slag met de overige onderdelen van het reis gereed maken terwijl Aukje ditmaal de afwas voor haar rekening neemt. We kopiëren nog delen van de kaarten die we te leen hebben voordat we ze terugbrengen en tegelijk het campingverblijf betalen. Tegen de tijd dat alles voor elkaar is  wijst de klok alweer twaalf uur aan. We gaan vandaag naar de camperplaats van Vallon-Pont-d’Arc op ongeveer 9 km afstand. We rijden echter met een omweg eerst naar Ruoms omdat daar een grote Super U supermarkt is. Deze is beter dan de Intermarché van Vallon-Pont-d’Arc hebben we van de campingeigenaar vernomen. De route naar Ruoms gaat over een kronkelige binnenweg dwars door de heuvels. Een rit met prachtig uitzicht maar met veel stuurwerk bij een snelheid van 30 á 40 km per uur. De supermarkt blijkt inderdaad super. Niet duur, erg groot en erg netjes en overzichtelijk. Daar kan Appie Heijn in Alphen nog een puntje aan zuigen. De supermarkten in Frankrijk verkopen ook erg veel non-food producten. Wij hebben wijn en whisky glazen nodig maar je kun evengoed accu’s en camping-gaz containers kopen. Nadat we weer van alles zijn voorzien rijden we door naar Vallon-Pont-d’Arc. Bij binnenkomst in het stadje worden echter uit het centrum geweerd hetgeen de Tom-Tom er toe brengt om ons door verschillende achterafstraatjes te laten kronkelen. Uiteindelijk bereiken we toch de camperplaats waar we als eerste en enige klant onze camper in heen mooi uithoekje parkeren. Dit is de eerst camperplaats waar we moeten betalen en wel via een soort super parkeerautomaat waar je ook water en/of stroom kunt bestellen. Het gevolg is wel dat de werkwijze niet vanzelfsprekend is. Gelukkig hebben de Fransen dat zelf ook door en dit verholpen met enkele levensgrote plakkaten met aanwijzigen en tekeningen. Het komt er op neer dat je niet de aangegeven 7 euro kunt kiezen maar dat 6 euro ook voldoende blijkt. Aukje is inmiddels met het eten koken gestart en nadat we na het eten de afwas gedaan hebben lopen we naar het centrum om het stadje te verkennen. Vallon-Pont-d’Arc is erg toeristisch maar op zaterdag tegen zes uur blijken alle toeristen (op twee na) verdwenen hetgeen ons het gevoel geeft dat we heerlijk op onderzoek uit kunnen. We lopen kriskras de oude straatjes door en verbazen ons steeds weer over de binnenplaatsjes en steegjes waar we overigens zelf niet zouden willen wonen. Na dat we de binnenstad hebben uitgekamd bekijken we nog even het plaatselijke kerkhof. Het is inmiddels al donker zodat we weer terugkeren naar de camper en met de Nederlandse TV aan de avond doorbrengen.

Dag 41 – Zondag 14 oktober – Fietstocht naar Pont-d’Arc en wandeling.

Gisteren zijn er in de loop van de avond nog zeven campers bijgekomen. We hebben ook twee huiskatten die in eerste aanleg nog wat schuw zijn maar allengs vrijer worden. Vanmorgen worden we met zon wakker en kunnen dus ook vandaag buiten ontbijten. Zo rond het middaguur betrekt de lucht en heeft de zon plaatsgemaakt voor dreigende regen. We willen vandaag op de fiets naar de Pont-d’Arc. Dat is een natuurlijke boogbrug over de rivier de Ardèche op ongeveer zeven kilometer van het stadje Vallon-Pont-d’Arc. De brug wordt vaak  afgebeeld en ook campings en restaurants in de omgeving liften graag mee op de bekendheid van de brug. Ondanks de dikker worden bewolking gaan we op pad en rijden over een weg die in de zomer erg druk is maar op deze zondagmiddag in oktober nauwelijks verkeer kent. De rivier en ook de weg kronkelt door de smalle kloof met hoog oprijzende rotsen aan weerszijden. Bij de Pont-d’Arc stallen we onze fietsen en verkennen te voet zowel de west- als de oost-zijde van dit natuurfenomeen. Aan weerszijden heb je een strandje maar je kunt niet onder de brug van de ene kant naar de andere. 

Daarvoor moet je met de kajak zijn die hier in de zomer met honderden worden verhuurd. Je kunt dan tot bijna 40 km de Ardèche langs de verschillende stroomversnellingen afpeddelen en als het goed is wordt je met de auto weer opgehaald. Terwijl we het bijna gezien hebben begint het te regenen hetgeen ons er toe brengt om onder de paraplu de rest te bekijken. Het is de bedoeling dat we hierna nog een wandeling langs de rivier maken maar het weer dreigt spelbreker te worden. Net als we overwegen terug te keren naar de camper wordt het echter droog zodat we toch de wandeling kunnen maken. We rijden een paar kilometer verder waar het startpunt van de wandeling is en gaan op pad. Het is een smal pad pal langs de rivier dat een prachtig gezicht op de rivier oplevert maar niet gemakkelijk begaanbaar is. We hebben geen goede wandelschoenen aan en dat maakt het er op het rotsachtige en soms erg schuin aflopende pad niet gemakkelijker op. Het is niet mogelijk een rondwandeling te maken zodat we vooraf hebben besloten om daar waar het pad de rivier kruis terug te keren. Even voordat we daar zijn wordt het pad zodanig lastig dat we besluiten iets eerder terug te gaan. Hier gemis aan wandelschoenen doet zich hier voelen. Op de terugweg begint het te spetteren maar we zien toch kans om vrijwel droog de camper te bereiken. Tijdens het eten blijkt dat we inmiddels over vier huiskatten beschikken. ‘s Avonds zet de regen door maar dan zitten we inmiddels in bed naar “Boer zoekt vrouw” te kijken.

Dag 42 – Maandag 15 oktober – Rondwandeling vanaf de camperplaats.

Na de regen van gisteren en vannacht is het vandaag weer zonnig. Wel is de wind prominent aanwezig, een fenomeen dat we op onze reis nog niet zo hebben meegemaakt. Om de eieren/spek/champignons/tomaten voor het ontbijt buiten te kunnen bakken is een extra windscherm nodig. De bodem van de camperplaats is van een harde slakkenlaag voorzien dus de stokken van het scherm zijn niet in de grond te krijgen. Met enige moeite weet ik de tuien aan het scherm vast te krijgen voordat de boel ondersteboven ligt. Na het ontbijt maken we de plannen voor vandaag. We overwegen om vandaag te gaan wandelen, boodschappen te doen en daarna naar Avignon te rijden. De wandeling start vanuit het noordwesten en we lopen daarom eerst door het centrum van Vallon-Pont-d’Arc dat op maandagmorgen nog vrij leeg is. Even buiten de stad gaat het asfalt over in een goed beloopbaar track dat over de graad van de heuvel steeds omhoog loopt. Doordat de begroeiing vooral uit struiken bestaat hebben we steeds een goed zicht op beide dalen naast ons. De wind ruist door de bomen, de zon schijnt en de temperatuur is ruim 20 graden. Ideaal wandelweer derhalve. 

We lopen ongeveer een uur terwijl het pad steeds stijgt, daarna volgt een half uur waarbij we men of meer op gelijke hoogte blijven waarna we weer in een boog afdalen richting ons vertrekpunt. Halverwege ziet Aukje een bouwval van hetgeen eens een prachtig huis tegen de heuvelwand moet zijn geweest. Ze kan het niet nalaten om erheen te lopen en het te onderzoeken. Gelukkig luistert ze als ik zeg dat je het huis in deze staat beter niet kan betreden. Tegen drie uur naderen we Vallon-Pont-d’Arc en als we achteromkijken zien we in de verte nog steeds het huis tegen de heuvel. Bij de camper aangekomen besluiten we nog een nacht op de camperplaats te blijven. Ik haal onze tuinmeubels weer voor de dag en Aukje kookt buiten het eten.  Na het eten maken we nog een avondwandeling naar een ruïne waar we onverwachte paadjes en doorgangen vinden. ’s Avonds valt de wind weg en genieten we van een prachtige sterrenhemel.

Dag 43 – Dinsdag 16 oktober – Langs de rivier richting Avignon.

Doordat we een dag extra op de camperplaats staan en we daar met het broodbakken geen rekening hebben gehouden, hebben we vanmorgen geen brood. Ik ga daarom naar het centrum en koop bij de bakker een baguette. Terug bij de camper evalueren we dit ‘vreemd gaan’ en komen tot de conclusie dat we toch de voorkeur voor het zelfbakken hebben. Vandaag gaan we toch echt verkassen al doet het tempo waarin we ons gereed maken dat niet direct vermoeden. Even na twaalf uur verlaten we als een van de laatste campers de camperplaats. Bij het vertrek tappen we nog water en lozen we het afval van toilet en gootsteen zodat we er weer een paar dagen tegen kunnen. We willen onze levensmiddelenvoorraad op peil brengen en overwegen om naar de Super-U in Ruoms te rijden. De plaatselijke 

Intermarché laat zich niet vinden op de plaats waar Google hem aangeeft en we hebben goede ervaringen met de supermarkt van Ruoms. Het betekent wel een kleine omweg en e TomTom heeft daarna direct een alternatieve route naar Avignon bedacht. Wij willen langs de rivier de Ardèche rijden maar die route is kronkelig en langer. Nadat we de TomTom eindelijk hebben overtuigd van onze wil rijden we inderdaad langs de rivier die in de miljoenen jaren een diepe geul in het gebergte heeft uitgesleten. We willen de gehele route langs de rivier rijden en stoppen om de paar kilometer om van het uitzicht te genieten. Onderweg doet de TomTom nog enkele pogingen om ons via een kortere route te laten rijden maar uiteindelijk geeft hij het op. Rond half zeven komen we op de camping van Avignon aan. Het blijkt een stadscamping waar al jaren geen gras meer op de kampeerplekken is gesignaleerd.

De ontvangst is nogal ongeïnteresseerd en kortaf en nadat we onze camper op de ons toegewezen zandvlakte hebben geparkeerd weten we dat we vanwege de overvloedige hoeveelheid bomen de komende avonden geen TV kunnen kijken. We besluiten om in het restaurant van de camping te gaan eten. In de ongezellige ruimte zitten nog meer mensen te eten en het restaurant is nog tot 10 uur geopend. Als wij onze keuze willen bepalen blijkt dat er van de grote menukaart nog maar twee verschillende gerechten te krijgen zijn en op het moment dat we onze bestelling opgeven blijkt de laatste kip ook nog net weggevlogen. We eten derhalve noodgedwongen tagliatelle met gorgonzola saus die echter wel erg pover uitvalt. Als even later een schoolklas van ca. 40 kinderen binnenkomt is het met onze rust verder ook gedaan. De kinderen krijgen een vooraf afgesproken menu en we vermoeden dat de keuken zich daar meer op concentreert dan op de overige gasten. Al met al vinden we het de slechtste camping die we tot nu toe hebben gehad. Dit wordt later op de avond een beetje verzacht door de douche die heerlijk warm blijkt. ’s Avonds speel ik voor broodbakker en kijken we samen een DVD.

Dag 44 – Woensdag 17 oktober – Woensdag wasdag.

Elke twee weken raken we door onze voorraad schonen kleren en linnengoed heen zodat we moeten wassen. Heel veel campings hebben maar één wasmachine en soms niet eens een droger. Met meerdere wastrommels vol wordt het wassen dan een langdurige aangelegenheid. Gelukkig heeft deze camping vier wasmachines, waarvan de grootse 10kg aan kan. Met drie wasmachines gevuld en slechts één droger ben je toch nog een flink deel van de dag zoet. Vandaag is het bewolkt en winderig, al merk je van dat laatste door de vele bomen om de camping niet veel van. De temperatuur is met ruim 24 graden echter wel goed dus vertoeven we een groot deel van de dag buiten rond de camper. Na alle wasinspanningen van Aukje zorg ik dat er pannenkoeken op tafel komen en na het eten gaan we samen op stap om in de omgeving een camperplek te inspecteren. Volgens onze gids is er op ongeveer 600 meter afstand een camperplek maar van andere kampeerders horen we daar nogal negatieve berichten over. Het blijkt dat de camperplaats op zichzelf niet slecht is en met een frequente busverbinding met de stad ook aantrekkelijk. Hij staat echter als wij rond zes uur komen mudjevol. We overwegen wat we zullen doen en denken er over om morgen vanaf de camping hier naar toe te rijden op een tijdstip dat er een aantal campers zullen zijn vertrokken maar voordat er nieuwe liefhebbers zich hebben aangediend. Terug op de camping gaan we verder met onze huishoudelijke bezigheden. Ik ruim alvast de buitenkeuken en het windscherm op terwijl Aukje de was opvouwt. Daarna wassen we samen af, bak ik nog een broodje en maak dit verslag. Aukje is intussen op jacht gegaan naar ansichtkaarten.

Dag 45 – Donderdag 18 oktober – Van Camping naar Camperplaats.

We hebben nu twee nachten op de camping van Avignon doorgebracht. Alleen de douche en de wasmachine van de camping bevalt ons opperbest maar de rest vinden we onder de maat. Omdat we de camping niet langer nodig hebben besluiten we om vandaag naar de camperplaats te verhuizen. Om kwart over elf arriveren we daar en zien dat een van de beste plaatsen nu vrij is. Nadat we de camper hebben geparkeerd en een bakkie koffie op hebben nemen we de gratis pendelbus naar de binnenstad van Avignon. Zodra we uitstappen zien we een nog intact zijnde vestingmuur. Het blijft dat het gehele centrum van Avignon nog omgeven is door een middeleeuws ogende muur waarin in totaal 13 toegangspoorten zijn gemaakt. We gaan door de poort naar binnen en lopen richting het VVV. Alle huizen zijn in een crème tint opgetrokken, ofwel van natuursteen ofwel van gepleisterd. De vervuiling heeft er wel een grauw sausje overheen gedaan maar toch straat het straatbeeld een bepaalde rust uit. Dit komt ook omdat schreeuwende reclames minder aanwezig zijn dan in andere grote steden. De dame van het VVV spreekt Nederlands (volgens haarzelf beperkt maar toch goed verstaanbaar) en geeft ons behalve een plattegrond ook aanwijzingen wat we in een beperkte tijd kunnen gaan bekijken. 

We besluiten eerst naar het belangrijkste gebouwencomplex van Avignon te gaan, het Palais du Papes. Van ongeveer 1302 tot 1376 woonden er 9 pausen in Avignon. Rond 1300 hoorde het gebied en oosten van Avignon aan het Heilige Roomse Rijk terwijl met de benoeming van Clemens de V juist een paus van Franse afkomst was gekozen. Toen in Rome de situatie instabiel was en de Franse koning op vestiging in Avignon aandrong was Clemens V bereid om te verkassen. De daaropvolgende pausen hebben het pauselijke onderkomen verder uitgebouwd tot het een immens complex compleet met verdedigingsmuren. Uiteindelijk is paus Urbanus V weer naar Rome vertrokken maar vervolgens hebben er nog twee z.g. tegenpausen in Avignon geregeerd. Er was tweespalt in de kerk. We bezoeken het Palais du Papes gewapend met een audiogids in de Nederlandse taal, hetgeen goed werkt en een schat aan informatie oplevert.

De rondgang door het paleis en bijgebouwen duurt een paar uur en is erg boeiend. Na het paleis gaan we op weg naar de Pont d’Avignon waar het liedje ‘Sur le Pont d’Avion, on I dance… ‘ is gebaseerd. De legende vertelt dat de herdersjongen Bénézet uit de Ardèche in opdracht en met steun van boven de aanzet tot de brug heeft gegeven. Tegenwoordig staat er nog maar een klein deel van de brug overeind maar het is nog steeds een toeristische trekpleister. Na het bezoek aan de brug is het inmiddels etenstijd voor ons. We lopen naar het Place d’Horloge, een gezellig plein in het centrum met een keur van restaurantjes. Gegeven de temperatuur van ruim twintig graden wordt er volop buiten gegeten en wij zakken neer bij een luxe pizzatent. Na het eten lopen we naar de Roche des Doms maar op het moment dat we daar arriveren blijkt deze afgesloten. We lopen daarom langs de oever van de Rhône naar de brug die naar het eiland voert waar onze camperplaats is. Daar aangekomen kijken we het journaal en gaan daarna naar de camping om te douchen. De douche van de camping is immer puik en het is minder dan 10 minuten lopen. ’s Avonds kijken we TV want op de camperplaats hebben we, anders dan op de camping,  wel ontvangst.

 Dag 46 – Vrijdag 19 oktober – Nog een dagje Avignon.

We hebben het gevoel dat we nog onvoldoende van Avignon hebben gezien. Bovendien wil Aukje nog wat foto’s maken waarvoor het gisteravond te donker geworden was. Om half twaalf gaan we weer met de bus naar het centrum. Nu gaan we direct naar de Roche du Doms waar we nu wel terecht kunnen. Vanaf de rots heb je een prachtig overzicht en uitzicht over de Rhône met de brug, het dorp Villeneuve lez Avignon aan de ander oever van de rivier. Villeneuve werd in de tijd van de pausen gesticht als plaats waar de kardinalen zich vestigden en waar de paus ook zijn buitenverblijf hield. Het was in de stad Avignon toentertijd zodanig stinkend en ongezond geworden dat men graag naar het buiten op korte afstand van de stad uitweek. En de nu beroemde brug van Avignon was het verbindingsmiddel daartoe. Vanaf de rots heb je ook een goed uitzicht op de verre omgeving waaronder de bekende Mont Ventoux. Nadat we alles gezien hebben lopen we naar beneden en komen langs de kerk naast het Palais du Papes die ons tot een bezoek uitnodigd. 

In de folder van het VVV worden een viertal wandelroutes weergegeven en we vervolgen met het wandelen van een deel ervan. De route voert ons langs verschillende leuke pleintjes waarop ook nu weer mensen massaal op terrasjes zitten. We nemen een kijkje in de Hallen, een overdekte markt waar alles van vis tot zoetigheid te koop is. Vandaag willen we weer gezond eten dus besluiten we om terug naar de camper te gaan waar Aukje een lekkere nasimaaltijd maakt. Na het eten gaan we weer op pad. Ditmaal naar Villeneuve lez Avignon. We weten dat als we daar aankomen de bezienswaardigheden inmiddels gesloten zullen zien maar we willen toch de sfeer proeven. We kiezen een route die ook een stuk door de natuur gaat en lopen eerst bijna driekwartier langs de Rhône en over een toegangsweg die naar het Fort André leidt. Fort André is gesticht door de Franse Koning Jean II le Bon die het in de dertiende eeuw bouwde om de grens van het Franse rijk (men had net de Langedoc verworven) te bevestigen. In het fort is de St. André abdij met tuinen gevestigd. Daarna lopen we door naar het Benedictijnen klooster dat door paus Innocentius de VI is gesticht en de graftombe van deze paus herbergt. Vervolgens gaan we via het gezellige centrum van Villeneuve naar de Phillipe le Bel toren die tot de verwoesting van de beroemde brug begin 1600 de toegang tot de brug controleerde. Onze rondwandeling brengt ons tenslotte weer terug bij de camper waar we onze spullen pakken om opnieuw op de camping te gaan douchen.

Dag 47 – Zaterdag 20 oktober – Via Les Baux naar Saint Rémy de Provence.

Vanuit Avignon is onze reisrichting eigenlijk oost, via Gordes naar de Gorges du Verdon. Aukje heeft in haar boek over de bezienswaardigheden in Frankrijk echter twee ‘pareltjes’ ontdekt in de buurt van Avignon die we eerst gaan bekijken. We besluiten om eerst naar Les Baux de Provence te gaan dat ongeveer dertig kilometer ten zuidoosten van Avignon ligt. Het plaatsje dankt zijn naam aan de vondst van bauxiet waarvan de mijnen inmiddels al lang zijn uitgeput. De oorsprong ligt echter bij de inmiddels verlaten citadel waar in de middeleeuwen machtige edelen leefden die beweerden van Balthazar, een van de drie wijzen uit het Oosten af te stammen. Koning Lodewijk XIII liet het inmiddels protestantse bolwerk in 1632 vernietigen. Thans resten nog de overblijfselen van het fort en een middeleeuws dorpje. We rijden er in ruim een half uur heen moeten de camper al buiten het dorp voor een vast tarief van vier euro parkeren. Zodra we het pittoreske dorpje ingaan worden we overvallen door de commerciële exploitatie van het dorpje. Het is leuk om er doorheen te wandelen maar al die winkeltjes doen wel afbreuk aan het geheel. Wel aardig is het kerkje van St. Vincent dat uit de twaalfde eeuw stamt. 

In de kerk en ook in een aparte leeszaal wordt de link gelegd met de Grimaldi’s van het vorstendom Monaco. Het blijkt dat in het verleden de Franse koning aan een van de voorvaderen van Prins Rainier de titel Markies van Les Baux heeft verleend. We besluiten niet de ruïne van het fort te gaan bekijken en houden het na ongeveer twee uur voor gezien. Van Les Baux naar Saint Rémy de Provence is het ruim tien kilometer terug in de richting van Avignon. Op weg erheen kookt Aukje de warme maaltijd zodat we rond vier uur de camper parkeren op een vrijwel leeg parkeerterrein. Het ligt dicht bij het centrum en lijkt een prima plek om de nacht door te brengen. We lopen naar het VVV voor informatie en zien op de deur een sticker dat het VVV tevens een gratis WiFi punt biedt. We gaan vervolgens het centrum van Saint Remy verkennen. Het is stadje heeft een kleine oude kern met een wirwar van leuke straatjes met volop winkeltjes. Daaromheen loopt een brede ringweg met aan beide zijden bomen. In Saint Rémy is in 1503 Michel de Nostredames geboren, de bekende astroloog met zijn cryptische voorspellingen. Een fontein en de overblijfselen van zijn geboortehuis herinneren daar nog aan. Nadat we het centrum hebben uitgekamd wordt het inmiddels donker en gaan we terug naar de camper.

Dag 48 – Zondag 21 – Vincent van Gogh en de Romeinen.

Na een rustige nacht op de parkeerplaats worden we vanmorgen alweer met het zonnetje wakker. Het is de bedoeling dat we vandaag St. Rémy verder gaan bekijken en aan het einde van de dag naar de camping van Chateauxrenard rijden. Het is een ritje van slechts 13 km en dan kunnen we weer douchen, WC leegmaken, water laden. broodbakken en de accu opladen. Van mei 1889 to mei 1890 is Vincent van Gogh vrijwillig in het St. Paul de Mausole hospitaal opgenomen geweest omdat hij geestelijk aan lager wal was geraakt. In die periode heeft hij 150 schilderijen en ongeveer 100 tekeningen gemaakt, niet gek voor iemand die in de lappenmand zit. Men heeft in Saint Rémy langs een route van ongeveer 1 km een serie schilderijen met begeleidende tekst van Vincent  op grote geglazuurde tegels geplaatst. We wandelen het traject en genieten tevens van het heerlijke weer. Aan het einde van de route zijn we aan de zuidgrens van het stadje aangekomen, vlakbij het ziekenhuis maar tevens bij de resten wat ooit de Romeinse nederzetting Glanum is geweest. 

Vanuit noord Italië liep een van de belangrijkste Romeinse wegen naar Spanje, de Via Domitia. Op gezette afstanden van elkaar waren er nederzettingen en een ervan was toevallig vlak bij Saint Rémy de Provence. Eeuwen lang waren alleen een mausoleum en een triomfpoort zichtbaar aanwezig tot men in 1921 structureel is gaan graven en inmiddels is een flink deel van een compleet stadje blootgelegd en gereconstrueerd. We gaan de opgravingen bezichtigen en staan versteld van hoeveel men tevoorschijn heeft getoverd en hoe duidelijk zichtbaar en herkenbaar het is. De hoofdstraat met daaronder de riolering, de verschillende officiële gebouwen en tempels en ook de woningen van de mensen zijn prachtig te voorschijn gehaald.. Na afloop gaan we naar het verpleeghuis van Vincent van Gogh. Een gemoderniseerd gedeelte ervan is nog steeds als verpleeghuis voor ongeveer 100 patiënten in gebruik maar een deel van het oude verpleeghuis is nog te bezichtigen. 

We lopen langs de laan waar vroeger de patiënten therapeutisch mochten wandelen en waar men nu afbeeldingen van schilderijen van Vincent heeft aangebracht. We bekijken de oude kapel en in het verpleeghuis lopen we door de wandelgangen rond een open binnentuin en komen vervolgens in een gedeelte waar men de kamer van Vincent heeft ingericht en aangekleed met informatie. Het is niet duidelijk of dit precies de kamer van Vincent was maar in de beschrijving uit zijn brieven blijkt dat het uitzicht naar de verpleeghuistuin identiek was. Nadat we het verpleeghuis hebben bekeken lopen we via een omweg terug naar de camper. We eten buiten op onze privé-camperplaats en als alles is opgeruimd vertrekken we naar Chateauxrenard. Op de camping worden we vriendelijk ontvangen door de eigenares van de camping die de camping pas twee weken geleden heeft overgenomen. ’s Avonds kijken we naar de TV waarvan de ontvangst plotseling wegvalt als voorbode van een fikse onweersbui. Na een half uurtje is deze echter al weer grotendeels voorbij zodat we rustig de nacht in gaan.

Dag 49 – Maandag 22 oktober – Naar de stenen huisjes van Gordes.

Vanmorgen is het weer al weer dik in orde. We maken ons gereed voor vertrek en rond twaalf uur verlaten we de camping. Eerst richting het centrum van de stad om boodschappen te doen. Nadat dat achter de rug is vertrekken we naar Gordes dat op ongeveer 35 km rijden vanaf Chateauxrenard ligt. Volgens ons camperboek zijn er twee camperplaatsen, één op anderhalve kilometer vóór het dorpje en één in het centrum. We hebben de camperplaats in het centrum op het oog maar als we daar aankomen blijkt deze met een slagboom afgesloten en tevens verboden voor campers. Later zal blijken dat men de verkeerde coördinaten in het boek heeft opgenomen en dat de echte plaats elders ligt. We rijden terug naar de plek nog vóór het dorpje en parkeren de

camper op een groot en vrijwel leeg parkeerterrein. Het is de parkeerplek voor bezoekers aan de eeuwenoude stenen huisjes van Les Bories. Het dorpje Les Bories dankt zijn naam aan de bouwwijze van de huisjes waarbij men platte stukje natuursteen zo op elkaar stapelden zonder cement of ander bindmiddel te gebruiken. De vorm is zodanig dat wanden en dak uit dezelfde stenen is samengesteld en er dus geen dakpannen nodig zijn. Tot in de negentiende eeuw leefde men in de streek in dergelijke huisjes. In Les Bories is een aantal huisjes zodanig bewaard en gerestaureerd dat ze samen een dorpje vormen. Het dorpje ligt op anderhalve kilometer wandelen en we lopen er via een smal weggetje naar toe. Heen en terug is de wandeling op zichzelf al de moeite waard en ook het dorpje is leuker dan we tevoren hadden ingeschat. Terug bij de camper maakt Aukje nog een wandelingetje in de omgeving en is getuige van een prachtige zonsondergang. Intussen doe ik verwoede pogingen om de schotel op de satelliet te richten. Wat ik ook probeer, het lukt niet om de Astra 1 te vinden… ook als ik de camper enkele meters naar achteren verplaats. Zou Monique toch gelijk hebben met haar ’hekel’ aan bomen? Ten einde raad verkassen we naar een plek verder weg van de bomen en ja hoor, we kunnen weer meeleven met de rest van Nederland.

Dag 50 – Dinsdag 23 oktober – Van Gordes naar Castellane.

Gisteravond laat en vannacht heeft het stevig geonweerd en geregend. We moesten de dakluiken sluiten en konden ook een tijdje geen Tv uitzending ontvangen. Verder hebben we er niet veel last van gehad want vanmorgen komt de zon alweer boven het struikgewas kijken. We kunnen buiten ontbijten en gaan daarna in onze T-shirts naar het dorpje Gordes. We laten de camper op de parkeerplaats en nemen een binnenweg om het autoverkeer de mijden. Even voordat we het dorpje binnengaan heb je een prachtig uitzicht op de huizen die tegen een steile rots lijken geplakt. Natuurlijk staan er ook nu weer bomen in de weg om een perfecte foto te maken. Midden in het dorp is het markt rond het marktplein. Allerlei producten uit de streek worden verkocht al heeft men het hier ook vooral op toeristen gemunt. 

Nadat we de markt hebben afgestruind gaan we de straatjes verkennen. Er is een oude kerk die van binnen opvallend kleurrijk is. Vanaf de buitenring van het dorpje heb je een prachtig uitzicht op het dal beneden. Hoewel het dorp als toeristische trekpleister bekend staat valt de informatie-voorziening tegen. Er zijn geen looproutes gemarkeerd en ook het VVV houdt van twaalf tot twee de gebruikelijke lunchpauze. We proberen zelf een weg te vinden en lopen wat straatjes door die smal en pittoresk zijn maar houden er toch een ontevreden gevoel aan over. Terug bij de camper besluiten we om naar ons volgende doel Castellane te rijden. De afstand tot Castellane is ongeveer 150 km maar de TomTom trekt hier toch ruim drie uur voor uit. We willen voordat het donker is daar aankomen. Er is onvoldoende tijd om eerst warm te eten dus dat moet onderweg uit de muur worden gehaald. We stoppen in het stadje Apt waar we bij een snackbar een overheerlijk patatje scoren. Verder verloopt de rit vlot en over goed berijdbare wegen. Alleen het laatste stuk gaat over een bergpas met erg veel haarspeldbochten. We zien Castellane van grote afstand beneden in het dal liggen. Om vijf voor zeven, vlak voordat het donker is, parkeren we de camper op de camperplaats nadat we tegen een vergoeding van 6 euro de slagboom omhoog hebben laten gaan. ’s Avonds maken we nog een wandeling door het dorp dat er bij aankomst een beetje shaggy uitzag maar bij nader inzien wel mee blijkt te vallen.

Dag 51 – Woensdag 24 oktober – Even bijkomen.

Afgelopen nacht stonden we met 13 campers bij elkaar en hebben we goed kunnen slapen. Vanmorgen vertrekt de ene na de andere camper zodat er nog maar een paar overblijven. Hoewel je volgens ons boek maar 48 uur mag blijven zijn we bij goed weer van plan een paar dagen lager te blijven staan. Je kunt hier de WC legen en het afvalwater kwijt en ook drinkwater mag je tappen zolang je de parkeermeter dagelijks een nieuw kaartje ontfutselt. De zon doet ook vanmorgen al weer aardig zijn best al was het vannacht buiten wel fris. Tegen elf uur vanmorgen is het buiten 11,5 graden maar als men dat in Nederland kan verdragen moeten wij hier ook niet zeuren. Na het ontbijt gaan we naar het VVV om informatie over de wandel en fietsmogelijkheden in de omgeving in te winnen.

Het blijkt dat de hoofdreden voor ons bezoek aan Castellane, een wandeling door de Gorges du Verdon, niet door kan gaan. Een groot deel van het traject is afgesloten vanwege herstelwerkzaamheden. Terug van het VVV drinken we koffie en zitten we lekker in het zonnetje te spinnen. Aukje gaat het dorpje in want het is markt en zij wil in haar uppie het centrum verkennen. Ik maak intussen de verslagen van de afgelopen dagen en ben daar zo mee bezig dat ik op mijn kop krijg als Aukje terugkomt en ik vergeten ben om de buitenkeuken klaar te zetten en de tafel te dekken. Na het eten maken we nog een wandeling naar de kapel op de rots die ruim honderd meter boven de camperplaats uitsteekt. De oorspronkelijke kapel stamt uit rond 1200 maar is al enkele malen verwoest en weer opnieuw opgebouwd. De laatste aanval was in 1793 toen de republikeinen een poging waagden. De binnenzijde van de kapel hangt vol met dankbetuigingen van op voorspraak van de Notre Dame verrichtte reddingen c.q. wonderen. Ik ben benieuwd hoe de huiskamer van Jomanda er inmiddels uitziet.

Dag 52 – Donderdag 25 oktober – Naar het stuwmeer van Castillon.

Vanmorgen maak ik een praatje met onze Duitse buurman. Hij is net terug van het VVV en heeft daar vernomen dat het vandaag zwaar bewolkt zal zijn en dat het morgen en overmorgen stevig regent waarbij de temperatuur overdag maar 8 graden is. Hij vertrekt naar het zuiden richting Perpignan. Wij zijn eigenlijk van plan om nog een paar dagen in Castellane te blijven. Het weer ziet er op het ogenblik nog goed uit, de zon probeert de ochtendmist te verdringen. In de wetenschap dat men in Frankrijk een Piet Paulusma ontbeert hakken we de knoop door en besluiten het weer af wachten, het is al vaker meegevallen. We gaan een wandeling naar het stuwmeer van Castillon te maken, volgens de folder ongeveer drie in heen en terug. We volgen de aanwijzingen en lopen eerst een klein half uur over asfalt totdat we er achter komen dat er een alternatief was 

dat in de folder niet is aangegeven. Vanaf nu gaat het  over een mooi en goed beloopbaar pad. Na ongeveer een uur komen we bij het stuwmeer. Zo aan het eind van de zomer lijkt het water een beetje op want de waterstand is erg laag een flinke stukken van het stuwmeer staan droog. In het hoogseizoen is dit een gewild picknickgebied maar nu zijn wij de enige bezoekers. We eten onze boterhammen in een heerlijk zonnetje want sinds de mist is verdreven is het een zonnige dag geworden. Op de terugweg genieten we van de herfstkleuren van de bomen en struiken die in de zon erg goed tot hun recht komen. We besluiten onze wandeling uit te breiden met de Tour de Serre hetgeen een kleine drie kwartier  extra tijd vergt maar zeer de moeite waard is. Tegen half vijf zijn we weer terug bij de camper. Aukje kookt vandaag pilaf en maakt gelijk een hutspotmaaltijd voor morgen. De avond brengen we bij de TV door.

Dag 53 – Vrijdag 26 oktober – Op de vlucht voor het slechte weer.

Vanmorgen worden we om zes uur gewekt door getik op het dak. Het is regent en doordat we onder hoge bomen staan verzamelen de kleine druppels zich tot grote en ze  met een flinke tik op de het camperdak terechtkomen. Tegen half negen als we goed wakker zijn stroomt de regen inmiddels uit de lucht. Het is voor ons duidelijk dat het vandaag een regendag gaat worden. Tegen tienen wordt het even droog, ik ga het dorp in om geld te pinnen en ga tevens even bij het VVV langs. Vandaag en morgen regen en zondag wellicht sneeuw is de boodschap. Terug bij de camper komen we snel tot de conclusie dat we beter kunnen gaan verkassen. Inmiddels staan we vier nachten op een camperplaats en zijn we aan douchen en broodbakken toe. Het is ongeveer tachtig kilometer naar de Middellandse Zee, ons volgende reisdoel. 

Omdat we vanwege het weer geen haast hebben daar snel te komen kiezen we voor de camping van Callas, een klein plaatsje ongeveer halverwege. We tanken nog even diesel en doen boodschappen en in de stromende regen gaan we op pad. Vooral het eerste stuk is een kronkelige weg waarbij we over een bergpas gaan en hierbij de wolken om ons heen zien hangen. De hele rit blijft het stevig regenen en bij de camping aangekomen moeten we onder de paraplu de afstand naar het kantoor overbruggen. We installeren ons op een van de verharde plekken voor campers en sluiten de stroomkabel aan. Inmiddels is het ook begonnen met onweren en het meel voor het eerste broodje is nog maar juist gemengd als na een felle bliksemflits de spanning uitvalt. Na een kwartiertje komt de spanning terug en gaat de broodmachine verder. Niet lang daarna valt opnieuw na een bliksemflits en een donderklap de spanning weg. Nu duurt het aanzienlijk langer voordat de spanning terugkomt en de broodmachine is dan ook van slag. Er zit niets anders op dan het hele bakproces opnieuw te starten en maar te hopen dat een dubbelgekneed brood ook nu nog wil rijzen. Vanaf het moment dat we op de camping staan tot een uur of zeven valt het water met bakken uit de lucht op een manier die we thuis niet vaak meemaken. Om zeven uur maakt Aukje gebruik van een regenpauze om te gaan douchen. Ik wacht een droog moment later op de avond af maar dat betekent dat ik in donker moet douchen omdat de verlichting van het sanitairgebouw het niet doet. Wel lekker warm water overigens.

Dag 54 – Zaterdag 27 oktober – Door maar Saint Maxime.

Vannacht heeft het bijna niet meer geregend en vanmorgen schijnt de zon alweer. Doordat onze campingplaats een bodem van gravel heeft is het ook niet modderig. We kunnen lekker buiten ontbijten en de boel op ons gemak inpakken voor vertrek. Ik verstuur vanuit het restaurant van de camping de e-mails naar Nederland en kijk gelijk ook naar de weersvoorspelling van Meteo France. Die is nu in tegenspraak met eerdere berichten van nog meer regen. Andere campinggasten weten te vertellen dat het wel droog zal blijven maar dat er veel wind wordt verwacht. We zien het wel want we kunnen er toch niets aan veranderen. Om half een manoeuvreren we ons van de camping. Men heeft wel camperplaatsen gemaakt maar de toegangspaden daarop niet aangepast. De rit naar Saint Maxime duurt ruim een uur maar we hebben geen haast dus zetten we onderweg de camper aan de kant en drinken op ons gemak koffie. Rond half vijf arriveren we op de camperplaats van Saint Maxime. Daar staan al zo’n twintig campers in slagorde opgesteld. Ik maak een praatje met een van de Nederlandse campergasten om er achter te komen hoe het hier reilt en zeilt. Zodoende weten we dat de Liddl vlakbij is en we lopen er heen om wat boodschappen te doen. 

Daarna gaan we naar het centrum van Saint Maxime en komen onderweg langs de Carrefour supermarkt waar we de spullen halen die Liddl niet kon leveren. We lopen verder het centrum in en gaan eerst naar het VVV die op de boulevard is gehuisvest. We halen het gebruikelijke Plan de Ville en krijgen tevens een kaart met wandel en fiets tips. In een nabijgelegen kiosk kopen we nog een paar echte topokaarten want met de info van het VVV mis je de benodigde detailinformatie. Toen we op de camperplaats arriveerden was het lekker weer en zat een flink deel van de camperaars in het zonnetje te bakken. Inmiddels is het steeds harder gaan waaien en met het zakken van de zon is het ook snel minder warm geworden. We lopen het strand even op maar keren direct terug als we merken dat er een zandstorm woedt. Na nog een stukje binnenstad verkennen gaan we terug naar de camper. Naar mate de avond vordert gaat het steeds harder waaien en wordt het ook in de camper snel kouder. De camper beschikt over centrale verwarming op gas, maar om onze beperkte gasvoorraad te sparen laten we de verwarming uit. We kijken TV vanuit bed maar moeten ook daar mee stoppen want de rukwinden zorgen er voor dat de schotelantenne steeds wordt verdraaid. Inmiddels schudt de camper bij elke rukwind en lijkt het alsof we in een rieten mandje op de Nijl dobberen.

Dag 55 – Zondag 28 oktober – Rondwandeldeling naar Le Deffend.

We worden vanmorgen wakker met een temperatuur van 10 graden in de camper en zes graden buiten. Het waait minder hard dan afgelopen nacht maar er staat nog steeds een ijzige noorden wind. We besluiten voor een ontbijt op bed en kijken daarna naar Eva Jinek. Tegen half elf is het buiten nog steeds erg koud maar de zon verzacht het een beetje. We besluiten om vanmiddag een rondwandeling te maken uit de VVV info. De 350 meter hoge heuvel Le Defend biedt een prachtig uitzicht op zowel Saint Maxine en de baai van Saint Tropez als het Maurus massief van het achterland. We lopen eerst een flink stuk over asfalt maar daarna wordt het een mooi track dat ons steeds mooie vergezichten biedt. Zodra je een bocht omgaat en weer in de volle wind komt is het echter nog steeds koud. Even voordat we de top van de heuvel bereiken pauzeren we op een luwe plek. Het uitzicht op de top van Le Defend is de moeite waard al staat de zon precies verkeerd om mooie foto’s van de baai te maken. Bovendien is het ook een beetje heiig. Op de terugweg besluiten we om onze wandeling uit te breiden en doen er nog een deel van een andere rondwandeling bij. Tegen vijf uur zijn we weer terug bij de camper. We eten vandaag bij McDonalds dat aan de overkant van de weg ligt. Hier is het lekker warm en kunnen we tevens van het internet gebruik maken. ’s Avonds is het even koud als gisteravond alleen waait het wat minder hard zodat de schotelantenne op de satelliet gericht blijft. Boer zoekt vrouw ontgaat ons dus ook ditmaal niet.

Dag 56 – Maandag 29 oktober – Wassen en daarna naar Ramatuelle.

Na opnieuw een koude nacht is er vanmorgen vrijwel geen wind en staat de zon al vroeg aan een blauwe hemel. In de camper en ook buiten is het vanmorgen even koud als gisteren maar met de zon er zo vroeg bij loopt de temperatuur binnen snel op. Buiten is het ook goed uit te houden ondanks dat het kwik nog maar 8 graden aangeeft. Aan de overzijde is een clubje Belgische camperaars voor hun campers aan het paraderen. Toen ik er een van sprak zei hij dat hij hier al een maand bivakkeerde. We eten ook nu het ontbijt in bed en doen het wat kalmer aan. Rond twaalf uur trekken we er met een rugzak wasgoed op uit om in de stad een wasserette te bezoeken die we eergisteren hadden gespot. Terwijl de was draait maken wij een ommetje in het oude centrum van Saint Maxime. De was draait een uur en wordt goed schoon. Het drogen wil echter niet vlotten en met een euro per 5 minuten schiet het ook financieel niet erg op. Met een nog klamme was verlaten we de wasserette. Bij de camper worden de wasrekjes voor de dag gehaald om het resterende water te laten verdampen. Terwijl de was droogt drinken we  koffie op onze stoeltjes bij de camper en genieten van het lekker zonnetje. Zonder wind en in de zon voelt het gewoon warm ondanks dat het maar ongeveer dertien graden is. We hebben besloten om vandaag nog te verkassen naar een andere camperplek. Dus gaat het wasgoed met wasrek en al de camper in en gaan we op pad. We rijden eerst naar de camperplaats van Pampelonne dat op ongeveer 20 km van Saint Maxine ligt. Daar aangekomen inspecteren we de camperplaats en vinden die eigenlijk onder de maat voor de tien euro die men er per dag voor wil vangen. We rijden een stukje door naar Ramatuelle. Deze camperplaats ziet er beter uit. Er kan morgen een mooie kustwandeling worden gemaakt dus blijven we vannacht op deze camperplaats. Aukje kookt een lekkere bonenschotel en na het eten maken we nog een wandelingetje naar het strand vlak voordat het donker wordt.

Dag 57 – Dinsdag 30 oktober – Kustwandeling bij Cap Camarat.

Vanmorgen worden de zonnepanelen al vroeg in werking gezet. Het is heerlijk weer dus kunnen we weer buiten ontbijten. Als alle huishoudelijke taken er op zitten kunnen we op pad voor onze kustwandeling van vandaag. Vrijwel langs de gehele Franse Middellandse Zeekust loopt de Sentier Littoral. Daar we slechts op 100 meter van het strand van Ramatuelle staan kunnen we snel het wandelpad bereiken. We hebben het stuk uitgekozen dat langs Cap Camarat gaat. Het plan is om tot Plage de l’ Escalat de kust te volgen en vervolgens schuin de punt van de kaap afsteken om terug te keren naar de camper. Bij het begin van het pad staat een paar waarschuwingen als chemin difficulté, verboden voor kinderen en wandelschoenen aanbevolen. We zijn nog maar een paar minuten op pad als blijkt dat dit geen loze woorden zijn. Sommige stukken zijn gemakkelijk beloopbaar maar  hier en daar is er nauwelijks sprake van een pad. 

Op sommige plaatsen moet je vlak langs het water en is het wachten tot de zee een paar tellen zijn adem inhoudt voordat je snel een hoger gelegen punt kunt bereiken. Te oordelen naar de stand van het water is er in de Middellandse Zee nauwelijks sprake van eb en vloed, maar na een paar dagen met storm kan de zee toch nog lang wild tekeergaan. Hier hebben de makers van het pad geen rekening mee gehouden. Niettemin is het een prachtige kust en is de wandeling zeer de moeite waard. Even voor Cap Camarat verlaten we de route om naar de vuurtoren te klimmen. Vandaar heb je een prachtig uitzicht op de omgeving. Bij het ronden van de kaap staat een bord dat een looptijd van 1uur20 aangeeft tot Plage de l’ Escalat. Het is twee uur dus dat moet te doen zijn. We vervolgen de prachtige kust en komen ruim een uur later bij de vakantiehuisjes van Le Merlier, tijd voor de lunchpauze. 

Zodra we verder willen lopen komen er vrij plotseling donkere wolken boven het gebied waar we naar toe gaan. We overwegen om de bui te wachten maar besluiten toch verder te lopen. Na een klein half uur houdt het pad op en worden we een stukje over een track gestuurd. Op het moment dat het kustpad weer verder gaat besluiten we dat het verstandig is om de route in te korten en het track verder te volgen. Het is immers om zes uur al donker en het is al vier uur geweest. Als we verder lopen moeten we ook verder terug, zodat de nog af te leggen afstand snel groter wordt. Volgens onze kaart gaat het track over in een voetpad en kunnen we snel de openbare weg bereiken. Een paar maal achtereen blijkt deze vlieger echter niet op te gaan omdat er ofwel een stuk privé terrein met hekwerk tussen zit ofwel dat er een niet te overbruggen hoogteverschil is. We moeten derhalve het hele pad af afkronkelen voordat we via een stuk asfalt en een volgend track terug bij de camper zijn. Niettemin een prachtige wandeling en…. de regen is uitgebleven. ’s Avonds komt er stilaan steeds meer wind en terwijl we naar de TV kijken horen we een flinke klap. Het blijkt dat onze buitenkeuken is omgewaaid. Gelukkig is er niets stuk of verbogen dus blijft de schade beperkt tot wat extra werk.

Dag 58 – Woensdag 31 oktober – Een dagje huisarrest.

In de loop van de nacht is de wind steeds meer aangewakkerd en tegen de ochtend liggen we te schudden in bed. Het blijkt dat de oostenwind precies haaks op de camper staat en wij staan vol in de wind. Even na achten begint het bovendien te regenen en het geheel begint ons zodra we uit bed zijn snel te irriteren. We besluiten de camper een stukje te verplaatsen zodat hij met de kop in de wind komt en bovendien in de luwte van een strook met gigantische rietstengels staat. Ook daar lukt het niet om de TV mast gericht te houden omdat de rukwinden soms ook van richting veranderen. Stilaan begint het ook steeds harder te regenen en de rest van de dag blijken wind en regen elkaar te hebben gevonden en ons dwingen om binnen te blijven. Ik ga verder met de Franse les en luister daarna muziek op de mp3. Aukje houdt zich bezig met het lezen van een boek en het verrichten van schoonmaakwerkzaamheden in de camper. Tegen de avond is er even wat minder regen en wagen we ons richting het strand. Het water komt tot aan de weg en er zijn werkers bezig om de schade beperkt te houden. De avond daarvoor, toen er nog geen sprake van storm was, kletsen de golven al tegen de wanden van de strandhuisjes. Kennelijk is dit hier ook een uitzonderlijke situatie anders zou je verwachten dat men wat beter is voorbereid. In de loop van de avond neemt de wind in kracht af zodat we de schotelantenne weer op de Astra satelliet gericht krijgen. De regen houdt echter nog aan al is de hoeveelheid wel minder dat overdag het geval was.

Dag 59 – Donderdag 1 november – Op de fiets naar Saint Tropez.

Vanmorgen schijnt de zon weer alsof er gisteren niets aan de hand is geweest. De camper zit echter van voor tot achter en vooral ook bovenop vol met de afgebroken stukjes rietstengels die lijken vastgelijmd door de zoutaanslag uit het regenwater. Doordat we in de luwte van de rietmat staan komt de zon ’s morgens vroeg nog niet op de camper. We besluiten de camper een stukje te verplaatsen zodat de schoonmaak bij aangenaam weer kan worden uitgevoerd. Terwijl Aukje binnen het ontbijt klaarmaakt doe ik een verwoede poging de camper van zijn wilde haren te ontdoen. Het blijkt dat ik een heuse trap nodig heb om overal bij te kunnen. Op het kleine opstapje dat we bij ons hebben kan ik nauwelijks de gehele voorruit bereiken. Na het ontbijt maken we ons klaar om naar Saint Tropez te gaan. Dat doen we in stijl met onze eigen SUV, de fiets. Het is ongeveer tien kilometer rijden door een heuvelachtig landschap. In Saint Tropez parkeren we onze fietsen en gaan te voet verder. We lopen naar de haven waar een flinke hoeveelheid ontdoken belastinggeld ligt te pronken. Daarna bekijken we de oude kern van het voormalige vissersplaatsje. Hier blijkt dat de binnenstad met de nauwe straatjes nauwelijks heeft geprofiteerd van de aangespoelde weelde. De meeste huizen zijn slecht onderhouden en ook de aankleding van de straten

ziet er pover uit. Kennelijk laten de rijken het elders breed hangen. Nadat we het idee hebben dat we het wel gezien hebben zoeken we onze fietsen weer op en rijden langs de baai van Saint Tropez. Aukje heeft een rondrit uitgestippeld en op de terugweg gaan we via het oude stadje Ramatuelle waar onze plaats nabij het strand ook zijn naam aan ontleent. Na een paar pittige klimmetjes komen we bij het stadje en rijden het oude centrum binnen dat tegen rots is gebouwd en een toeristische trekpleister vormt. We hebben inmiddels honger en we vervoegen ons bij het restaurant Vessuvio voor een lekkere pizza. Via een smal landelijk weggetje rijden we verder terug naar de camper waar we even na vier uur arriveren. We hebben een beetje haast want we willen vandaag nog naar Hyères rijden, een rit van anderhalf uur. Na het lozen van het afvalwater van de camper gaan we direct op pad. Vlak voordat het donker is bereiken we camping La Tour Fondue waar we snel een plekje uitzoeken.

Na nog wat moeite met het krijgen van elektra kunnen we ons verder installeren en is het inmiddels donker. Vanavond maken we plannen voor morgen.

Dag 60 – Vrijdag 2 november – Kustwandeling met hindernissen.

Vanmorgen krijgen we een goed overzicht van onze plek op de camping. We staan op een vrij kleine plaats en behoorlijk schuin maar wel met uitzicht op zee. De zon komt al vroeg door de bomen schijnen en door het luik in het camperdak zien we dat de lucht wolken loos is. Na de koffie zet ik snel de buitenkeuken, tafel, stoelen en het windscherm op zodat we buiten kunnen ontbijten. Bij het toiletgebouw zie je gedaanten in zwarte pakken zich ontdoen van hun kleren en onder een koude douche stappen. Het blijken duikers die terugkomen van een duiksessie. Gien Hyères is een eldorado voor duikers.

Tegen twaalf uur gaan we op pad voor een kustwandeling op het schiereiland van Hyères. Ook dit is een onderdeel van de Sentier Littoral. Het pad loopt langs de camping dus we hebben snel het startpunt te pakken. Hyères is vrij intensief bewoond en er staan regelmatig huizen met de tuin tot aan het wandelpad. De kust is echter behoorlijk ruig en indrukwekkend, meer nog dan die van de vorige wandeling bij Cap Camarat. We lopen over een goed beloopbaar pad en wandelen zo’n anderhalf uur als we het voorlopige einde ervan bereiken. Vanwege een groot complex dat aan zee grenst worden we een stuk via de weg geleid. Omdat de terugweg anders te lang zou worden hebben we besloten hier het smalle eiland over te steken en via de kust aan de andere zijde terug te wandelen totdat we bij de camping zijn. We moeten daarom nog een paar stukken met asfalt tolereren en kiezen voor de kortste route dwars over het eiland. 

Hier krijgen we een paar maal het deksel op de neus als de straten die we kiezen uitkomen op militair of privé terrein. We moeten een flinks stuk terug om via het officiële begin van het pad bij zee te komen. We gaan welgemoed verder totdat we bij een hindernis komen die we eigenlijk onverantwoord vinden om te nemen. Er zijn wel mensen die het wel doen maar we bedenken dat dit niet het enige stukje uitdaging zal worden. We zijn door het omlopen ook al achterop in de tijd geraakt en besluiten daarom om eerst naar de camping terug te gaan voor het warm eten. Na de kerrie rijst gaan we nog een stukje van het gemiste deel van pad vanaf de camping lopen. Nu blijkt dat het inderdaad een pad met hindernissen is want vrijwel steeds moeten we rekening houden met de zee die ons telkens de weg probeert te versperren. We gaan toch nog een kwartiertje zo verder voordat we terugkeren omdat we niet in donker dit traject willen afleggen. Bij de camping terug maakt Aukje nog wat foto’s van de zonsondergang voordat we ons terugtrekken in de camper.

Dag 61 – Zaterdag 3 november – Naar de Camargue.

We zouden nog wel wat langer in Hyères willen blijven maar de camping op Hyères gaat sluiten en enkele dagen daarna sluit de camping in de Camargue. Vanmorgen blijkt het bewolkt maar  de temperatuur voelt nog zacht aan.  De muggen zijn echter super lastig en hebben waarschijnlijk naar het weerbericht geluisterd want er is voor vandaag wat regen voorspeld. We hebben besloten om er vandaag een reisdag van te maken. We kunnen dan onderweg tegelijk boodschappen doen want onze voorraad is op en in de weide omtrek van de camping in Hyères is geen supermarkt te vinden. 

Ik ben vanmorgen even na zeven uur koffie gaan zetten en aansluitend zorgt Aukje voor het ontbijt. Er is nogal wat werk te doen hetgeen er toe leidt dat we pas om half elf van de camping vertrekken. De casino supermarkt op ongeveer 12 km afstand is het eerste doel. Wij zijn niet zo dol op de Casino supermarkt en het blijkt ook ditmaal dat we lang moeten zoeken en dan nog niet alles hebben kunnen vinden. Na de boodschappen drinken we koffie op de parkeerplaats van de supermarkt voordat we verder rijden. Volgens de TomTom duurt de rit ongeveer drie en haf uur. Nadat Marseille, waar we dwars door de stad gaan, achter ons ligt stoppen we bij een benzinestation voor het eten van een baguette ham/kaas. Omdat we de rivier de Rhône moeten oversteken worden we helemaal via Arles gestuurd. Vanaf Arles rijden we de Camargue in. Onderweg zien we flamingo’s en vooral veel water en wetlands. Bij camping Le Clos du Rhône mogen we zelf een plaatsje uitzoeken. Het blijkt er rustig en vlakbij de zee en ook de andere faciliteiten van de camping zien er goed uit. We hebben gratis internet en goede ontvangst op de plaats waar we de camper hebben opgesteld. Hier dicht bij de zee waait het wat harder maar het is beslist niet koud. Door de wind zitten de muggen snel zonder brandstof en die laten zich dan ook niet zien. ’s Avonds zijn we druk bezig met onder meer het maken en versturen van de verslagjes over de afgelopen dagen en het bakken van brood.

Dag 63 – Maandag 5 november – Saintes Maries verkennen en fietstocht.

Onze camping bevindt zich op ruim twee kilometer vanaf Les Saintes Maries de la Mer, dat tevens de enige plaats van betekenis is in een straal van 30 km. Het  ligt dan ook voor de hand om het stadje te gaan bekijken. We gaan, bij stralend weer en een pittige wind, per fiets omdat we aansluitend een fietstocht willen maken. We stallen onze fietsen vlakbij het gemeentehuis en lopen eerst naar de plaatselijke markt. Uit ervaring weten we dat men in Frankrijk gewoonlijk om één uur inpakt dus doen we dat eerst om niet achter het net te vissen. De markt is vooral op de toeristen afgestemd. Men verkoopt er wijn in speciale flessen met afbeeldingen van stierenvechters en van Van Gogh en allerlei voor de streek specifieke etenswaar. Het valt op dat zelf aan het einde van het seizoen er zoveel toeristen zijn en de tallozen restaurantjes en winkeltjes zijn vrijwel allemaal open. De sfeer is zowel toeristisch als ook erg gemoedelijk. Op de markt kopen we een pondje amandelen. Vanaf de markt lopen we langs de zee naar een parkeerterrein dat als camperplaats is ingericht. We willen even nagaan of de camperplaats een alternatief vormt voor de camping waar we nu staan als deze overmorgen sluit. Daarna gaan we verder naar het oude centrum waar het helemaal een winkeliersfeest lijkt. In de nauwe straatjes staan restaurantjes en winkeltjes schouder aan schouder en het is er gezellig druk met toeristen. Midden in het centrum staat een opvallende kerk. Aan de buitenkant ziet hij er uit alsof hij vorig jaar is gerenoveerd maar binnen lijkt hij meer op het bouwwerk dat van de tiende tot de twaalfde eeuw is gerealiseerd. 

Zodra je de kerk binnenkomt lijkt het bijna pikdonker en moeten je ogen enige tijd wennen aan de duisternis. De wanden zijn vrijwel zwartgeblakerd en er zijn maar heel smalle raampjes die bovendien hoog zijn geplaatst. In de kerk kom ik ook meer te weten over het stadje. Zo blijkt de naam afgeleid van die van een tweetal heiligen Sainte Marie Salomé en Sante Marie Jacobé (samen dus de Santes Maries) en waarvan de relikwieën boven in de kapel in een tweetal koffers in een nis worden bewaard. Het voorste stuk van de kerk bestaat uit twee verdiepingen met op de bovenste verdieping de kapel met altaar en daaronder een soort crypte met het beeld van Sainte Clara, de zwarte vrouw die er tevens voor zorgt dat Saintes Maries een bedevaartsoord voor zigeuners is geworden. Gegeven het aantal kaarsen dat er is opgestoken is het te verklaren waarom alles is zwart gewalmd en gegeven de prijs van de kaarsen is ook hier het verdienmodel dik in orde. Na het kerkbezoek lopen we verder door de binnenstad terug naar onze fietsen. De fietstocht voert ons in noordelijke richting door de Camargue langs onder meer de plekken waar de flamingo’s met hun voeten in het water staan en ook langs paarden die hier nog semi-verwilderd grazen. Een van de populairste bezigheden voor toeristen is het maken van een rondrit te paard. Na een fietstocht van twee en half uur, waarbij we hele stukken flink tegen de wind in moesten trappen, komen we voldaan terug op de camping.

Dag 64 – Dinsdag 6 november – Naar het vogelpark.

Vandaag staat een bezoek aan het vogelpark op het programma. Na een fietstochtje van zeven kilometer bereiken we het Parc Ornithologique in het gehucht Pont de Grau. Bij de kassa krijgen we een plattegrond aangeboden waaruit blijkt dat het park van in totaal 60 hectares in twee wandeltrajecten is opgedeeld. Het kortste traject voert vooral langs de kolonies flamingo’s die in de camargue in overvloed aanwezig zijn. Net na het begin van de route, als we de borden met uitleg over de verschillende soorten en hun bijzonderheden gelezen hebben, zien we een dier dat volgens ons een bever moet zijn, het pad oversteken. We lopen het genummerde pad af en krijgen ook nog verschillende andere vogels te zien waaronder een stel oehoes, maar de flamingo’s vormen toch wel de hoofdattractie. Het tweede traject voert ons vooral door mooie natuur en met de verschillende uitkijktorens krijgen we een goed beeld van het natte gedeelte van de camargue. Vogels zien hier echter nauwelijks, voor flamingo’s is het water te diep en de andere vogels zijn waarschijnlijk naar het zuiden vertrokken. Na weer een ritje op de fiets zijn we om vier uur weer terug bij de camper. Aukje heeft het warme eten al voorbereid zodat we even na vijven al aan een wandeling langs het strand naar Saintes Maries de la Mer kunnen beginnen. We lopen langs de jachthaven tot in het centrum tot aan de arena. Ja, hier doen ze ook aan stierenvechten maar op de provenceaalse wijze hetgeen inhoudt dat de stier niet het loodje legt maar dat wordt getracht een roos, die tussen de horens is aangebracht te bemachtigen. Rond half zeven, het is inmiddels donker, arriveren we weer op de camping.

Dag 65 – Woensdag 7 november – Naar de andere kant van de Camargue.

De camping van Saintes Maries de la Mer sluit vandaag en eigenlijk hebben we het aan deze kant van de camargue ook wel allemaal gezien. De camargue bestaat ruwweg uit drie delen met daartussen een paar grote meren. Nu we de linkerkant hebben gezien willen we naar de rechterkant verkassen maar moeten daarbij bijna tot Arles terugrijden om de grote meren te ronden. Rond twaalf uur verlaten we met stralend weer de camping. De eerstvolgende stop wordt het gehucht Le Sambuc na ongeveer veertig kilometer. Hier gaan we een fietstocht maken door een ander gedeelte van de camargue. Vooraf hadden we ingeschat dat we met een fikse wind te maken zouden krijgen maar dat valt reuze mee. We zitten kennelijk al voldoende ver van de kust. De fietsroute van 29 km is goed bewegwijzerd en gaat over rustige asfaltwegen. Een mooie rit met het zonnetje op onze bol is het resultaat en tevreden komen we bij de camper terug. Nu nog naar de camperplaats want in dit gebied zijn geen campings. We proberen de camperplaats van Salin de Giraud die volgens ons camperboek inmiddels gesloten zou moeten zijn. Ook hier weer een meevaller. Een mooie rustige camperplaats met voorzieningen om de wc en het afvalwater te lozen. Alleen de douches en de wc blijken dicht, maar die hebben we niet nodig. Samen met Aukje verkennen we het plaatsje dat armoedig en vooral rommelig overkomt. Net zoals Saintes Maries de la Mer heeft ook dit dorp een arena. De deur staat open dus nemen we gelijk binnen een kijkje. Ik stel me voor hoe het hier toegaat tijdens het stierengevecht. Het VVV blijkt nu gesloten en er staan geen openingstijden aangegeven. Morgen nog maar eens checken dus.

Dag 66 – Donderdag 8 november – Overnachten naast het strand.

Vandaag willen we de zoutpannen gaan zien en ook een wandeling maken in een afgesloten stuk beschermd natuurgebied van de camargue. Het dorp Salin de Giraud dankt haar naam aan de zoutwinning die hier nog steeds op grote schaal plaatsvindt. Grote, met lage dijkjes afgesloten, percelen worden in de winter overspoeld met zeewater. Nadat het zeewater is verdampt schraapt men aan het einde van de zomer het neergeslagen zout van de bodem. Het zout wordt vervolgens op grote bergen als voorraad opgetast waarna het in de rest van het jaar wordt afgegraven, schoongemaakt en verwerkt. In totaal is er 25000 hectares (een kwart van het totale gebied) dat op deze wijze voor de zoutwinning wordt gebruikt. Even buiten Salin de Giraud stoppen we bij een verhoogd uitkijkpunt waar we een deel van de zoutpercelen kunnen overzien. Op dit moment is het oogstseizoen voorbij en pas in de winter zal de zee de percelen weer volop onder water zetten. 

We moeten het nu daarom met een minder spectaculair uitzicht doen, hoewel we al wel kunnen zien dat het oppervlak roze kleurt zodra de zon er op schijnt. We gaan verder zuidwaarts totdat we stoppen bij het Domaine de la Pallisade voor een rondwandeling. Tijdens de rondwandeling van ongeveer zeven kilometer lopen dwars door een gebied van rietkragen, grote waterpoelen en vooral heide. Een mooie wandeling maar ook hier geldt dat op dit moment de meeste watervogels hun heil elders hebben gezocht. Na de wandelstop rijden we de laatste kilometers nar het strand van Plage de Pièmanson. Hier eindigt de weg bij een immens strand van naar schatting 20 km lang. In de zomer kunnen er tot 300 campers vlakbij het strand een plaatsje vinden. Als wij arriveren zijn we ongeveer met 10 campers en ook het aantal strandgasten is beperkt. Wat ons bovendien opvalt is dat er geen wind is, iets dat we tot nu toe langs de middellandse zeekust nog niet hebben meegemaakt. Vanavond genieten we van een prachtige strandwandeling en ook later op de avond is het nog lekker buiten.

Dag 67 – Vrijdag 9 november – Wakker worden in de rosse buurt.

Het weerbericht belooft voor vandaag regen en als we wakker worden is het nog wel droog en windstil maar ook bewolkt. Als we naar buiten kijken zien we aan alle kanten water maar wat ook opvalt dat er een kolonie flamingo’s vlakbij onze camper loopt. Onverstoord grazen ze de bodem af terwijl wij in de camper ons ontbijt verorberen. Nadat de afwas is gedaan blijkt het weerbericht toch uit te komen, het miezert en het is ook wat wind gekomen. Geen prettig vooruitzicht, temeer omdat ook voor de komende dagen regen wordt voorspeld. We besluiten daarom om een dag eerder dan oorspronkelijk het plan was naar de camperplaats van Arles te rijden, een ritje van ongeveer veertig kilometer. Even na twee uur komen we in Arles aan en nadat onze TomTom ons eerst een onmogelijk bereikbare straat wil insturen en de woonwagens van de kermis ons de weg versperren weten we toch de camperplaats te bereiken. We besluiten om met de paraplus op eerst naar het VVV te gaan voor een stadsplattegrond en het actuele weerbericht. Hier horen we dat het niet alleen vandaag maar ook morgen inderdaad zal regenen en dat het weer pas daarna zal verbeteren. Arles is een oude stad en met regen zijn de huizen niet om aan te zien. We kiezen er voor om in de toekomst de stad nogmaals te bezoeken als het zonnetje schijnt. Op slechts twaalf kilometer van Arles is er een camping die nog open is en daar installeren we ons voor de komende nacht.

Dag 68 – Zaterdag 10 november – Op weg naar huis.

Afgelopen nacht heeft het flink geregend. Als we wakker worden is het droog maar er staat een stevige wind. Onze camping heeft, zoals op zoveel campings, geen goede verharde plekken waar je een camper kunt neerzetten. Aan het einde van het seizoen is ook het gras verdwenen zodat er een kleiachtige laag overblijft die door de regen spekglad wordt. We moeten daarom telkens goed onze schoenen schoonmaken en ook de onderkant van de tegels voor onze buitendeur zit onder de klei. Bij het wegrijden van de kampeerplek blijkt dat ook de camper moeite heeft met deze ondergrond. Steeds slippen de voorwielen door en telkens probeer ik door achteruit en een beetje opzij te sturen een plekje te vinden dat voldoende grip geeft om op het asfalt, dat op slechts twee meter afstand voor de camper ligt, te komen. Net op het moment dat ik de moed opgeef lukt het om de af slippend vast voet op het asfalt te krijgen. Door het slippen is de zijkant van de camper wel onder de klei spatten gekomen. We rijden naar het sani-station waar we het afvalwater kunnen lozen en ook drinkwater kunnen laden. Ook spuit ik de klei van de camper. Op het moment dat we wegrijden begint het te regen en dat zal gedurende de hele reis het geval blijven. We rijden door een landschap in herfsttooi. Prachtige rijen met gekleurde boombladeren begeleiden ons tijden een groot deel van de rit van vandaag. Onderweg stoppen we in Bagnols voor de boodschappen waar we tevens koffie drinken. Weer een uurtje verder stoppen we voor de warme maaltijd op een recreatieplek in het plaatsje Meysse waar we een maand geleden ook gegeten hebben. Vanaf hier is het nog zo’n 90 km naar de drankfabriek van Saint Désirat waar we om half zes arriveren. Er staan reeds twee andere campers maar ons plekje waar we TV ontvangst hebben is nog vrij. Terwijl ik de schotel richt en de walstoomkabel aansluit gaat Aukje alvast naar de drankwinkel bij de fabriek om inkopen te doen. Vanavond staan we op een rustige camperplek en het is inmiddels droog, windstil en met 15 graden niet koud.

Dag 69 – Zondag 11 november – Van Saint Désirat naar Beaune.

Vandaag een reisdag over de binnenwegen (route nationale) van camperplaats naar camperplaats. De af te leggen afstand bedraagt 233 km en volgens de TomTom is het ongeveer 4 uur rijden. We doen het vanmorgen rustig aan en dat betekent: ontbijt op bed en naar de zondagochtend show van Eva Jinek kijken. Om half tien heb ik de stroomkabel losgekoppeld en opgerold om te voorkomen dat de andere campers er overheen rijden. Het is rustig weer met een bewolkte lucht en ongeveer 13 graden. Om kwart voor twaalf rijden we weg van de camperplaats. Eigenlijk zou je om tien uur al weg moeten, maar het museum en de winkel gaan pas om twee uur vanmiddag open dus zie je nu nog geen kip op de parkeerplaats. Op zondag zou je lege wegen verwachten maar het valt al snel op dat er al heel wat mensen op de weg zijn. We kunnen ons niet voorstellen dat het allemaal kerkgangers zijn. De rit richting Lyon gaat over voor ons bekend terrein want precies een maand eerder hebben we deze route in omgekeerde richting afgelegd. Bij Lyon is de route nationale opgewaardeerd tot tolvrije snelweg die met een boog om de stad gaat zodat we niet dwars door de binnenstad hoeven. Vanaf Lyon rijden we richting Bourg-en-Bresse. Voordat we daar echter zijn stoppen we in het dorpje Villars-les-Dombes waar de plaatselijke zondagsmarkt net afgelopen is. Terwijl de marktlieden hun kramen inpakken bekijken wij vanuit de camper hun voortgang onder het genot van een bakkie koffie. Na de koffie rijden we verder naar Bourg-en-Bresse en vandaar naar Chalon-sur-Saône waar we de rivier de Saône oversteken. Vanaf hier is het nog twintig kilometer naar Beaune. Om even na vier uur arriveren we bij de camperplaats waar officieel vijf camperplaatsen beschikbaar zijn maar er bij aankomst al zes campers staan. Wij parkeren onze camper er ook brutaalweg naast en maken ons klaar voor de zuurkool rookworst die voor vandaag op het programma staat. Het is maar goed dat we niet onderweg gestopt zijn voor het warme eten want na ons arriveren er nog drie campers die ook een plekje zoeken. Met veel heen en weer rijden weet de laatste camper net naast een boom een plekje te vinden. In plaats van maximaal vijf staan er nu wel tien campers. In Frankrijk doet men echter niet zo snel ergens moeilijk over. Na het eten gaan we nog even een frisse neus halen wen maken een wandeling door de binnenstand van Beaune die op maar 200 meter van onze camperplaats begint. Beaune is een leuke stad met een ommuring die nog in tact is gebleven. We overwegen om later nog eens terug te keren en de stad op ons gemak te bekijken. Nu echter zorgen we dat we op tijd terug zijn voor Studio Sport, het Journaal en Boer zoekt vrouw.